De Benidorm Bastards van de wetenschap

Het wordt weer een geweldige slapstick-tijd want de mondkapjes komen er weer aan. Gidsland Amerika doet de aftrap, Duitsland begint al een beetje, dus het is wachten op een Nederlandse ‘expert’ die ons gaat vertellen dat mondkapjes tóch weer wél werken, nou ja, een beetje dan… misschien, mits goed gebruikt, ach, baat het niet dan schaadt het niet tenslotte. Leidend zijn het aantal ‘besmettingen’, en van 10 naar 20 ‘besmettingen’ is toch 100 procent meer en dus reden tot paniekzaaierij. En die aantallen ‘besmettingen’ zijn gemakkelijk te sturen met de zogenaamde Ct-waarden van de PCR-test, een lijk dat nu ook uit de kast komt en wederom de vermeende integriteit van VWS blootlegt.

Natuurlijk is iedereen vergeten dat we de mondkapjes die niet werkten verplicht moesten dragen. Deden we dat niet dan volgde een bekeuring van een hermandad ‘die zijn werk doet’. Mondkapjes waar een minimale werking van uitgaat mochten juist niet worden gedragen, op straffe van wederom een bekeuring. Is er dan geen ‘wetenschappelijk’ onderzoek? Tuurlijk wel, maar alleen van de wetenschap die past bij het beleid, anders is het staatsondermijnend, nepnieuws en verboden. Toen de Nederlandse overheid ontdekte dat het RIVM niet meeging in de gekte werd het doel ‘afstand bewaren’ door middel van mondkapjes, maar na onderzoek concludeerden ze zelf dat dit faalde, het werkt juist averechts.

En dan de toepassing natuurlijk. In het vliegtuig tijdens uw 8 uur durende vlucht mag het mondkapje alleen af als er gegeten wordt, op 30 centimeter van je buurman of buurvrouw. En op scholen wél in de gangen, maar niet in de klas en op 50 centimeter van je klasgenootje. En in het restaurant wél tijdens het lopen, maar niet tijdens het eten. En buiten natuurlijk, in de open lucht, deden ze overal elders dus zal het wel geholpen hebben toch? Demonstreren in Amsterdam mag wél met mondkapje voor een ‘goed’ doel zoals racisme of klimaat, maar niet tegen de waanzin zelf, dit om besmettingen te voorkomen.

Het waren hilarische tijden, en de amusementswaarde wordt alleen maar groter als hier nu nóg mensen in gaan trappen. Gaatjes van 160 micrometer kunnen geen virusdeeltje van 0,1 micrometer tegenhouden, dat is kippengaas spannen tegen de muggen. Mondkapjes werken niet, en ze zullen ook nooit werken. Nu nog het brein van de dragers.

De Nederlandse overheid heeft een nieuwe samenwerking met de Bill & Melinda Gates Foundation (BMGF). In Bilthoven gaan mensen van het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu werken aan een project waarmee massasurveillance naar ziektes kan worden ingezet in arme landen.

Dat staat op de website van de BMGF. De donatie van 995 duizend dollar is voor een periode van 25 maanden, en is specifiek bedoeld voor ‘kennisoverdracht’ naar ‘low and middle income countries’. De schenking is in augustus vastgesteld, maar bij het RIVM zelf is er niets over te vinden.

Op de site van de Amerikaanse filantroop wordt als doel van het project ‘integrated serosurveillance technology’ opgegeven; studie via bloedonderzoek naar de verspreiding van bepaalde ziekten in de samenleving. Vanuit het RIVM gebeurt dat bijvoorbeeld via het PIENTER- onderzoek, een steekproef naar virussen.

Het is niet voor het eerst dat Gates hier de portemonnee voor trekt, ook niet in Nederland. Gedurende de pandemie kregen onderzoekers gelieerd aan het Erasmus MC (waar huidig zorgminister Ernst Kuipers toen de baas was) al vele tonnen voor onderzoek naar rioolwatersurveillance.

De BMGF koopt met haar filantropie invloed in de wetenschap en politiek, is veelgehoorde kritiek. Daarom rijst de vraag of het RIVM dit geld moet aannemen.

Minister Kuipers heeft de Eerste Kamer onvolledig en onjuist geïnformeerd over hoe de overheid omging met de uitslagen van coronatesten. Dat blijkt uit documenten van de overheid zelf, boven water gekomen door onderzoek van Indepen. Data die volgens Kuipers zowel bestuurlijk als medisch ‘irrelevant’ zouden zijn, speelden juist een cruciale rol in het beleid.

Tijdens de behandeling van de omstreden pandemiewet in mei zei Kuipers, minister van Volksgezondheid, Welzijn & Sport (VWS), dat de PCR-resultaten voor medici en beleidsmakers ‘medisch irrelevant’ waren. Uit documenten en e-mails van nota bene het RIVM die Indepen heeft gevonden, blijkt het tegendeel. Deze feiten kwamen aan het licht door nieuwe zoekslagen in de vele tienduizenden pagina’s aan openbaar gemaakte overheidsdocumenten uit de pandemie. Ook staan ze in meerdere wetenschappelijke artikelen, geschreven aan Nederlandse universiteiten.

In de discussie over testen in het parlement is de steen des aanstoots, dat nooit duidelijk is geworden hoe de resultaten uit de PCR-testen werden geïnterpreteerd. Dat is van belang, omdat bij deze methode een stukje DNA uit een sample vele malen wordt gekopieerd, zodat de machine dit goed kan analyseren. Uitleg: Dat heet amplificatie. Dit vermenigvuldigen gaat in cycli, en als een testsample veel virus bevat, dan zijn weinig cycli nodig om dit aan te tonen. Komt een positief resultaat na heel veel cycli, dan betekent dit dat er maar weinig virusdeeltjes in het monster zaten.

Maar: bij welk aantal cycli leg je de grens voor wat een positieve test is? Dat heet de afkapwaarde, de ‘cycle threshold’ of Ct-waarde. PCR-techniek heeft als nadeel, dat ‘ruis’ ontstaat in de resultaten, bij te vaak amplificeren. “Als je maar lang genoeg doorgaat, toon je soms dingen aan die helemaal niet in de sample zitten”, vertelt een bron die werkzaam is voor een producent van PCR-testmachines. Na hoeveel cycli dat gebeurt, is geen ijzeren wet. Vuistregels uit het lab, vertelt een laborant van een universitair ziekenhuis: is er een ‘hit’ tussen de 20 en 30 cycli zit je gebeiteld, boven de 35 cycli krijgt ruis de overhand.

Voor COVID-19-testen geldt: hoe lager de Ct-waarde van een sample is, hoe besmettelijker de onderzochte persoon. Deze data zijn dan ook een zeer goed middel om tijdens een pandemie de (snelheid van) de verspreiding in beeld te krijgen. Toch wordt door politiek en RIVM (het wetenschappelijk instituut dat onder verantwoordelijkheid van de minister van VWS valt) over deze resultaten al sinds het begin van de pandemie een rookgordijn opgetrokken. Dit terwijl achter de schermen de afkapwaarden die gelden voor een positieve test soms werden aangepast.

Uit onderzoek van Indepen blijkt, dat de grenswaarde niet op 35 cycli werd gelegd, maar veel hoger. “Optimaal” is volgens het ministerie namelijk “40 tot 45 cycli”, schrijft het ministerie van VWS in juni 2021 in antwoord op een Woo-verzoek. Zeker boven de 40 cycli is een testuitslag onbetrouwbaar, zeggen de experts die Indepen raadpleegde. Het blijkt ook uit documenten die bij het RIVM rondgingen. Is de CT waarde van een positieve test tussen de 36 en 45, dan is dit ‘laag positief / dubieus’. Het kan bijvoorbeeld zijn dat in deze gevallen virusdeeltjes zijn gevonden, die al lang inactief zijn.

De Ct-uitslagen zijn volgens Kuipers evenwel ‘medisch irrelevant’, zo herhaalde hij tijdens het debat over de pandemiewet in de Eerste Kamer (bekijk het volledige, tien minuten durende fragment hier). Die stelling klinkt wereldvreemd uit de mond van een oud-arts, die bovendien de bedenker is van het bevolkingsonderzoek naar darmkanker (dat aanvankelijk de mist in ging door het gebruik van slechte testen, bekend geworden als de ‘Fyra onder de poeptesten’).

Nota bene een artikel in het Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde van OMT-lid Marc Bonten toont aan hoe Kuipers hier de senaat bij de neus nam. In werkelijkheid was de Ct-waarde juist een van de belangrijkste meetgegevens waar ‘het testbeleid op leunt’. Uit het onderzoek van Indepen blijkt precies hetzelfde, en wel uit documenten die zijn vrijgegeven door de overheid zelf, via het RIVM. Als voorbeeld een uitbraak in Boxtel, halverwege juni 2020: geruststellend daarbij is volgens de GGD en het RIVM dat ‘mensen nauwelijks besmettelijk waren’, vanwege ‘hogere Ct-waarden en bijna iedereen zonder klachten’.

In een ander document schrijven laboranten dat het ‘onwaarschijnlijk’ is dat een onderzochte persoon die positief wordt getest met een Ct-waarde van 38 of hoger, het coronavirus nog kan verspreiden. Door niet 38 maar 45 cycli als maatstaf te nemen, is het aantal gevallen dus veel hoger geworden. Maar hoeveel precies? Dat is alleen na te gaan met de statistieken over de frequentie van de aangetroffen Ct- waardes. Dat de overheid daar wel degelijk beschikking over had, blijkt bijvoorbeeld uit dit document.

Medisch gezien is de besmettelijkheid bij uitstek relevant. Maar niet alleen dat, ook voor het zorgmanagement. Vandaar dat Nijmeegse artsen juist schrokken van testen met een heel láge Ct-waarde. Dat gebeurde in juli 2021, toen plotseling Sars-Cov-2 werd aangetroffen bij 42 medewerkers van het Radboud UMC (34 van hen waren volledig gevaccineerd). Juist omdat bij de testen ‘opvallend’ is dat de helft van deze testen al positief werd bij ‘relatief lage Ct-waarden (<20)’. “De combinatie van klachten met lage Ct-waarden maakt besmettelijkheid wel aannemelijk”, schrijft onder anderen arts en hoogleraar microbiologie Heiman Wertheim in Medisch Contact.

De Eerste Kamer vroeg hierover afgelopen voorjaar niet door, ondanks dat veel informatie al bekend was. Door deze nalatigheid bij het toetsen van wetgeving, zit Nederland nu vast aan een dubieuze wet die zorgt voor geruisloze legalisering van vaak ongrondwettelijke ingrepen in de vrijheid van burgers.