Gezondheid

Factcheck Hugo de Jonge: ‘complottheorie’ blijkt afkomstig van Rekenkamer

Avatar foto

op

Factcheck Hugo de Jonge: ‘complottheorie’ blijkt afkomstig van Rekenkamer
Deel dit nieuws
Foto: ANP

Factcheck Hugo de Jonge: ‘complottheorie’ blijkt afkomstig van Rekenkamer Begrippen uit accountancy zorgen voor verwarring bij het publiek.

Volgens minister Hugo de Jonge voor Wonen is het een ‘social media complot’ dat hij tijdens de pandemie niet kon verklaren waar 5,1 miljard euro aan zorggeld is besteed. In aanloop naar de verkiezingen woensdag factcheckt Indepen deze bewering. Die is onjuist.


Waarover gaat het?

In de talkshow Vandaag Inside wilde presentator Wilfred Genee met de bewindsman kort terugblikken op de tijd dat De Jonge minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport was. Genee vroeg: “Is die 5,1 miljard trouwens nog boven water gekomen, waarvan niet duidelijk was waaraan die is besteed, of zijn jullie die nog aan het zoeken?” De minister geeft geen antwoord, maar stelt een tegenvraag. “Wat bedoel je?” Hierna verduidelijkt Genee zijn vraag. Dan volgt er kort ‘gehakketak’:

De Jonge: “Dat is nu echt zo’n social media complot, het is echt niet waar.”

Genee: “Het heeft toch ook in serieuze media gestaan?” Johan Derksen noemt hierbij De Volkskrant.

De Jonge: “Nee echt niet.”

Genee: “Er is niets kwijtgeraakt in die periode?”

De Jonge: “Nee.”

Waar komt de bewering vandaan?

Het bedrag was overal in het nieuws, en stond ook in De Volkskrant. De bron: het officiële jaarlijkse verantwoordingsonderzoek naar de uitgaven van de Rijksoverheid. Daarvoor is een speciale dag in het leven geroepen: Verantwoordingsdag, de derde woensdag in mei. Die dag heet in de Haagse wandelgangen ook wel ‘gehaktdag’.

Dat boekenonderzoek wordt gedaan door de Algemene Rekenkamer, dat is een Hoog College van Staat. Dit betekent dat het instituut onafhankelijk opereert van de ministeries. Onderzoekers van de Rekenkamer hebben toegang tot de boeken van alle departementen die ze controleren. Komen ze daarbij onduidelijkheden tegen, dan kunnen ze details opvragen.

Wist Hugo de Jonge niet dat dit onderzoek er lag?

Dat is moeilijk voor te stellen. Hij heeft destijds namelijk bezwaar aangetekend tegen de conclusies van de Rekenkamer, nog voor deze openbaar werden. Toen het onderzoek in mei 2021 verscheen, had de Rekenkamer al driekwart jaar intensief overleg met het ministerie van VWS, over de tekortkomingen in de boekhouding. Het totaalbedrag van al die administratieve fouten en foutjes loopt op tot de genoemde 5,1 miljard euro.

Dit wil overigens niet zeggen dat deze 5,1 miljard euro foetsie is. Tekortkomingen kunnen ook over heel andere problemen gaan in de administratie. Bijvoorbeeld als uitgaven uit een verkeerd potje worden betaald, of als het ministerie geen toestemming heeft van de Tweede Kamer om een uitgave te doen, het zogeheten budgetrecht ligt namelijk bij het parlement. Dat keurt jaarlijks de begrotingen goed, in de maanden tussen Prinsjesdag en kerst. In het voorjaar worden de jaarrekeningen behandeld door het parlement.

Hoe zit het dan met die 5,1 miljard?

Dat staat in het verantwoordingsonderzoek over 2020 inzake het ministerie van VWS. Hugo de Jonge zou een punt hebben als hij zou beweren dat het geld niet weg is, en de kwestie van de 5,1 miljard vooral gaat om foutjes in de boekhouding, maar dat zei hij niet; hij noemt het een complottheorie.

Hoe zit het nu echt? Een groot deel van de problemen die de Rekenkamer zag, zijn vrij technisch van aard. Een voorbeeld is het niet tijdig informeren van de Kamer, maar wel alvast geld uitgeven. Daar ontkom je natuurlijk in een crisis niet aan, en dat werd het ministerie van De Jonge ook niet kwalijk genomen.

Wél kwalijk vond de Rekenkamer dat ook nadat de eerste periode vol chaos en paniek voorbij is, De Jonge zich niet hield aan de plicht om openbaar aan te besteden. Bedragen boven ongeveer anderhalve ton mag een centrale overheid op grond van Europese regels niet zomaar aan een bedrijf gunnen. Deze regels zijn ooit ingevoerd om te voorkomen dat allerhande corruptie en vriendjespolitiek kunnen plaatsvinden. Het is bijvoorbeeld niet toegestaan om zomaar een grote order (bijvoorbeeld mondkapjes) te plaatsen bij iemand die toevallig lid is van dezelfde politieke partij (bijvoorbeeld Sywert van Lienden). Toch was gunning zonder aanbesteding de gangbare praktijk, in heel 2020, zelfs nadat de Rekenkamer hierover meermaals aan de bel trok bij De Jonge. In totaal gaat dit om 1,25 miljard euro (de bestellingen bij Sywerts Stichting Hulptroepen Alliantie betroffen ruim 100 miljoen euro). Sterker nog: toen in 2021 het Testen Voor Toegang werd ingesteld (na een lobby van onder meer consultancybedrijven), doorkruiste De Jonge opnieuw moedwillig de aanbestedingswetgeving. Dit leidde tot rechtszaken van bedrijven die commerciële coronateststraten hadden geopend.

In het verlengde van deze kwesties vond de Rekenkamer ruim 500 miljoen euro aan uitgaven met ‘fouten en onzekerheden’ rondom wetten over staatssteun.

Dan is er nog bijna 600 miljoen euro die is betaald, maar waarvan niet kan worden aangetoond ‘of de prestaties geleverd zijn’. Dit betekent dat in de administratie niet is vastgelegd of voor dat geld ook echt is geleverd, of gewerkt. Oftewel: verantwoorden hoe het besteed was, zoals Wilfred Genee omschreef in zijn vraagstelling. Dit is weliswaar geen 5,1 miljard euro, maar uit een taartdiagram van deze optelsom is het een flinke taartpunt: een achtste van het totaal.

In interviews, direct nadat de Rekenkamer dit publiceerde, bagatelliseerde De Jonge de kritiek. Hij gaf als voorbeeld dat “je je voor kan stellen dat als je midden in de nacht een beademingsapparaat aflevert bij een ziekenhuis, je wel eens een pakbon kwijtraakt”.

Mensen die dagelijks met logistiek te maken hebben, kunnen zich dit evenwel totaal niet voorstellen, zeker niet bij medische apparatuur die al snel een ton kost en al helemaal niet bij chauffeurs. Zonder bon wordt er namelijk niet betaald.

Op internet ontstond veel ophef over het Rekenkamerrapport, en daarbij bleef het bedrag van 5,1 miljard bij de mensen hangen. Omdat de meeste internetgebruikers geen accountant zijn, werden de verschillende soorten kritiekpunten op één hoop gegooid, en verbasterde bij sommigen dit geheel tot ‘er is 5,1 miljard euro weg’.

Dit is alleen niet een complottheorie. Wat op social media ontstond, is begripsverwarring, die na verloop van tijd een eigen leven is gaan leiden. Dat is evenwel niets bijzonders. In de dagelijkse praktijk halen heel veel niet-boekhouders begrippen als ‘onrechtmatig’ (niet volgens de regels) en ‘niet verantwoord’ (bonnetje kwijt) door elkaar. En een fout in de jaarrekening is weer iets anders dan een onzekerheid.

Als ze érgens weten dat je hier snel mee de mist in gaat als leek, dan is het bij de Rekenkamer. Rondom belangrijke publicaties, zoals het jaarlijkse Verantwoordingsonderzoek, geeft het instituut daarom ook altijd tekst en uitleg, bijvoorbeeld in gesprekken met de Tweede Kamer en op persbijeenkomsten. Aanwezigen kunnen dan over elke zin en elk getal opheldering vragen. In het jaarlijkse begrotingsproces van het parlement gebeurt dit ook schriftelijk, zowel de Rekenkamer als de ministeries geven desgevraagd detailinzicht in de uitgaven.

Is het voor het eerst dat De Jonge wild om zich heen slaat als hiernaar gevraagd wordt?

Nee, hij tekende immers al vooraf bezwaar aan bij de Rekenkamer. En tijdens de persmomenten op de parlementaire gehaktdag van 2021 had hij het vooral over iets anders: het Sywert-schandaal, dat juist die ochtend was losgebarsten door onthullingen in de Volkskrant.

Over het nut van een bliksemafleider bij slecht nieuws kunnen politieke spindoctors uren vertellen. Er is zelfs een speelfilm over gemaakt: Wag the dog.

Over ‘coronaminister’ De Jonge gaan op social media overigens wel degelijk complottheorieën rond. Zo vonden we onder meer het verwijt dat hij zaken probeert te verbergen door documenten achter te houden die openbaar zouden moeten zijn. Gelukkig is het prima mogelijk om wilde speculaties te ontkrachten en als er iemand hiertoe bij machte is, dan is het wel Hugo de Jonge. Zo kan hij zorgen dat de Volkskrant de documenten rond de Sywert-deal krijgt, die volgens de rechter moeten worden vrijgegeven. Tot nu toe betaalde de overheid alleen liever tienduizenden euro’s aan dwangsommen. Hoe zal de Rekenkamer daarover oordelen?

Oordeel factcheck

Onwaar. En misschien ook redelijk schaamteloos, maar die afweging laten we aan de kiezer.

Totaaloverzicht van de ‘5,1 miljard van Hugo’ in het verantwoordingsonderzoek van de Algemene Rekenkamer. Rondom begrippen als fouten, ordelijkheid en rechtmatigheid halen mensen vaak dingen door elkaar.

 

 

 

 

Verder Lezen

Laat een reactie achter

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Binnenland

Hilarische tijden keren terug, de mondkapjes zijn weer in aantocht!

Avatar foto

Gepubliceerd

op

Door

Hilarische tijden keren terug, de mondkapjes zijn weer in aantocht!
Foto: ANP

Het wordt weer een geweldige slapstick-tijd want de mondkapjes komen er weer aan. Gidsland Amerika doet de aftrap, Duitsland begint al een beetje, dus het is wachten op een Nederlandse ‘expert’ die ons gaat vertellen dat mondkapjes tóch weer wél werken, nou ja, een beetje dan… misschien, mits goed gebruikt, ach, baat het niet dan schaadt het niet tenslotte. Leidend zijn het aantal ‘besmettingen’, en van 10 naar 20 ‘besmettingen’ is toch 100 procent meer en dus reden tot paniekzaaierij. En die aantallen ‘besmettingen’ zijn gemakkelijk te sturen met de zogenaamde Ct-waarden van de PCR-test, een lijk dat nu ook uit de kast komt en wederom de vermeende integriteit van VWS blootlegt.

Natuurlijk is iedereen vergeten dat we de mondkapjes die niet werkten verplicht moesten dragen. Deden we dat niet dan volgde een bekeuring van een hermandad ‘die zijn werk doet’. Mondkapjes waar een minimale werking van uitgaat mochten juist niet worden gedragen, op straffe van wederom een bekeuring. Is er dan geen ‘wetenschappelijk’ onderzoek? Tuurlijk wel, maar alleen van de wetenschap die past bij het beleid, anders is het staatsondermijnend, nepnieuws en verboden. Toen de Nederlandse overheid ontdekte dat het RIVM niet meeging in de gekte werd het doel ‘afstand bewaren’ door middel van mondkapjes, maar na onderzoek concludeerden ze zelf dat dit faalde, het werkt juist averechts.


En dan de toepassing natuurlijk. In het vliegtuig tijdens uw 8 uur durende vlucht mag het mondkapje alleen af als er gegeten wordt, op 30 centimeter van je buurman of buurvrouw. En op scholen wél in de gangen, maar niet in de klas en op 50 centimeter van je klasgenootje. En in het restaurant wél tijdens het lopen, maar niet tijdens het eten. En buiten natuurlijk, in de open lucht, deden ze overal elders dus zal het wel geholpen hebben toch? Demonstreren in Amsterdam mag wél met mondkapje voor een ‘goed’ doel zoals racisme of klimaat, maar niet tegen de waanzin zelf, dit om besmettingen te voorkomen.

Het waren hilarische tijden, en de amusementswaarde wordt alleen maar groter als hier nu nóg mensen in gaan trappen. Gaatjes van 160 micrometer kunnen geen virusdeeltje van 0,1 micrometer tegenhouden, dat is kippengaas spannen tegen de muggen. Mondkapjes werken niet, en ze zullen ook nooit werken. Nu nog het brein van de dragers.

Verder Lezen

Gezondheid

RIVM krijgt miljoen dollar van Bill & Melinda Gates Foundation

Avatar foto

Gepubliceerd

op

RIVM krijgt miljoen dollar van Bill & Melinda Gates Foundation
Foto: ANP

De Nederlandse overheid heeft een nieuwe samenwerking met de Bill & Melinda Gates Foundation (BMGF). In Bilthoven gaan mensen van het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu werken aan een project waarmee massasurveillance naar ziektes kan worden ingezet in arme landen.

Dat staat op de website van de BMGF. De donatie van 995 duizend dollar is voor een periode van 25 maanden, en is specifiek bedoeld voor ‘kennisoverdracht’ naar ‘low and middle income countries’. De schenking is in augustus vastgesteld, maar bij het RIVM zelf is er niets over te vinden.


Op de site van de Amerikaanse filantroop wordt als doel van het project ‘integrated serosurveillance technology’ opgegeven; studie via bloedonderzoek naar de verspreiding van bepaalde ziekten in de samenleving. Vanuit het RIVM gebeurt dat bijvoorbeeld via het PIENTER- onderzoek, een steekproef naar virussen.

Het is niet voor het eerst dat Gates hier de portemonnee voor trekt, ook niet in Nederland. Gedurende de pandemie kregen onderzoekers gelieerd aan het Erasmus MC (waar huidig zorgminister Ernst Kuipers toen de baas was) al vele tonnen voor onderzoek naar rioolwatersurveillance.

De BMGF koopt met haar filantropie invloed in de wetenschap en politiek, is veelgehoorde kritiek. Daarom rijst de vraag of het RIVM dit geld moet aannemen.

 

Verder Lezen

Gezondheid

Minister Kuipers jokte in senaat over PCR-testen

Avatar foto

Gepubliceerd

op

Minister Kuipers jokte in senaat over PCR-testen
Foto: ANP

Minister Kuipers heeft de Eerste Kamer onvolledig en onjuist geïnformeerd over hoe de overheid omging met de uitslagen van coronatesten. Dat blijkt uit documenten van de overheid zelf, boven water gekomen door onderzoek van Indepen. Data die volgens Kuipers zowel bestuurlijk als medisch ‘irrelevant’ zouden zijn, speelden juist een cruciale rol in het beleid.

Tijdens de behandeling van de omstreden pandemiewet in mei zei Kuipers, minister van Volksgezondheid, Welzijn & Sport (VWS), dat de PCR-resultaten voor medici en beleidsmakers ‘medisch irrelevant’ waren. Uit documenten en e-mails van nota bene het RIVM die Indepen heeft gevonden, blijkt het tegendeel. Deze feiten kwamen aan het licht door nieuwe zoekslagen in de vele tienduizenden pagina’s aan openbaar gemaakte overheidsdocumenten uit de pandemie. Ook staan ze in meerdere wetenschappelijke artikelen, geschreven aan Nederlandse universiteiten.


In de discussie over testen in het parlement is de steen des aanstoots, dat nooit duidelijk is geworden hoe de resultaten uit de PCR-testen werden geïnterpreteerd. Dat is van belang, omdat bij deze methode een stukje DNA uit een sample vele malen wordt gekopieerd, zodat de machine dit goed kan analyseren. Uitleg: Dat heet amplificatie. Dit vermenigvuldigen gaat in cycli, en als een testsample veel virus bevat, dan zijn weinig cycli nodig om dit aan te tonen. Komt een positief resultaat na heel veel cycli, dan betekent dit dat er maar weinig virusdeeltjes in het monster zaten.

Maar: bij welk aantal cycli leg je de grens voor wat een positieve test is? Dat heet de afkapwaarde, de ‘cycle threshold’ of Ct-waarde. PCR-techniek heeft als nadeel, dat ‘ruis’ ontstaat in de resultaten, bij te vaak amplificeren. “Als je maar lang genoeg doorgaat, toon je soms dingen aan die helemaal niet in de sample zitten”, vertelt een bron die werkzaam is voor een producent van PCR-testmachines. Na hoeveel cycli dat gebeurt, is geen ijzeren wet. Vuistregels uit het lab, vertelt een laborant van een universitair ziekenhuis: is er een ‘hit’ tussen de 20 en 30 cycli zit je gebeiteld, boven de 35 cycli krijgt ruis de overhand.

Voor COVID-19-testen geldt: hoe lager de Ct-waarde van een sample is, hoe besmettelijker de onderzochte persoon. Deze data zijn dan ook een zeer goed middel om tijdens een pandemie de (snelheid van) de verspreiding in beeld te krijgen. Toch wordt door politiek en RIVM (het wetenschappelijk instituut dat onder verantwoordelijkheid van de minister van VWS valt) over deze resultaten al sinds het begin van de pandemie een rookgordijn opgetrokken. Dit terwijl achter de schermen de afkapwaarden die gelden voor een positieve test soms werden aangepast.

Uit onderzoek van Indepen blijkt, dat de grenswaarde niet op 35 cycli werd gelegd, maar veel hoger. “Optimaal” is volgens het ministerie namelijk “40 tot 45 cycli”, schrijft het ministerie van VWS in juni 2021 in antwoord op een Woo-verzoek. Zeker boven de 40 cycli is een testuitslag onbetrouwbaar, zeggen de experts die Indepen raadpleegde. Het blijkt ook uit documenten die bij het RIVM rondgingen. Is de CT waarde van een positieve test tussen de 36 en 45, dan is dit ‘laag positief / dubieus’. Het kan bijvoorbeeld zijn dat in deze gevallen virusdeeltjes zijn gevonden, die al lang inactief zijn.

De Ct-uitslagen zijn volgens Kuipers evenwel ‘medisch irrelevant’, zo herhaalde hij tijdens het debat over de pandemiewet in de Eerste Kamer (bekijk het volledige, tien minuten durende fragment hier). Die stelling klinkt wereldvreemd uit de mond van een oud-arts, die bovendien de bedenker is van het bevolkingsonderzoek naar darmkanker (dat aanvankelijk de mist in ging door het gebruik van slechte testen, bekend geworden als de ‘Fyra onder de poeptesten’).

Nota bene een artikel in het Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde van OMT-lid Marc Bonten toont aan hoe Kuipers hier de senaat bij de neus nam. In werkelijkheid was de Ct-waarde juist een van de belangrijkste meetgegevens waar ‘het testbeleid op leunt’. Uit het onderzoek van Indepen blijkt precies hetzelfde, en wel uit documenten die zijn vrijgegeven door de overheid zelf, via het RIVM. Als voorbeeld een uitbraak in Boxtel, halverwege juni 2020: geruststellend daarbij is volgens de GGD en het RIVM dat ‘mensen nauwelijks besmettelijk waren’, vanwege ‘hogere Ct-waarden en bijna iedereen zonder klachten’.

In een ander document schrijven laboranten dat het ‘onwaarschijnlijk’ is dat een onderzochte persoon die positief wordt getest met een Ct-waarde van 38 of hoger, het coronavirus nog kan verspreiden. Door niet 38 maar 45 cycli als maatstaf te nemen, is het aantal gevallen dus veel hoger geworden. Maar hoeveel precies? Dat is alleen na te gaan met de statistieken over de frequentie van de aangetroffen Ct- waardes. Dat de overheid daar wel degelijk beschikking over had, blijkt bijvoorbeeld uit dit document.

Medisch gezien is de besmettelijkheid bij uitstek relevant. Maar niet alleen dat, ook voor het zorgmanagement. Vandaar dat Nijmeegse artsen juist schrokken van testen met een heel láge Ct-waarde. Dat gebeurde in juli 2021, toen plotseling Sars-Cov-2 werd aangetroffen bij 42 medewerkers van het Radboud UMC (34 van hen waren volledig gevaccineerd). Juist omdat bij de testen ‘opvallend’ is dat de helft van deze testen al positief werd bij ‘relatief lage Ct-waarden (<20)’. “De combinatie van klachten met lage Ct-waarden maakt besmettelijkheid wel aannemelijk”, schrijft onder anderen arts en hoogleraar microbiologie Heiman Wertheim in Medisch Contact.

De Eerste Kamer vroeg hierover afgelopen voorjaar niet door, ondanks dat veel informatie al bekend was. Door deze nalatigheid bij het toetsen van wetgeving, zit Nederland nu vast aan een dubieuze wet die zorgt voor geruisloze legalisering van vaak ongrondwettelijke ingrepen in de vrijheid van burgers.

Verder Lezen

Recent

EU heeft pandemie gebruikt om macht over lidstaten te vergroten EU heeft pandemie gebruikt om macht over lidstaten te vergroten
Buitenland2 uur geleden

EU heeft pandemie gebruikt om macht over lidstaten te vergroten

In de jaren 2020 – 2021 namen de regeringen van veel Europese landen binnen korte tijd vergelijkbare maatregelen om de...

ECR waarschuwt voor indoctrinatie studenten ECR waarschuwt voor indoctrinatie studenten
Buitenland2 dagen geleden

ECR waarschuwt voor indoctrinatie studenten

INDEPEN LIVE VANUIT BRUSSEL Opkomst globalisten baart ECR zorgen: ‘Als je woke ontkent, kom je in de problemen’ BRUSSEL –...

VVD oogst meer dan half miljoen aan grote donaties na val kabinet VVD oogst meer dan half miljoen aan grote donaties na val kabinet
Politiek2 dagen geleden

VVD oogst meer dan half miljoen aan grote donaties na val kabinet

De VVD heeft sinds de val van het kabinet begin juli al meer dan een half miljoen euro aan donaties...

Van der Wal: volslagen opportunistische incompetentie Van der Wal: volslagen opportunistische incompetentie
Binnenland3 dagen geleden

Van der Wal: volslagen opportunistische incompetentie

Stikstofminister, alleen al de term zou op de lachspieren moeten werken. In een land met talrijke structurele problemen krijgen we...

Gedragscode Universiteit Leiden stuit op verzet bij studenten Gedragscode Universiteit Leiden stuit op verzet bij studenten
Binnenland4 dagen geleden

Gedragscode Universiteit Leiden stuit op verzet bij studenten

Een groeiende onvrede borrelt op onder een kleine groep nieuwe studenten aan de Universiteit Leiden, waarbij de Faculteit Geesteswetenschappen in...

Lampedusa overspoeld door bootmigranten Lampedusa overspoeld door bootmigranten
Buitenland4 dagen geleden

Lampedusa overspoeld door bootmigranten

Lampedusa wordt overspoeld door bootmigranten uit West-Afrika, omdat mensen uit deze regio tegenwoordig naar Tunesië kunnen reizen, zonder overgeleverd te...

Vattenfall staakt bouw biomassacentrale Vattenfall staakt bouw biomassacentrale
Binnenland5 dagen geleden

Vattenfall staakt bouw biomassacentrale

Vattenfall ziet af van de bouw van een biomassacentrale in Diemen. Na een uitspraak van de Raad van State dat...

Ook RIVM gooit nu eigen stikstofmodel voor de bus Ook RIVM gooit nu eigen stikstofmodel voor de bus
Binnenland6 dagen geleden

Ook RIVM gooit nu eigen stikstofmodel voor de bus

Een vernietigend rapport van de Universiteit van Amsterdam toont aan wat wij bij Indepen allang wisten: het theoretische rekenprogramma ‘AERIUS’...

Inflatie dit jaar aanzienlijk hoger dan CBS meldt Inflatie dit jaar aanzienlijk hoger dan CBS meldt
Economie1 week geleden

Inflatie dit jaar aanzienlijk hoger dan CBS meldt

Het CBS meldt op 12 september dat de inflatie over augustus op 3 procent uitkomt, een stuk lager dan vorig...

Nederland koploper in aantal faillissementen Nederland koploper in aantal faillissementen
Economie1 week geleden

Nederland koploper in aantal faillissementen

Op 12 september berichtte het CBS over de faillissementen in augustus; een toename van 5 procent ten opzichte van juli....

Trending