Economie
Eurobonds: De onzichtbare machtsovername vanuit Brussel
In deze aflevering van een reeks gesprekken tussen Twan Houben en econoom en voormalig directielid van De Nederlandsche Bank Lex Hoogduin staat het fenomeen Eurobonds centraal. Wat zijn Eurobonds precies, waarom zijn ze ingevoerd, en welke gevolgen hebben ze op de lange termijn voor nationale begrotingen, schulden en soevereiniteit binnen de Europese Unie? Door de gezamenlijke leningstrategie van de Europese Commissie schuift de macht in stilte van nationale hoofdsteden naar Brussel.
Wat begon als een tijdelijke noodmaatregel tijdens de coronacrisis ontwikkelt zich tot een permanent financieringsmechanisme: Eurobonds. Hiermee leent de Europese Commissie (EC) op de kapitaalmarkt en sluist het geld door naar lidstaten. Deze aanpak heeft vergaande gevolgen voor nationale begrotingen, staatsschulden, rentelasten én de soevereiniteit van lidstaten.
Begrotingsregels worden omzeild
Lidstaten kunnen via de EC uitgaven doen buiten hun eigen begroting om. Daarmee worden de Europese begrotingsregels (zoals het Stabiliteits- en Groeipact) feitelijk omzeild. Dat is vooral aantrekkelijk voor landen met hoge schulden, zoals Italië, Frankrijk en België. Voor landen als Nederland, die hameren op begrotingsdiscipline, betekent dit een ondermijning van het bestaande financiële toezicht.
Lening of gift: het verschil in impact
Of de middelen als lening of gift worden verstrekt, is cruciaal. Leningen tellen mee in de nationale staatsschuld, giften niet. Veel lidstaten hebben daarom een voorkeur voor giften: zij vergroten hun leencapaciteit zonder de schuld te verhogen. De huidige Eurobond-constructies voor herbewapening (€150 mrd) en bredere financiering (€400+ mrd) bestaan echter vooral uit leningen — met directe impact op de staatsschuld.
Nederland subsidieert via hogere rente
Landen met een sterke kredietwaardigheid, zoals Nederland, kunnen zelf goedkoper lenen dan de EU. Toch betalen ze via Eurobonds mee tegen een hogere rente. Voor financieel zwakkere landen betekent dit juist een voordeel: zij lenen via de EC goedkoper dan zelfstandig. De Commissie fungeert zo als herverdeler van financieringskosten — een vorm van stille subsidiëring.
Van financieel instrument naar politieke macht
Met de leningen komt ook toezicht. De EC oefent invloed uit op de besteding van het geld — zoals bij het coronaherstelfonds en nu bij herbewapening. Nationale parlementen leveren zo zeggenschap in over uitgaven waarvoor ze wel verantwoordelijk zijn. Deze verschuiving van controle wordt zelden publiek besproken, maar raakt direct aan de nationale democratie.
Van uitzondering naar systeem
Volgens artikel 123 van het EU-verdrag mag de EC alleen lenen bij uitzonderlijke crises. Maar nu bijna elke uitdaging als “crisis” wordt bestempeld — van pandemieën tot geopolitieke spanningen — dreigt de uitzondering de norm te worden. Critici, waaronder Lex Hoogduin, zien hierin een sluipende machtsovername. Eurobonds zijn allang geen technisch instrument meer, maar een opstap naar verdere federalisering van de EU, mogelijk richting een Europees ministerie van Financiën.
Conclusie: stille revolutie in EU-financiën
Eurobonds zijn meer dan een manier om financiering te regelen. Ze betekenen een fundamentele verschuiving in de machtsverhoudingen binnen Europa. Zonder expliciet politiek debat verschuift de zeggenschap over begrotingen van nationale parlementen naar Europese instellingen. Wat vandaag nog ‘nood’ heet, kan morgen permanent beleid zijn.
Economie
Alleen oorlog biedt de auto-industrie nog redding
De Europese auto-industrie is door de klimaathysterie volledig ten gronde gericht en gaat momenteel gebukt onder massaontslagen en fabriekssluitingen. Merken als Volkswagen, Porsche, BMW, Mercedes-Benz, Fiat en Peugeot vechten om te overleven. Terwijl er nog pogingen worden gedaan om het absurde verbod op de productie van benzine- en dieselauto’s – het groene kroonjuweel van voormalig Eurocommissaris Frans Timmermans – terug te draaien, komt de helpende hand nu opvallend genoeg van dezelfde overheid die de sector eerder om zeep hielp.
In een geheim overleg bij Volkswagen is toegezegd dat men nog een moeilijk jaar tegemoet zal zien met tienduizenden ontslagen en onverkochte auto’s, maar vervolgens zal Volkswagen zich volledig gaan storten op de oorlogsindustrie, waardoor het concern ‘gered’ kan worden.
Een concern als ons eigen VDL zwichtte al eerder voor de verleidingen van een oorlog; er zullen er dus nog velen gaan volgen. Ben dus niet verbaasd indien in de komende maanden ook autoconcerns oorlogsretoriek gaan uitslaan; zij trachten slechts te overleven en kunnen de helpende hand verwachten van hen die ook zo graag oorlog voeren: de politiek en de bancaire wereld. We zijn benieuwd hoeveel sms’jes Ursula von der Leyen alweer heeft moeten wissen met toezeggingen voor dikke contracten, dit keer met de auto-industrie.
Steeds meer partijen worden afhankelijk gemaakt van de oorlogsmachinerie, en wat maakt het ook uit: slachtoffer is tenslotte de burgerbevolking, terwijl banken, politiek en industrie er wel bij varen.
Economie
ECB faalt in prijsstabiliteit en jaagt huizenprijzen omhoog
Emeritus hoogleraar economie Lex Hoogduin bespreekt samen met Indepen’s Twan Houben de impact van het beleid van de Europese Centrale Bank (ECB) op de Nederlandse economie gedurende de afgelopen vijftien jaar. In hun analyse staan twee hoofdpunten centraal: de onverantwoordelijke stijging van de huizenprijzen en het onvoldoende waarborgen van prijsstabiliteit.
De primaire taak van de ECB is het handhaven van prijsstabiliteit in de eurozone, met een inflatiedoelstelling van ongeveer 2 procent. Volgens Hoogduin is de centrale bank in die opdracht duidelijk tekortgeschoten. In de periode tussen 2010 en 2025 is de inflatie herhaaldelijk boven die norm uitgekomen, met als gevolg een verlies aan koopkracht en economische voorspelbaarheid voor huishoudens en bedrijven.
Naast de inflatieproblematiek wijst Hoogduin op de negatieve gevolgen van het ruimhartige monetaire beleid van de ECB — met name de aanhoudend lage rentetarieven en de verruiming van de geldhoeveelheid. Deze maatregelen, bedoeld om economische groei aan te jagen, hebben volgens hem geleid tot verstoring van de financiële markten, met name in de pensioenwereld en op de woningmarkt.
Een van de meest in het oog springende effecten is de explosieve stijging van de huizenprijzen in Nederland. Door goedkoop geld en een aanhoudende vraag naar vastgoed zijn de huizenprijzen in de afgelopen jaren ongekend gestegen. Hoewel Hoogduin erkent dat binnenlandse factoren, zoals de stikstofregels en andere regulerende beperkingen, grote obstakels vormen voor woningbouw, stelt hij dat het ECB-beleid deze prijsstijgingen aanzienlijk heeft verergerd.
De combinatie van monetair beleid en nationale regelgeving heeft geleid tot een situatie waarin starters nauwelijks nog toegang hebben tot de woningmarkt, en waarin pensioensectoren onder druk staan vanwege lage renteopbrengsten. Volgens Hoogduin is dit een duidelijk signaal dat het ECB-beleid niet alleen haar primaire doelstelling heeft gemist, maar ook ongewenste neveneffecten heeft veroorzaakt die diep ingrijpen in de Nederlandse samenleving.
De eindconclusie van de analyse is dan ook duidelijk: de ECB verdient een onvoldoende voor haar prestaties op het gebied van prijsstabiliteit en heeft met haar beleid bijgedragen aan het ontstaan van serieuze economische knelpunten in Nederland.
Economie
Groene dwang vernietigt 100.000 Duitse banen in auto-industrie
Het zat er aan te komen, maar is inmiddels een feit: de groene gekte heeft alleen al de Duitse auto-industrie 100.000 banen gekost. Gestart is de waanzin met de ‘milieudiesel’ en de ‘sjoemeldiesel’. Door onrealistische eisen te stellen aan de meest milieuvriendelijke motorvariant, de diesel, werden fabrikanten verleid tot de sjoemeldiesel. De diesel, uitgerust met roetfilter en ‘AdBlue-installatie’ (om de stikstof af te vangen uit de uitlaatgassen), kent een zeer laag verbruik (en dus CO2-uitstoot) en is de milieuvriendelijkste verbrandingsmotor. Desondanks moest de industrie, gedwongen door regelgeving, de CO2-uitstoot terugbrengen naar minder dan 110 gram per kilometer, op dat moment technisch nauwelijks haalbaar. Een diesel met 111 gram CO2 per kilometer werd daarmee economische harakiri, met als gevolg de sjoemeldiesel om toch mee te kunnen doen.
Het vervolg waren verstikkende emissie-eisen die alleen gehaald konden worden door de inzet van hybride techniek (niets mis mee, zeker niet in combinatie met een diesel), maar de doodsteek werd de gedwongen volledige elektrificatie. Dat volledig elektrische auto’s in de winter hun stroom gewoon uit kolen-, bruinkolen- of gasgestookte energiecentrales halen, is nooit als realistisch argument geaccepteerd door de aanhangers van de groene gekte. En dus maakte met name de Duitse auto-industrie de draai naar volledig elektrische auto’s. Deze auto’s zijn uitsluitend aantrekkelijk voor lease-rijders met bijtelling in Nederland, en dus werden ze wel verkocht. Nu dit fiscale voordeel grotendeels is verdwenen en bovendien de nadelen van volledig elektrisch doordringen tot de kilometervreters, zijn ze onverkoopbaar geworden. De tweedehandsmarkt voor volledig elektrische auto’s is een compleet drama, de waardedaling evident, en daardoor staan leasemaatschappijen ook niet langer in de rij om deze kapitaalvernietigende entiteiten in hun wagenpark op te nemen. Volledig elektrisch rijden is voor een particulier praktisch onbetaalbaar.
Nederland beschikt over het oudste wagenpark van Europa, nauwelijks iemand wil nog (zakelijk) een volledig elektrische auto, en na drie tot vijf jaar zijn de volledig elektrische auto’s voor een prikkie te krijgen, maar niemand koopt ze… het gevolg van de groene gekte die juist averechts heeft gewerkt. Ondertussen blijven politici maar pushen, kondigen nieuwe regelgeving aan (waaronder het bestraffen van bedrijven voor leaserijders die nog niet elektrisch rijden), en ondertussen blijkt ‘de groene motor’ een geldverslindende utopie te zijn die, zoals aangekondigd door onwetenden, geen banen oplevert maar juist elimineert. Gefeliciteerd!
De Duitse auto-industrie steekt inmiddels een dikke middelvinger op naar de bureaucraten in Brussel. Versneld worden hybride- en ‘gewone’ benzinemotoren geïntroduceerd en worden grote elektrische projecten stilgelegd, dit alles loodrecht op de bureaucratische plannen om in 2030 benzinemotoren te verbieden. Deze kentering is niet alleen te zien bij de Duitse auto-industrie; ook de Franse en Italiaanse auto-industrie is inmiddels tot het inzicht gekomen dat de groene gekte hen alleen maar ellende heeft opgeleverd. De volledig elektrische Fiat 500 is onverkoopbaar gebleken en men is in allerijl een hybridevariant aan het ontwikkelen die in november 2025 zal verschijnen.

-
Politiek1 week geledenD66-stemmers, wie zijn die mensen?
-
Gezondheid7 dagen geledenArtsen Collectief congres: terug naar Hippocrates – vertrouwen en medische soevereiniteit
-
Column3 dagen geledenSlaapwandelend met D66 de Derde Wereldoorlog in
-
Politiek2 dagen geledenRECTIFICATIE – over beloften D66 in ons artikel van 30/10/25
-
Politiek7 dagen geledenBrussel werkt aan tabaksverbod ter bescherming gezondheid en milieu
-
Column4 dagen geledenOverheidsinkomsten stijgen met 100 miljard euro in vijf jaar
-
Politiek1 week geledenYeşilgöz toont het failliet van de VVD
-
Politiek2 weken geledenMiljarden naar klimaatbeleid: wat levert het echt op?




Mattees van Dijk
14 oktober 2025 in 10:38
Wie betaalt bepaald.
Bernardo A.
14 oktober 2025 in 13:58
De schulden van de EU bedragen inmiddels 88% van het gezamenlijke BBP in de EU. Met het lenen van geld wordt deze verhouding (nog) ongunstiger. Door o.a. de leegloop van de industrie in de EU daalt daarbij het BBP.
Dat men pensioenfondsen kan dwingen om Eurobonds (over niet al teveel tijd schuldpapier zonder enige waarde) kan ik me nog voorstellen. Zo kan de EU de Nederlandse pensioenpotten via een geitenpaadje vergaand leeg slurpen.
Maar welke commerciële belegger gaat zijn geld in dit heikele avontuur storten?
Hans
17 oktober 2025 in 13:54
Of het nu de Europese ID, de CBDC of Eurobonds betreft, het raakt ons land altijd in zeer negatieve zin. Net zoals de import van asiel waar ons volgend jaar door dezelfde EU een soort spreidingswet wordt opgelegd om – zo wordt verwacht – 40.000 asiel migranten per jaar op te nemen. Timmermans heeft ons dit laatste al in het vooruitzicht gesteld in 2016 “daiveursetie” zoals hij te zo mooi uitspreekt.
Nu nog de chip van van Yuvan Noah Harari en we zijn waar men ons graag wil hebben. In de tussentijd zijn al die wijsneuzen nog wel even bezig met molens, het klimaat en de natuur uitbreiding waardoor onze voedsel voorzienig klem loopt maar… dan leven we wel in de ideale wereld zoals de absolute top van deze wereld het voor ogen heeft.
Een probleempje nog, diezelfde top is via de Navo EU WEF VN WHO op dit moment dichterbij een totale vernietiging van onze aardkloot als dat ideale bereik daarvan, das dan wel weer jammer.
Je vraagt je oprecht af wat wij hier nog in te betekenen hebben en wat voor zin 29 oktober in dit verhaal in heeft? Machteloosheid omzetten in het levenseinde pilletje misschien?
B. Vaessen
19 oktober 2025 in 13:57
Hans heeft gelijk!! Wij worden niet “geregeerd”door kamerleden, maar door Europa, Links, kamerleden, ngo’s , V.N. Navo, enz. Het is totaal nutteloos nog gaante stemmen, alleen ons Geld is belangrijk!! Verder kan men Nederland gewoon afbreken!! Een “Nutteloos” leven hebben de Nederlanders!!!