Media
Zijn de Nederlandse media spreekbuis van de geheime dienst?



op
Door
Willem Koert
Er werken inmiddels zoveel Nederlandse journalisten voor geheime diensten dat er kennelijk regels moeten komen voor de manier waarop de diensten met hun medewerkers in de media moeten omgaan. Dat blijkt uit twee rapporten die de Commissie van Toezicht voor de Inlichtingen- en Veiligheidsdiensten (CTIVD) eind juni publiceerde.
Om hoeveel journalisten het gaat en wat ze voor precies doen, staat niet in de rapporten. Tweede Kamerlid Pepijn van Houwelingen heeft daarover opheldering gevraagd aan minister van Defensie Ruben Breukelmans (VVD) en minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties Judith Uitermark (NSC). Waarschijnlijk krijgt Van Houwelingen geen antwoord op zijn vragen, maar dat geeft niet. We weten het eigenlijk al.
De CTIVD bestudeerde alle dossiers van de journalisten die in de periode 2019-2022 voor de Algemene Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (AIVD) of de Militaire Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (MIVD) hadden gewerkt. Dat deden die journalisten zonder uitzondering trouwens vrijwillig.
In zijn boek De littekens van de dag uit 2012 beschrijft Hans Laroes, oud-hoofdredacteur van het NOS Journaal, gevallen waarin geheime diensten Nederlandse journalisten chanteerden om spion te worden. Volgens de CTIVD-rapporten hebben de diensten anno nu geen chantage meer nodig om journalisten te werven.
‘Situaties van leven of dood’
Kritischer was de CTIVD over de manier waarop de diensten hun formulieren invulden en dossiers bijhielden. Dat kon beter. De AIVD begon een enkele keer al samen te werken met journalisten voordat de toestemming binnen was, en de MIVD was een paar keer vergeten om überhaupt een dossier over nieuwe mediacollega’s aan te leggen. Bovendien vond de CTIVD dat er regels moesten komen voor de omgang met journalisten.
“De diensten zijn verplicht dit te doen vanwege zorgplicht die ze hebben voor de veiligheid van de journalisten”, vertelde Kristel Koese, de secretaris-directeur van de CTIVD in een interview met de NOS. “We hebben gezien dat er op dat punt helemaal geen beleid is bij beide diensten. Het kan hier gaan om situaties van leven of dood.”
Thomas Bruning, algemeen secretaris van de Nederlandse Vereniging van Journalisten (NVJ), was niet gelukkig met de rapporten. Ze lieten zien dat de CTIVD het kennelijk prima vindt dat journalisten werken voor geheime diensten, vond hij. “Als journalist moet je je nooit voor het karretje van de overheid laten spannen, dan ben je je geloofwaardigheid kwijt”, vertelde Bruning aan de NOS. “Maar het is ook kwalijk dat de overheid niet beseft dat journalisten alleen kunnen functioneren als ze onafhankelijk zijn.”
Bovendien, benadrukte Bruning, bleek uit de rapporten dat de diensten geen benul hebben van “de kwetsbaarheid van onze beroepsgroep en de schade die ze onze beroepsgroep toebrengen”.
Schadevergoeding
Bruning deed zijn uitspraken met de affaire rond misdaadverslaggever Bas van Hout in zijn achterhoofd. Van Hout werkte in 1997-2002 voor de AIVD. Naar eigen zeggen verstrekte Van Hout informatie over liquidaties. Toen dat door een administratieve fout naar buiten kwam, kwamen Van Hout en minstens één van zijn bronnen in een ‘levensbedreigende situatie’. Omdat Van Hout vervolgens niet meer zijn werk kon doen, betaalde de overheid Van Hout een schadevergoeding van 865.000 euro.
Daarmee was de schade niet gerepareerd, oordeelde misdaadjournalist Gerlof Leistra in een gesprek met NPO1. Leistra merkte op dat door de affaire rond Van Hout misdaadjournalisten moeilijker hun werk konden doen. Hoe loslippig zijn mensen nog tegenover journalisten als die misschien straks alles doorvertellen aan de AIVD?
Elke redactie is geïnfiltreerd
Er is nog een andere, en eerlijk gezegd belangrijker redenen om je zorgen te maken over verslaggevers die voor inlichtingendiensten werken. In een artikel (update 2 juli 2019) op Villamedia, de website van de NVJ, zette Arnold Karskens ze keurig op een rijtje. Journalisten die werken voor een veiligheidsdienst verstrekken de diensten niet alleen van informatie, vertelt Karskens.
Ze gaan fungeren als verlengstukken van de dienst. Ze zullen niet snel kritisch over inlichtingendiensten schrijven, maar wel berichten over zaken die de overheid welkom zijn, bijvoorbeeld over de vermeende gevaren van rechtse organisaties, de zogenaamde expansiedrift van de Russische federatie of de noodzaak om collectief gevaarlijke medicamenten te gaan gebruiken (het laatste voorbeeld is van schrijver dezes).
Als het aantal verslaggevers met een 007-complex beperkt blijft, is er nog weinig aan de hand. Maar er zijn signalen dat alle grote reguliere nieuwsmedia zijn geïnfiltreerd. In het in 2016 verschenen boek Journalist te koop van Arnold Karskens komt een hoge ambtenaar van de AIVD aan het woord die laat vallen dat de dienst ‘op elke redactie een mannetje of meer’ heeft rondlopen. Dat betekent dat er in het Nederland minstens honderd journalisten zijn ingepalmd door de AIVD.
Het gaat daarbij vooral om verslaggevers die actief zijn op terreinen die interessant zijn voor de diensten, meldde de NRC op 14 oktober 2022. Volgens de krant was maar liefst de helft van alle verslaggevers die actief was op een terrein dat interessant is voor geheime diensten gevraagd om spion te worden. De geïnterviewde verslaggevers vertelden ook over bedreigende situaties. Die uitspraken waren de aanleiding voor de CTIVD om de rapporten te schrijven die eind juni 2024 verschenen.
Publieke opinie
Hoe onbetrouwbaar de producties van 007-journalisten zijn, blijkt uit het boek Gekaufte Journalisten uit 2014. Daarin vertelt Udo Ulfkotte hoe hijzelf als student werd gerekruteerd door de Duitse geheime dienst en werd geparachuteerd op de redactie van de Frankfurter Allgemeine Zeitung, de tegenhanger van de Nederlandse NRC. “In het begin was ik trots op mezelf”, vertelde Ulfkotte. “Maar in werkelijkheid was ik gewoon corrupt.”
Toen duidelijk werd dat de Verenigde Staten in Duitsland aan industriële spionage deed, produceerde Ulfkotte een stuk waarin stond dat de goudeerlijke Amerikaanse bondgenoten van Duitsland zoiets nooit zouden doen. In een ander artikel schreef Ulfkotte over een fabriek in Libië waarin Muammar Gaddafi chemische wapens produceerde met steun van Europese bedrijven. Er was niets van waar, maar het stuk maakte de publieke opinie rijp voor economische en militaire acties tegen Libië.
Als er minstens honderd van zulke verslaggevers actief zijn in de Nederlandse reguliere media, weet je hoe betrouwbaar die media zijn over de thema’s die écht belangrijk zijn. En wat voor een geschenk uit de hemel de alternatieve, nieuwe media zijn.
1 Reactie
Laat een reactie achter
Reactie annuleren
Laat een reactie achter
Media
Voormalig NOS-directeur uit felle kritiek op de NOS


Gepubliceerd
4 dagen geledenop
4 februari 2025Door
Redactie Indepen

Voormalig NOS-directeur Bauke Geersing uit felle kritiek op de eenzijdige berichtgeving van de NOS. Hij signaleert een verschuiving van feiten naar meningen in de journalistiek. De NOS houdt volgens Geersing vaak slechts één mening aan, wat leidt tot een gebrek aan objectiviteit en geloofwaardigheid. Bauke pleit dan ook voor de terugkeer naar de journalistieke normen en waarden die ooit werden gehanteerd, om de geloofwaardigheid van de NOS te herstellen.
Vandaag het eerste deel van het 3-luik met Bauke over de huidige stand van het medialandschap.
Media
Inflatie? Dat zit tussen uw oren volgens de NOS


Gepubliceerd
3 weken geledenop
20 januari 2025Door
David van Diemen

Naar Berlijn vliegen, tabak inkopen, overnachten, terugvliegen en 300 euro besparen zit tussen de oren volgens de NOS. Uw benzinetank veel goedkoper vullen in Duitsland of België zit tussen de oren volgens de NOS. De hoogste gasprijzen van Europa? Zit tussen de oren volgens de NOS. Goedkoop levensmiddelen inslaan bij de oosterburen? Zit tussen de oren volgens de NOS. Vorig jaar minder betaald voor een treinkaartje? Zit tussen de oren volgens de NOS.
Zelden zagen wij een groter staaltje van gaslighting door de NOS. Uiteraard slepen ze er weer ‘experts’ bij, en ze vinden zelfs een expert bij het CBS (de hoofdeconoom zelfs!) die het nog wel even wil bevestigen: inflatie zit tussen de oren.
Gaslighting is een vorm van psychologische manipulatie waarbij de pleger er, bewust of onbewust, op uit is om het slachtoffer mentaal te ontredderen of in de war te brengen. Dit doet de pleger door het slachtoffer aan het eigen gezonde verstand te laten twijfelen. De gaslighter ontkent de werkelijkheid volledig of deels en introduceert een alternatieve versie van de werkelijkheid, die enigszins aannemelijk lijkt door gebruik van alternatieve bewijslast.
En dat laatste doet de NOS als volgt: “Inflatie is een abstract begrip”, zegt CBS-hoofdeconoom Peter Hein van Mulligen. “Mensen letten vooral op de hoogte van de prijs en niet zozeer of iets duurder wordt. Dat je in de supermarkt nog steeds schrikt van hoge prijzen, komt niet doordat ze in de laatste maand veel zijn gestegen. Het komt doordat mensen de prijzen van een paar jaar geleden nog steeds als normaal beschouwen.”
En hoe noemen ze bij datzelfde CBS iets dat in de tijd duurder wordt? Juist ja, inflatie. Of was het roof, dat zou nog kunnen?
NOS, schaam je!
Media
Vanaf nu vertelt de geheime dienst journalisten hoe ze onderzoek moeten doen



Gepubliceerd
3 maanden geledenop
14 november 2024Door
Willem Koert

Per 1 december is Nederland een professor rijker. Vanaf die dag is Nikki Sterkenburg bijzonder hoogleraar onderzoeksjournalistiek bij de Vrije Universiteit Amsterdam. Dat is opmerkelijk. Sterkenburg is ook plaatsvervangend hoofd bij de Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid (NCTV). En dat is precies de inlichtingendienst waarmee de Nederlandse overheid ongewenste geluiden weghoudt uit de reguliere en sociale media.
In westerse landen proberen inlichtingendiensten al tientallen jaren via de media de publieke opinie te sturen, berichtte Indepen op 19 juli 2024. Dat gebeurt onder meer door het werven van journalisten. Sterkenburg was zo’n journalist.
Na haar afstuderen in 2010 maakte Sterkenburg een bliksemcarrière. Ze schreef voor Nieuwe Revu over misdaad, werkte als ‘financieel onderzoeksjournalist’ voor Quote en bracht daarna een paar jaar door op de redactie van Elsevier. Haar stukken verschenen daarna in Vrij Nederland en op de website van Follow The Money.
In haar Elsevierperiode maakte ze naam met haar artikelen over radicalisme. Eerst gingen die over radicale moslims. In 2015 publiceerde Sterkenburg bijvoorbeeld een reportage over Victor Droste, een jonge metal-fan die via internet in contact kwam met de islam, zich bekeerde en uiteindelijk afreisde naar Syrië om te vechten tegen de regering van Bashar al-Assad.
Rechtsextremisme
Kort daarna verlegde Sterkenburg haar belangstelling naar ‘rechtsextremisme’. Een telkens terugkerend thema in haar artikelen was dat rechtsextremisme niet meer een beweging is van de klassieke neonazi’s, maar inmiddels een keur van nieuwe verschijningsvormen heeft ontwikkeld. Die nieuwe vormen ogen misschien minder bedreigend, maar zijn net zo gevaarlijk, betoogde Sterkenburg. Volgens haar was het Amerikaanse alt-right zo’n verschijningsvorm. Voor een artikel over alt-right won Sterkenburg in 2017 de Mercur-prijs.
De mildere vormen van extreemrechts zouden volgens Sterkenburg fungeren als wervingsbureaus en aanjagers van de riskantere manifestaties van extreem- en radicaalrechts. Duidelijke definities van wat nu precies extreemrechts of radicaalrechts is, geeft Sterkenburg niet. Elementen die ze bij uiterst rechts altijd ziet terugkeren, zijn een afkeer van democratie en individuele rechten en een verlangen naar een sterke en ‘zuivere’ staat.
In die periode ging Sterkenburg ook schrijven over de NCTV. In die stukken stonden passages die suggereren dat Sterkenburg in nauw contact stond met de inlichtingendienst. In een bericht uit 2018 over een de-radicaliseringsproject voor jihadisten van het NCTV stond bijvoorbeeld dat het was gebaseerd op “documenten die Elsevier Weekblad inzag”. De meest waarschijnlijke bron van zulke documenten is uiteraard de NCTV zelf.
Proefschrift
Naast haar fulltimebaan als verslaggever werkte Sterkenburg ook fulltime als wetenschapper. Ze schreef een proefschrift over extreemrechts, waarin ze alles wat ze over dit onderwerp publiceerde in de reguliere media nog eens dunnetjes overdeed. Dat proefschrift verscheen in 2021 en heet ‘Van actie tot zelfverwezenlijking: routes van toetreding tot radicaal- en extreemrechts’. Tegelijkertijd verscheen Sterkenburgs boek ’Maar dat mag je niet zeggen’. Het is gebaseerd op haar proefschrift.
In zowel haar proefschrift als haar boek geeft Sterkenburg de definitie van wat extreem- of radicaalrechts volgens haar is, zo ver opgerekt dat een partij als Forum voor Democratie er moeiteloos onder valt. Als je de criteria van Sterkenburg gebruikt, zou ook de klimaatbeweging met zijn pleidooi voor een autoritaire overheid, de afschaffing van individuele rechten en inperking van de vrijheid van meningsuiting extreemrechts moeten zijn, schreef advocaat Lucas Bergkamp in een blog.
Die conclusie trekt Sterkenburg echter niet, schrijft Bergkamp. Alleen groepen die kritisch zijn op de overheid, het bestuur, de media en de wetenschap komen in aanmerking voor het predicaat van extreemrechts.
Er zit dus een verborgen ideologie verstopt onder het journalistieke en wetenschappelijke werk van Sterkenburg. Door het oprekken van definities van wat extreemrechts en radicaalrechts precies is, heeft ze de begrippen veranderd in etiketten die de overheid, gevestigde wetenschappers en media kunnen plakken op allerlei lastige en kritische groepen – en ze daarmee monddood maken.
Leermeester
In de praktijk van de wetenschap nemen copromotoren bij het schrijven van een proefschrift bijna de volledige begeleiding op zich. Vooral zij bepalen de richting en de uitwerking van het onderzoek. Dat is bij het proefschrift van Sterkenburg niet veel anders.
De copromotor van Bergkamp is de Leidse hoogleraar Jelle van Buuren. Ook Van Buuren komt geregeld bij de NCTV over de vloer. De sociaal-wetenschapper schrijft voor de NCTV onder meer de Dreigingsmonitor, een rapport over maatschappelijke ontwikkelingen die misschien vervelend kunnen uitpakken voor de overheid.
Wat Bergkamp deed met extreemrechts, deed Van Buuren met complotdenkers. Hij rekte het begrip zo ver op dat de overheid, de media en de politiek ze nu ook kunnen plakken op groepen die zich zorgen maken over blinde globaliseringsprocessen en de invloed van organisaties als het World Economic Forum (WEF) en de World Health Organization (WHO), waar een kleine groep beslissingen neemt die eigenlijk door een parlement genomen moeten worden. Het opplakken van het etiket plaatst die individuen en groepen buiten het debat.
D66
Waartoe het oprekken van definities van extreemrechts en complotdenkers leidt, wordt duidelijk in het rapport over memes dat de NCTV in 2024 publiceerde. “Het is nodig om extreemrechtse memes als dusdanig te herkennen, hun werking te begrijpen en te kunnen duiden, en de samenleving er weerbaarder tegen te maken”, aldus het rapport.
De definitie van ‘extreemrechtse memes’ is inmiddels zo breed geworden dat ook onderwerpen als de manosphere, tradwives, woke en Donald Trump volgens de NCTV in de verdachte hoek zitten. Dat geldt zelfs voor memes die het technocratische D66 op de korrel nemen (Wil je rechter worden? Stem dan D66).
Hoogleraar
Nadat haar proefschrift was voltooid, ging ook Sterkenburg officieel werken voor de NCTV, eerst als freelancer, vertelde ze in een interview met de Volkskrant (2021). Omdat ze haar spionnencollega’s zulke mooie mensen vond, solliciteerde ze op een vacature op de analyseafdeling – en werd aangenomen. En daar werkt ze nu als plaatsvervangend hoofd.
En nu ineens, slechts een paar jaar later, wordt Nikki Sterkenburg ook nog eens hoogleraar onderzoeksjournalistiek. Ze gaat aankomende journalisten leren hoe ze complotdenkers en andere extremisten op een wetenschappelijk verantwoorde manier kunnen herkennen en aan de schandpaal moeten nagelen. Ongetwijfeld wordt haar hoogleraarschap een daverend succes. Want wie kan die klus nu beter klaren dan Nikki Sterkenburg?
Recent








Klimaatactivisten verdienen geen ruimte meer
Nederland wordt gegijzeld door een groepje klimaatactivisten dat denkt dat de democratie niet snel genoeg werkt. Ze noemen zich Extinction...






Mignon (36) en haar kinderen getroffen door woningcrisis
De woningmarkt ligt in puin en veel mensen vallen tussen wal en schip. Ze verdienen te weinig voor een hypotheek,...






Nederland wordt van zijn pensioen beroofd
Al vaker schreven we hier over de door de overheid georganiseerde pensioenroof. Toen bleek dat onze parlementariërs zelf niet beroofd...






Lagarde totaal ongeschikt om de ECB te leiden
In de tweede helft van 2023 kwamen de eerste berichten naar buiten over het wanbeleid van Christine Lagarde binnen de...






Voormalig NOS-directeur uit felle kritiek op de NOS
Voormalig NOS-directeur Bauke Geersing uit felle kritiek op de eenzijdige berichtgeving van de NOS. Hij signaleert een verschuiving van feiten...




Von der Leyen vooral gesteund door extreemlinks
In 2024 verscheen een onderzoek – uitgevoerd door de Duitse Bertelsmann Stichting – naar de bekendheid en populariteit van Ursula...






ECB ruïneert de burger volledig met renteverlagingen
Op 30 januari 2025 heeft de ECB de rente voor de vijfde keer binnen een jaar verlaagd en aangegeven zo...






Jan van de Beek rekent uit wat u niet mag weten over migratie
Migranten zijn onmisbaar voor onze welvaart. Asielzoekers vormen maar een klein deel van de migrantenstroom die Nederland binnenkomt. Als u...








TrumpCoin helpt ons ontsnappen uit de (financiële) matrix
In de afgelopen jaren heb ik de cryptowereld met verbazing gevolgd. Van Bitcoin begreep ik nog wel iets, maar tot...






EU-infraproject verslindt geen 5 maar 24 miljard euro!
Zoals bekend subsidieert de EU vele infrastructurele projecten in nieuwe lidstaten. Eén daarvan is Rail Baltica; een spoorlijn tussen Polen...
Trending
-
Binnenland1 week geleden
Jan van de Beek rekent uit wat u niet mag weten over migratie
-
Binnenland3 dagen geleden
Nederland wordt van zijn pensioen beroofd
-
Economie1 week geleden
ECB ruïneert de burger volledig met renteverlagingen
-
Economie3 dagen geleden
Lagarde totaal ongeschikt om de ECB te leiden
-
Media4 dagen geleden
Voormalig NOS-directeur uit felle kritiek op de NOS
-
Column1 dag geleden
Klimaatactivisten verdienen geen ruimte meer
-
Buitenland2 weken geleden
EU-infraproject verslindt geen 5 maar 24 miljard euro!
-
Human2 dagen geleden
Mignon (36) en haar kinderen getroffen door woningcrisis
Rene Reddington
19 juli 2024 in 11:56
De mainstream media in ons land is al vele jaren geïnfiltreerd door onze geheime diensten. Niet alleen bij de linkse media, maar evenzo bij bv. de Telegraaf, waar men in het algemeen van kan aannemen niet links te zijn.
Edoch in de rubriek ” WAT U ZEGT” van die krant, kan de lezer ingelogd reageren op vaak politiek gerichte onderwerpen van ” inzenders” uit de maatschappij. (???) Onafhankelijk zijn de moderatoren geenszins, en bij de geringste ” afwijking ” van het linkse gedachtengoed, wordt uw reactie gewijzigd en/of niet geplaatst. De inlichtingen diensten draaien mee in ” wat u zegt ”
Het lijkt op een openbare verhoortechniek opgezet door die media en doorgesluisd naar de AIVD.
Tante Til
19 juli 2024 in 12:26
Exact !
Leo Meester
19 juli 2024 in 18:10
Als dit je verrast, heb je al die tijd geslapen. Iedereen die een beetje nadenkt, weet dat er controles zijn. Weet dat er meegelezen wordt, en weet dat er linkse verraders zijn.
Tante Til
21 juli 2024 in 12:41
Ik denk dat Reddington zelf weet hoe het werkt. En wat vindt u er zelf van ipv commentaar te geven op iemand die het wèl durft te zeggen.
Rene Reddington
21 juli 2024 in 12:42
Het verrast mij zeker niet, maar stel dus vast dat o.a. lezers zoals u dit kennelijk als ” normaal ” aanvaarden en er een beetje al te gewoon over doen.
Zelf zou ik maar iets verontrustender zijn, ook al heeft u ” niets te verbergen ” zoals dan wordt gezegd.
Fred
19 juli 2024 in 19:37
Dit is al jaren aan de gang dankzij co2 linkse havermelk Covid booster schapen aan de gang
Dik van den Dommen
19 juli 2024 in 17:34
De leiders van de diensten zijn van christelijk signatuur Maar het zijn in feite inquisiteurs, zij zijn degenen die onze rechststaat ondermijnen.Zelf hebben ze het RIEC in het leven geroepen om zogenaamde ondermijnende burgers kapot te maken. Door bijvoorbeeld bankrekeningen te blokkeren of de belastingdienst aan het werk te zetten.
Ondermijnen is het nieuwe woord.
Alles dik voor mekaar, die show. Zo lijkt het.
Onn
5 november 2024 in 13:50
Christelijk,wat stelt dat nog voor? In 1963 is Lucifer op de troon gezet in het Vaticaan en dat is met offering en bloed bekrachtigd. Op dat moment hebben de jezuïeten hun volgzaamheid aan Jezus vervangen door volgzaamheid aan Lucifer. Het is heel pijnlijk voor alle goede goedgelovigen, dat ze worden voorgelogen.
Duistere krachten voeren de boventoon.
Laat u niet ontmoedigen en heb uw naasten lief en doe goed (niet in geld aan goede doelen- dat is weer een ander onderwerp) met aandacht in uw kring.
Het ga u goed
Dellebeke
20 juli 2024 in 10:42
Bruning van de NVJ blijkt geen benul te hebben van de werkwijzen, methodieken en tradecraft van de NL-inlichtingendiensten die er voor zorgen dat de kwetsbaarheid van elke informant of agent in welke beroepsgroep dan ook wel altijd vooraf, tijdens en nà de inzet zorgvuldig wordt afgewogen. Jammer is dat deze afwegingen niet altijd ‘op papier’ tbv controle zijn vastgelegd.
Wim Brunnekreeft
20 juli 2024 in 15:00
Is Bruning zelf betrouwbaar?Mijn gevoel is vaal loepzuiver,en in zijn geval vindt ik het een vreemde snuiter.