Doodsangst als machtsmiddel in de politiek

Op 13 maart 2025 kwam het zoveelste interne corruptie schandaal van de EU aan het licht. Op 21 adressen in België en Portugal werden invallen gedaan in verband met een omkoopschandaal van meerdere Europarlementariërs door het Chinese bedrijf Huawei. Een treurig relaas van een Unie die steeds corrupter en crimineler lijkt te worden. Een Europese Unie die drastisch op de schop moet. Zowel qua kwaliteit van medewerkers als qua structuur.

Het nieuwste EU-corruptieschandaal: Huawei

De Belgische politie heeft een onbekend aantal mensen gearresteerd in een onderzoek naar corruptie binnen het Europees Parlement. Het onderzoek richt zich tegen de Chinese telecomgigant Huawei, zeggen bronnen tegen Follow the Money (FTM), dat het nieuws als eerste bracht. Lobbyisten van Huawei zouden steekpenningen hebben betaald aan Europarlementariërs in ruil voor politieke steun. In België en Portugal zijn 21 adressen doorzocht, waarbij documenten en spullen in beslag zijn genomen.

“Ongeveer vijftien (voormalig) Europarlementariërs zouden zijn gefêteerd met voetbaltickets, reizen naar China, cadeaus en mogelijk contanten. Betalingen aan Europarlementariërs zouden door een Portugees bedrijf gefaciliteerd zijn. De corruptie zou regelmatig en heel discreet hebben plaatsgevonden van 2021 tot nu”, aldus de NOS in een artikel van 13 maart 2025.

Het voorlaatste schandaal dateert uit 2022

In 2022 barstte ‘Qatargate’ los, nadat Qatar en Marokko zouden hebben geprobeerd om besluiten van het Europees Parlement te beïnvloeden door steekpenningen te betalen. Toen werden op zestien plaatsen in Brussel en omgeving invallen gedaan in een onderzoek naar corruptie, witwassen en het vormen van een criminele organisatie binnen de EU-burelen. Meerdere EU-parlementariërs en -medewerkers werden destijds opgepakt voor verhoor.

De belangrijkste verdachte was Eva Kaili, een vicevoorzitter van het Europees Parlement. Ze was sinds 2014 parlementslid namens de Griekse partij PASOK, die lid is van de sociaaldemocratische fractie waar ook de PvdA deel van uitmaakt. Tot dezelfde sociaaldemocratische fractie binnen de EU behoort ook een voormalige Italiaanse parlementariër en collega van Kaili. Bij hem thuis zou zo’n 500.000 euro aan cash zijn gevonden. Kaili zelf werd op 12 december 2022 opgesloten in de Brusselse gevangenis nadat de Belgische politie zakken met contant geld in haar woning hadden gevonden.

Bekende EU-corruptiezaken zijn het ‘topje van de ijsberg’

Nicholas Aiossa is adjunct-directeur bij Transparency International EU en leidt het onderzoek naar de politieke integriteit van de EU. Hij vertelde Euronews dat hij verbaasd is dat het zo lang heeft geduurd voordat de onthullingen aan het licht kwamen, “gezien het aantal Europarlementariërs dat hierbij betrokken is.” Volgens Aiossa zijn de inmiddels bekend geworden corruptiezaken binnen de EU slechts het “topje van de ijsberg”.

Volgens Transparency International EU, hebben het Europees Parlement en de Europese Commissie meer dan voldoende tijd en mogelijkheden gehad om actie te ondernemen bij de talloze corruptiezaken binnen de EU-organisatie, doch ontbreekt het hen aan de wens tot serieus ingrijpen. Vermoedelijk verhogen de slappe anti-corruptieregels binnen de EU de aantrekkingskracht van dit instituut als werkgever voor mensen met bepaalde karaktereigenschappen, bijvoorbeeld zoals die van Ursula von der Leyen.

Ursula von der Leyen als ‘cultuurmodel’ voor de Europese Unie?

Wat mij betreft verklaart de aanwezigheid van Ursula von der Leyen veel over de verziekte cultuur die binnen de Brusselse burelen van de EU aangetroffen wordt.

In een aflevering van de vierdelige serie over de EU op Indepen wordt al uitgebreid ingegaan op het duistere verleden van de hoogste baas in Europa. Van de fraude bij haar promotie tot doctor in de medische wetenschappen, tot haar corruptie ten tijde van haar functioneren als minister van Defensie in Duitsland, ze hanteert ‘what it takes’, en nu als gewetenloos hoofd van de Europese Unie.

Dan hebben we het nog niet gehad over de lopende strafzaken tegen Von der Leyen als gevolg van Pfizergate, het schandaal rond de miljarden euro’s kostende aankopen van Pfizervaccins in coronatijd. Allemaal zaken waar je de EU-fanclub – Volt – nooit over hoort. Corrupte en criminele politici op Europese topfuncties zijn de norm tegenwoordig, maar uiteraard niet in het belang van de burgers van Europa.

Bolwerk van democratie of broeinest van corruptie?

Met bovenstaande zin opent dit artikel van Politico dat de dubieuze kwaliteiten van leden in het Europees Parlement bespreekt.

Neem bijvoorbeeld Roberta Metsola, die beroemd werd als jongste EU-parlementsvoorzitter ooit. Metsola beloofde vanaf haar benoeming in 2022 modernisering van de EU, lanceerde hervormingen van de regels tegen (seksuele) intimidatie en vocht voor meer transparantie inzake nevenfuncties van Europarlementariërs. Uit onderzoek van Politico blijkt echter dat Metsola zelf – nota bene als huidig voorzitter van het Europese Parlement – zwaar boter op haar hoofd heeft. Van de nieuwe transparantieregels voor Europarlementariërs heeft ze zichzelf als voorzitter uitgesloten.

Als ze onder dezelfde regels als de rest had moeten opereren, had ze de Europese burgers moeten informeren dat haar man, Ukko Metsola, de belangrijkste lobbyist binnen de EU is voor de in Miami gevestigde Royal Caribbean Group, het op één na grootste cruiseschipbedrijf ter wereld en een grote overtreder van de milieunormeringen van de EU. Ook blijkt Metsola veel tijd en energie te hebben besteed aan het wegmoffelen van de problemen die door haar vicevoorzitter Kaili in 2022 werden veroorzaakt, aldus het onderzoek van Politico.

Corrupte voorzitters; wat zegt dat over de EU?

Iedereen mag zich afvragen wat het betekent als er voorzitters op de belangrijkste posten binnen het dagelijks bestuur van de EU zitten met een verleden als bovengenoemde dames. Voor mij is het allang duidelijk: corrupte leiders werken corruptie in de hand. Als we een sterk Europa willen – en dat is meer dan ooit nodig – dan lukt dit niet met mensen van twijfelachtig allooi aan het roer.

Europa wordt nooit sterk – noch een gezonde globale speler – met de huidige spelregels en bestuurlijke organen. De EU moet vereenvoudigd worden qua structuur, democratischer qua zeggenschap en ontdaan van allerlei bestuurders met onzuivere motieven en onzuiver verleden.

Daarnaast moet de hele EU terug naar een EEG-model met twee gescheiden groepen van lidstaten, waarbij elke groep een vergelijkbare modus operandi heeft op economisch en maatschappelijk gebied. De huidige vermenging van deze twee landengroepen werkt de achteruitgang van Europa in de hand.corruptu

Wat op dit moment in Roemenië gebeurt, is nog niet eerder in de Europese Unie vertoond. Roemeense rechters hebben, in samenspraak met Brussel, de EU-kritische Călin Georgescu definitief verboden mee te doen aan de presidentsverkiezingen in mei. Daarmee heeft de Roemeense overheid ruim veertig procent van de Roemeense kiezers verteld dat hun mening niet relevant is.

De beslissing van het Roemeense Constitutionele Gerechtshof kwam nadat Georgescu in beroep was gegaan tegen een beslissing van het Roemeense kiescommissie. Die had op 7 maart 2025 geoordeeld dat Georgescu ‘de spelregels van de vrije verkiezingen niet had nageleefd’ en daarom zijn recht op deelname aan de verkiezingen had verspeeld.

De kiescommissie verwees daarbij onder meer naar een eerdere uitspraak van het Roemeense Constitutionele Hof, dat op 6 december 2024 de uitslag van de eerste ronde van de presidentsverkiezingen van 24 november ongeldig verklaarde. In die eerste ronde kwam Călin Georgescu als winnaar uit de bus, tot ontsteltenis van het Roemeense en Europese establishment.

Milieuambtenaar

De 62-jarige Georgescu was geen onbekende in overheidskringen. Ambtenaren en politici kenden hem als een landbouwwetenschapper die in de jaren negentig in milieuagentschappen had gewerkt. Na de eeuwwisseling had hij Roemenië vertegenwoordigd in overleg- en adviesorganen van de Verenigde Naties.

Naarmate hij ouder werd, werd Georgescu kritischer op de rol van supranationale verbanden als de EU en de VN en de steeds machtigere ngo’s. Hij zag met lede ogen aan hoe Roemenië zich in een richting ontwikkelde waarmee hij als sociaal-conservatief en Roemeens-Orthodox christen moeite had. Georgescu besloot zich verkiesbaar te stellen, maar wist dat hij van de reguliere media niets kon verwachten. Hij had al eerder, toen hij tijdens de coronacrisis had gezegd dat hij twijfels had over de veiligheid van de vaccins, predicaten opgeplakt gekregen als ‘complotdenker’ en ‘extreemrechts’. En dus schoof Georgescu niet aan bij talkshows en gaf hij geen interviews. In plaats daarvan probeerde hij via TikTok kiezers te bereiken.

Oorlog

Georgescu geloofde dat de oorlog in Oekraïne een gevolg was van machinaties van het Amerikaanse militair-industriële complex. Hij vond dat Roemenië zich in die oorlog niet door de EU en de NAVO moest laten gebruiken en zich moest inzetten voor vredesonderhandelingen. Bovendien pleitte hij voor lastenverlichting, steun aan de boeren en een economie die minder afhankelijk was van geïmporteerde producten en grondstoffen. Die maatregelen moesten het leven van de gemiddelde Roemeen weer betaalbaar maken, aldus Georgescu.

Dat programma raakte een gevoelige snaar bij de Roemeense kiezer. Op 24 november 2024  stemde bijna een kwart van de Roemenen op hem. Vooral onder Roemenen die werkten in het buitenland was Georgescu mateloos populair.

De Roemeense overheid, Brussel en de media, die Georgescu eerst hadden genegeerd, reageerden geschokt – en openden de aanval. Terwijl achter de schermen Brussel spoedoverleg voerde met de zittende Roemeense regering, vuurden Roemeense nieuwsplatforms als Snoop, G4Media en Context en denktanks als Expert Forum en Watchdog de ene na de andere beschuldiging op Georgescu af. Zijn TikTok-campagne zou het werk geweest van samenzwerende influencers, Russische en Zuid-Afrikaanse reclamebureaus, malafide cryptohandelaren, vermogende burgers met foute ideeën, een andere Roemeense politieke partij – en uiteraard Moskou. De beschuldigingen spraken elkaar tegen, maar dat weerhield de massamedia niet om ze allemaal te reproduceren.

Geen bewijs

Volgens de Roemeense onderzoeksjournalist Iosefina Pascal kwamen de aanvallen van een netwerk van ngo’s dat geld krijgt van Roemeense, Europese en Biden-Amerikaanse overheidsorganisaties. Dat netwerk richt zijn pijlen op Donald Trump, klimaatsceptici, Europese sociaal-conservatieve partijen – en probeert die een label op te plakken waardoor ze niet meer serieus genomen worden. In het geval van Georgescu kreeg dat netwerk hulp van de Roemeense overheid, die deels zwartgelakte documenten publiceerde met vergelijkbare beschuldigingen.

Bewijs voor al die aantijgingen was er niet. Rusland ontkende recent elke bemoeienis en ook TikTok was zich van geen kwaad bewust. “We hebben het account van Georgescu op dezelfde manier behandeld als dat van de andere kandidaten”, vertelde een woordvoerder van TikTok aan het persbureau AFP. Desondanks kwam het na 24 november 2024 tot een telebijeenkomst van Brussel, de Roemeense overheid, TikTok en andere grote techbedrijven, waarin Brussel op hoge toon eiste dat er een einde kwam aan “elke systematische schending van de servicevoorwaarden die het gebruik van monetisatie verbiedt om politieke inhoud te promoten”.

In Roemenië kwam het tot een hertelling van de stemmen, maar nog voordat die exercitie was voltooid, verklaarde het Roemeense Constitutionele Hof de uitslag ongeldig. Op 4 en 18 mei 2025 mei moesten de verkiezingen opnieuw gehouden worden.

In de turbulente dagen na 24 november 2024 riep Georgescu zijn achterban op om rustig te blijven. “Blijf alsjeblieft thuis, bij je familie”, zei hij. “Dit land heeft sociale stabiliteit nodig.”

Uitgesloten

Toen Georgescu zich in februari als kandidaat voor de nieuwe verkiezingen wilde laten registreren, hielden politieagenten hem aan en verhoorden hem bijna zeven uur achtereen. Dit keer beschuldigde de Roemeense overheid Georgescu ervan deel uit te maken van een groep met “fascistische, racistische en xenofobe kenmerken” die ook nog eens “antisemitisch” zou zijn. Weer ontbrak elk spoor van bewijs.

Een paar dagen later, in de eerste dagen van maart 2025, oordeelden de Roemeense kiescommissie en het Roemeense Constitutioneel Gerechtshof dat Georgescu niet mocht meedoen aan de verkiezingen. Tienduizenden sympathisanten van Georgescu, die in de peilingen inmiddels kon rekenen op veertig procent van de kiezers, gingen de straat op.

Tot zover is de democratie in de EU dus afgegleden, concludeerden criticasters als Yanis Vourafakis in bijtende commentaren. Er zijn nog verkiezingen, maar alleen politici die vooraf de goedkeuring hebben gekregen van de zittende macht mogen daaraan meedoen.

En dat is precies zoals eurocraat Thierry Breton, tot herfst 2024 commissaris onder Ursula von der Leyen, het graag ziet. Wat de EU heeft gedaan in Roemenië, kan de EU natuurlijk overal, liet Breton zich ontvallen tijdens een gesprek met het Franse tv-station RMC Story. Breton zei het heel ferm, maar keek er wel een beetje ongelukkig bij. Het was bijna alsof hij vermoedde dat dit Roemeense muisje wel eens een lang en uiterst vervelend staartje zou kunnen krijgen.

Twan Houben sprak namens Indepen met professor Jeffrey Sachs over de verslechterde relatie tussen de EU en de VS onder Trump, het omstreden EU-plan om €800 miljard aan wapens uit te geven en de zorgwekkende achteruitgang van westerse politici. Sachs waarschuwt voor de groeiende oorlogsretoriek en de dreiging van een nieuwe wereldoorlog. Hij roept op tot vrede, diplomatie en een breuk met de huidige koers, die volgens hem haaks staat op wat de meeste mensen werkelijk willen. Een kritisch en urgent gesprek over de toekomst van Europa en de wereld.