Kamervragen Van Haga over plegen van meerdere ambtsmisdrijven tijdens coronacrisis:

De VVD heeft sinds de val van het kabinet begin juli al meer dan een half miljoen euro aan donaties ontvangen voor de campagnekas. Slechts elf gulle gevers sprokkelden dit bedrag bij elkaar, blijkt uit het register voor partijfinanciering.

In dit overzicht worden alleen giften opgenomen van 10.000 euro of meer. Die heeft de VVD volop: zo schonken de bekende ondernemers Won Yip en Marcel Boekhoorn eind augustus beide 50.000 euro. In de vier dagen tot en met 1 september kwam via de Stichting Ondersteuning VVD Tweede Kamerverkiezingen bijna drie ton binnen bij de grootste partij van het land.

De grootste donatie van een individuele donor komt van René Moos, de oprichter van fitnessketen Basic-Fit. Hij gaf als privépersoon in één klap een ton aan de VVD. Deze gift werd in het officiële register, dat het ministerie van Binnenlandse Zaken bijhoudt over grote donaties, op een brisant moment geadministreerd. De gerapporteerde datum is woensdag 5 juli, dat was de dag dat het kabinet in crisis raakte over het asielbeleid. Twee dagen later viel het kabinet definitief.

Sinds begin dit jaar is nieuwe wetgeving van kracht, waardoor politieke partijen meer openheid van zaken moeten geven over grote donaties. Zo kunnen kiezers en onderzoekers beter controleren wie de belangrijkste geldschieters van een politieke beweging zijn, en of de volksvertegenwoordigers vervolgens hun oren laten hangen naar de wensen van de geldschieters. Officieel is rechtstreeks gunstbetoon in ruil voor geld niet toegestaan, maar zo zwart-wit is de werkelijkheid allerminst: op allerlei manieren is onopvallende politieke hulp mogelijk. Bijvoorbeeld wanneer de standpunten van een partij of de regering niet zozeer aansluiten bij wat wenselijk is voor het ene bedrijf van de gulle giften, als wel goed zijn voor de hele bedrijfstak van die onderneming.

Een goed voorbeeld hiervan is de invoering van een digitaal identiteitsbewijs, een operatie die vanuit de Europese Commissie is ingezet door de wegens corruptieverdenkingen door justitie onderzochte voorzitter Ursula von der Leyen. De Tweede Kamer wilde dat het kabinet tegen deze plannen zou ageren in Brussel, maar D66-staatssecretaris Van Huffelen (Koninkrijksrelaties en Digitalisering) maakte een lange neus naar het parlement en deed het omgekeerde. Was dat wellicht omdat een digitale ID is gunstig is voor Elastic, het techbedrijf van miljardair Steven Schuurman, de hoofdsponsor van D66? Dat is een mooie vraag voor de verkiezingsdebatten.

In de jongste update van het grote-giften-register van 12 september staan de campagnefinanciers van D66 nog niet vermeld. Alleen Van Huffelen en Carla Pauw-van Doormalen (van de vereniging voor vrijwillig levenseinde, een trouwe donateur van de partij) gaven dit jaar meer dan 10.000 euro aan de sociaalliberalen.

Het register zal in aanloop naar de verkiezingen naar verwachting nog worden bijgewerkt. Toen dit gebeurde vlak voor de vorige Tweede Kamerverkiezingen, bleek voor het eerst dat twee miljardairs bedragen van een miljoen euro schonken aan respectievelijk CDA en D66.

Partijen die naast de VVD grote donaties meldden sinds de val van het kabinet zijn FvD en Volt (beide twee) en PVV en BBB (elk één).

Het is crisis binnen de Partij voor de Dieren, nu het partijbestuur op 09 september de politiek leider Esther Ouwehand op een zijspoor heeft gezet. Zij mag geen lijsttrekker worden zolang er integriteitsonderzoek loopt, aldus het bestuur, maar volgens de volksvertegenwoordigers in het hele land is dit een smoesje, en draait de machtsgreep om het dictaat om niet mee te doen aan coalities in gemeenteraden en provincies.

De partij als geheel groeit immers al sinds haar oprichting in 2002 gestaag in haar aanhang, heel langzaam maar ook heel stabiel omhoog. Oppositie voeren tegen de groene plannen is in Nederland geen moeilijke opgave, en nu de impact van de klimaatplannen merkbaar is in de portemonnee van mensen, is groene politiek electoraal aantrekkelijker dan ooit. De partijtop trekt met haar actie tegen Ouwehand mogelijk het vloerkleed weg onder een partij die na 22 november wel eens een gewilde coalitiepartner zou kunnen zijn.

Juist daarom is het zo essentieel waar de ruzie volgens Esther Ouwehand over gaat. Waarom mochten gekozen volksvertegenwoordigers niet in hun eigen gemeente beslissen?

Hoezeer deze koers met harde hand werd opgelegd, staat beschreven in de brief van Ouwehand, die 09 september in de media verscheen. Ze raakte zelfs overspannen na de druk die het partijbestuur legde op Ouwehand om als een soort politieke eindbaas, er overal in de coalitieonderhandelingen in de gemeenteraden met PvdD-leden, op toe te zien dat niemand tot het stadsbestuur toetrad.

Die oekaze op zich is al opmerkelijk. Om dingen te willen realiseren, is het immers beter mee te regeren dan in de oppositiebankjes blijven. Aan de kwaliteit van de eigen politici kan het niet liggen: de raadsleden van de dierenpartij springen er in veel gemeenten in positieve zin uit. Ze weten waar ze over praten en denken mee.

Ook scoren ze successen. Zo moet in Den Haag de ambtenarij en het college van burgemeester en wethouders binnen Europa tegenwoordig op dienstreis met de trein. Ironisch genoeg werd het PvdD-initiatief hiertoe juist ontraden door de wethouders van D66 en GroenLinks.

Wie is de baas over de dieren? De minister van Landbouw? Of is het beter als de boer luistert naar de koeien in het wei-beraad?

Bij Indepen weten we wel wat een ‘Woo-tje’ (Wet open overheid) is, dat levert nog wel eens een spraakmakende onthulling op over Hugo en zijn collega’s. Een Woo is een wettelijk middel dat iedere burger in handen heeft om de mensen die de burger heeft aangesteld te kunnen controleren. Beetje kijken of we ook waar voor ons geld krijgen toch? Nou is het probleem met die Woo-tjes dat ze ofwel zwartgelakt, expres scheef ingescand, niet leesbaar, veel te laat of helemaal niet komen. Als de wettelijke macht dan aangeeft dat het wettelijke Woo-tje had moeten worden vrijgegeven, ook na meer dan een jaar zeuren en jammeren, dan krijgen ze straf van de rechter. De straf is niet dat ze alsnog het Woo-tje compleet zwartgelakt vrijgeven, nee, de straf is een geldboete. En die straf wordt dan betaald met de centen van de burger zelf. Klinkt onlogisch, en dat is het ook. Maar ja, een ambtenaar vervolgen omdat hij niet aan zijn wettelijke plicht voldoet, daar doen we hier niet aan.

Ook de Raad van State is het een doorn in het oog dat al die Woo-tjes niet worden vrijgegeven; niet omdat de ambtenarij zich niet aan haar wettelijke plicht houdt, maar omdat er burgers geld aan verdienen over de rug van andere burgers, en dat mag de burger niet. En dus verzinnen ze bij de Raad van State een frame en plaatsen ze dan ook in hun eigen jaarverslag “dat burgers de Wet open overheid misbruiken om dwangsommen binnen te slepen, wat tot overbelasting van de rechtspraak zou leiden.”

Nou is er weer zo’n irritante WOO’er geweest die gewoo’t heeft op die uitspraak van de Raad van State in hun jaarverslag, en warempel, in de Woo staat: “Het instituut weet dat die bewering niet klopt, maar besloot desondanks zijn jaarverslag niet aan te passen.”

En als uit een Woo-tje blijkt dat ze er een puinzooi van maken omdat het ministerie van BZK actief ingrijpt op social media en onschuldige burgers de mond snoert, dan slaat de interne paniek natuurlijk toe.

Mooi hé, al die instituten die elkaar de hand boven het hoofd houden. Gelukkig kunnen we nu nepnieuws van de overheid dankzij de overheid aanpakken.