Omtzigt: gebrek urgentie kabinet uithuisplaatsingen ‘beschamend’

De vakantie ging dit jaar naar Hongarije, vooral Boedapest. Een schitterende stad die ik ooit nogmaals wilde zien, na een bezoek 15 jaar geleden. Onderweg uiteraard de nodige gesprekken aangeknoopt met mensen in restaurants en op terrassen, of in de metro. Daaruit ontstond een heel andere visie op de EU dan wat je hier hoort en leest. Ook lijkt er een EU-coup tegen Orbán in de maak. Een reisverslag.

 De reis via Duitsland, Tsjechië en Slovakije

De kortste reis vanuit ons huis is via bovengenoemde landen bijna 1.400 kilometer.

Gezien de lengte van de reis een overnachting in Dresden geboekt. Dresden is schitterend mooi, maar een soort van misleiding. De stad werd aan het einde van de Tweede Wereldoorlog door de Engelsen en Amerikanen in twee nachten voor 85 procent verwoest door meer dan 2.000.000 kilo aan bommen waarbij ongeveer 35.000 burgers om het leven kwamen en zo’n 500.000 op de vlucht sloegen.

Dresden werd in twee fasen herbouwd, te beginnen in de periode 1945-1970. De tweede fase na de val van de muur in de jaren ’90. De restauratie van de wereldberoemde Frauenkirche werd pas in 2005 gerealiseerd.

Direct buiten Dresden heerst verkommering en de AfD is er het populairst

Een avondje Dresden en je denkt dat de hele Duitse Wiedervereinigung één groot succes is. Maar de schoonheid en welvaart van Dresden ben je gauw vergeten als je in de directe omgeving rond gaat rijden en een stad als Meißen bezoekt.

Op internet zijn mooie plaatjes van Meißen te vinden; het is één van de weinige oude Duitse steden die niet met de grond gelijk werd gemaakt door de geallieerden. Loop je er zelf doorheen, dan zie je gevels die nog kogelgaten uit de Tweede Wereldoorlog bevatten, verlaten schoolgebouwen en een verwaarloosd stadspark.

In gesprek met een restauranthouder aldaar wordt me uitgelegd waarom er zoveel AfD-kiezers in het oosten van Duitsland wonen.

“Heb je de armoede hier gezien? De sporen van de Tweede Wereldoorlog zijn nog overal in de buurt zichtbaar. Niet mooi gerestaureerd zoals in Dresden en in het westen van Duitsland. En wat doet onze regering? In plaats van geld uit te geven aan het herstel van voormalig Oost-Duitsland, smijten ze met miljarden naar Oekraïne en naar de EU. Zaken die ons geen sodemieter opleveren, behalve de dreiging van een de Derde Wereldoorlog, terwijl we hier de restanten van de tweede nog op moeten ruimen!” Verbazing en woede dus over de Duitse regering in het oosten van het land.

Tijd om door te reizen naar Boedapest!

Op reis door Tsjechië en Slovakije

Een uurtje rijden van Dresden passeer je de grens met Tsjechië over een tolweg die met geld van de EU is aangelegd. De weg is in topstaat en je kunt er lekker doorrijden omdat er weinig grote steden aan liggen. Wat wel opvalt is het onstuimige rijgedrag van de Tsjechen.

Vier uur later passeer je de grens met Slowakije. De snelweg – ook met EU-geld aangelegd – kent een hoger toltarief dan in Tsjechië. Ook valt op dat de rustplaatsen langs de snelweg simpeler zijn aangelegd en minder voorzieningen kennen dan in buurland Tsjechië.

Dat is niet vreemd; volgens gegevens van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) is Slowakije aanmerkelijk armer dan Tsjechië.

Eindelijk in Boedapest!

Iets meer dan 1.200 kilometer van Nederland passeren we de grens met Hongarije. Dan is het nog twee uur rijden naar de hoofdstad Boedapest. Met bijna twee miljoen inwoners is die stad twee keer zo groot als Amsterdam en drie keer als Rotterdam.

Een paar dingen vallen direct op als je door de binnenstad rijdt:

• nergens graffiti op muren of gebouwen
• nergens rommel op straat
• schone straten en pleinen
• nauwelijks tot geen andere nationaliteiten dan Europeanen op straat
• een ontspannen sfeer overal

Die indrukken worden later bevestigd als je ook de buitenwijken van de stad bezoekt en de metro neemt. Het is een super schone en nette stad, zeker gezien het inwoneraantal. In de avond en nacht lopen veel vrouwen nog alleen over straat.

De omvang van de stad  berust op de voormalige functie als hoofdstad van het Habsburgse koninkrijk Hongarije, dat driemaal zo groot was als de huidige republiek. De meeste historische gebouwen zijn ook afkomstig uit die Habsburgse tijd zodat je heel veel prachtige  Jugendstil architectuur tegenkomt.

De mooiste locaties vonden wij de historische burchtwijk en de vele schitterende historische badhuizen.

In tegenstelling tot 15 jaar geleden is Boedapest geen voordelige plaats meer om uit te gaan, althans niet in het centrum. Daar zijn de cafés en restaurants vergelijkbaar in prijs met Nederland.

Orbán moet weg?

We hebben het twee keer meegemaakt dat er een felle discussie over Viktor Orbán werd gevoerd in het Engels. De eerste werd gevoerd tussen een Hongaarse en een Servische parlementariër, beiden van een pro-EU-partij.

De Hongaar was voornamelijk aan het woord over EU-standpunten. Volgens hem voert Orbán de agenda van Hongaarse oligarchen en mkb-familiebedrijven uit, en remt dat de groei van Hongarije. Het ware beter als er een president zit die de agenda van de EU steunt. Daarmee zou het land veel sneller in welvaart groeien. Zijn hoop is gevestigd op een man uit Orbáns eigen Fidesz-partij: Péter Magyar. Die verliet vlak voor de Europese verkiezingen in 2024 de partij van Orban en richtte een eigen partij – genaamd Tisza – op.

Magyar werd vervolgens lid van het Europees Parlement in 2024 en keerde zich tegen zijn oud-partijgenoot Orbán. Voor de EU is hij de grote hoop op verandering in Hongarije en de kandidaat om te steunen als opvolger van Orbán, aldus de Hongaarse parlementariër.

Meer ruimte voor multinationals en voor de euro in Hongarije moeten het land een enorme boost geven, zo is zijn gedachte. Dat betekent dat de partij van Magyar aan de macht moet worden geholpen. Een plan dat de openlijke steun van de EU en Oekraïne geniet. Péter Magyar is inmiddels ook goed bevriend met EU-voorzitter Ursula von der Leyen, aldus laatstgenoemd artikel.

Een dag later op een zonnig terras kregen we een tegenovergestelde mening te horen: lof voor Orbán vanwege zijn toewijding aan de eigen Hongaarse cultuur en tegen de almaar uitdijende macht van de EU. Steun voor een blijvend soeverein Hongarije zonder de euro.

Ook in Hongarije wordt een felle machtsstrijd gevoerd tussen pro-EU-globalisten en op soevereiniteit gerichte inwoners, opdat de globalisten de Verenigde Staten van Europa weten te realiseren.

‘Brussel’ werkt aantoonbaar hard aan dit idee met allerlei nieuwe wetgeving en steun aan politici zoals Magyar die Orbán bestrijden. Het wordt afwachten wie dit in Hongarije wint.

De woningmarkt ligt in puin en veel mensen vallen tussen wal en schip. Ze verdienen te weinig voor een hypotheek, maar de prijzen van particuliere huurwoningen rijzen ook de pan uit. Na haar echtscheiding dreigde Mignon (36) uit Leerdam op straat te belanden, samen met haar twee jonge kinderen van 5 en 7. Betaalbare woonruimte vinden bleek een mission impossible. “Ik woonde in een vrijstaande woning. Nu zit ik met mijn twee kinderen van 5 en 7 op zolder, bij mijn moeder. Dat is wel een contrast.”

Mignon woont sinds oktober vorig jaar met haar twee kinderen van vijf en zeven op de bovenverdieping van haar moeders huis, een seniorenwoning. Ze werkt als zelfstandig ondernemer: sinds een jaar heeft ze haar eigen bedrijf in het bereiden en bezorgen van maaltijden. Ze heeft er bewust voor gekozen om niet in loondienst te werken maar als zzp’er, omdat het ondernemerschap makkelijker te combineren is met de zorg voor haar kinderen.

Een jaar eerder ziet het leven van Mignon en haar kinderen er heel anders uit. Samen met haar ex woont ze in een vrijstaande woning. Na een huwelijk van zeventien jaar, besluiten zij er een punt achter te zetten. “Heel toevallig kreeg mijn moeder in die tijd een huis in Leerdam toegewezen. Toen durfde ik de scheiding toch door te zetten.”

Huur is gemiddeld tussen 1500 en 2000 euro

Ze woonde tijdelijk bij haar ex, terwijl ze naar andere woonruimte zocht. “Maar een nieuwe woning laat lang op zich wachten”, vertelt ze. “Ik kon geen lening voor een koophuis krijgen, omdat ik nog maar een jaar als zzp’er werk. Bovendien is de particuliere huur in regio Utrecht extreem duur. Ik betaal dan maandelijks tussen de 1500 en 2000 euro per maand, dat is voor mij niet te doen.” Ze wil het liefst wel in deze regio blijven: haar kinderen gaan hier naar school en opnieuw een verhuizing zou hen nog meer ontregelen.

Vorig jaar vond haar moeder een seniorenwoning: ze wilde kleiner gaan wonen, en dichter in de buurt van haar twee dochters. “Toen mijn moeder het huis toegewezen kreeg, vroeg ik: ‘Mam, mag ik tijdelijk niet bij jou wonen?’ Ik zag het echt als een noodoplossing. Mij met de kinderen op straat zetten, was ook geen optie.”

Mislopen van toeslagen

Het klinkt als een goede tussenoplossing, maar het brengt wel de nodige problemen met zich mee. Omdat haar moeder toeslagen misloopt door haar dochter en kleinkinderen in huis te nemen, heeft Mignon een ander inschrijfadres geregeld. Ze is dankbaar dat ze met haar kinderen bij haar moeder kan wonen, maar ziet dit niet als duurzame oplossing. “Ik ben onwijs blij dat ik bij haar terecht kan. De bovenverdieping hebben we omgetoverd tot slaapzolder voor de kids. Toch blijft het mega frustrerend dat ik qua woonruimte nergens voor in aanmerking kom.”

Ze reageert veel op woningen, maar vist steeds naast het net. “Het liefst zou ik in dit dorp willen blijven wonen, maar dat is financieel gezien gewoon niet te doen. Koopwoningen komen niet onder de 385.000 euro. Daarvoor kom ik als zzp’er sowieso niet in aanmerking.” Ze heeft urgentie aangevraagd, maar die is afgewezen, omdat de kinderen ook bij hun vader terecht kunnen. “Doordat mijn ex het huis houdt, hebben de kinderen een dak boven hun hoofd, was de redenering van de urgentiecommissie om mijn urgentieaanvraag af te wijzen. Bovendien betaal ik voor die aanvraag honderd euro per keer, dus dat is ook niet iets wat je wekelijks doet.”

Onvoldoende wachttijd voor sociale huurwoningen

Voor sociale huurwoningen heeft ze onvoldoende wachttijd opgebouwd: pas sinds januari heeft zij zich op verschillende sites ingeschreven, omdat ze daarvoor nooit verwachtte dat haar huwelijk geen stand zou houden. “De wachtlijst is immens groot. Gelukkig heb ik een groot netwerk, veel mensen kijken voor mij uit naar een particuliere huurwoning.” Die particuliere huurwoningen vallen echter wel ruim boven haar budget.

Een moeder en een meerderjarige dochter met haar kinderen die samen wonen in een seniorenwoning: zorgt dat niet voor de nodige frustraties? “Het bevalt goed, we lopen nog niet echt tegen frustraties of ergernissen aan”, zegt Mignon. “We zijn er ook ingegaan met een open insteek: het is niet anders. Voor mijn moeder brengt het ergens ook voordelen met zich mee: zij is jarenlang alleen geweest en heeft twee kleinkinderen om zich heen.” Bovendien, nuanceert ze haar eigen woorden: “We wonen pas sinds oktober samen. Maar dit is natuurlijk geen situatie voor de lange termijn.”

Zorgen om woonruimte veroorzaken veel stress

Mignon probeert bij het moment te leven, maar tegelijk bezorgt de situatie haar veel stress en piekert ze over de toekomst. “Het is heel lastig om bezig te zijn met de toekomst; ik kan er wil daar nog niet te ver over nadenken. Ons leven is helemaal overhoopgegooid. Ik hoop dat mijn kinderen en ik meer rust vinden met een eigen huis. Maar tussen hoop en werkelijkheid zit een groot verschil.”

Ze heeft haar verwachtingen naar beneden toe bijgesteld, vertelt ze. “Een tweekamerappartement zou ik direct aannemen, ik zou helemaal door het dolle heen zijn. Het liefst wel in de regio, want de kinderen zitten hier nog op school. Het lijkt mij heerlijk om mijn eigen plekje te hebben, waar ik helemaal mezelf kan zijn en geen rekening hoef te houden met anderen. Dat mis ik nog het meeste. Ondanks dat we goed met elkaar omgaan, mis ik het soms wel dat ik aan niemand verantwoordelijkheid hoef af te leggen.”

Oplopende spanningen als voorbode van de scheiding

Vorig jaar waren de rollen nog omgedraaid voor Anja (64), de moeder van Mignon. Begin dat jaar verbleef ze nog bij haar dochter, toen ze moest revalideren van een blaasoperatie, maar er geen plaats voor haar was in een revalidatiecentrum. “Toen voelde ik de spanningen al wel bij Mignon”, vertelt ze, doelend op haar relatie die later zou eindigen in een echtscheiding. “Als je 24/7 bij iemand bent, kun je niet constant de schone schijn ophouden en krijg je veel mee van wat er gebeurt. Maar wat er precies speelt, daar kon ik toen niet de vinger opleggen.”

Een paar maanden later, in juni, kreeg Anja een seniorenwoning toegewezen, schuin tegenover de woning waar Mignon en haar ex dan nog wonen. “Ik merkte dat het tussen Mignon en haar ex echt niet meer ging. Op een dag kwam mijn dochter naar mij toe, om te vertellen dat ze gingen scheiden. Ze vroeg of ze bij mij mocht komen wonen, omdat ze zo snel geen woonruimte kon vinden.” Anja aarzelde daar geen moment over. “Het huis is voor mij alleen groot genoeg: beneden heb ik een badkamer en slaapkamer, boven is een grote zolderkamer, waar Mignon met haar kinderen verblijft. Als moeder en oma, wil je hen heel graag helpen. Je doet wat je hart je ingeeft.”

Sinds oktober delen ze de woning. “Het valt mij niet tegen, maar dat komt ook omdat ik goed met Mignon kan communiceren”, zegt Anja. “We gaan ook elk onze eigen gang, dat is ook belangrijk. De opvoeding van de kinderen laat ik helemaal bij haar, ik ga mij daar niet mee bemoeien. We vullen elkaar ook wel op een goede manier aan: als zij een afspraak heeft, kan ik voor de kindjes zorgen.”

‘Co-ouderschap wordt gepromoot, maar uiteindelijk ben je zelf de pineut’

Het gaat haar aan het hart dat haar dochter zoveel barricades moet overwinnen en zich in alle bochten moet wringen om aan woonruimte te komen. “Het vinden van een huis, brengt zoveel hindernissen met zich mee. Co-ouderschap wordt gepromoot, maar als je dat gaat doen, dan ben je uiteindelijk zelf de pineut. Je krijgt dan geen urgentie voor een woning, omdat de vader nog in beeld is.”

*Om privacy redenen worden de achternamen van de personen niet genoemd. Ook de woonomgeving is om deze reden veranderd.

Kunt de HEMA pride tompouce – die met de regenboogvlag – niet meer zien? Krijgt u huiduitslag van die zogenaamde ‘historisch accurate’ tv-series waarin – we noemen maar wat – een zwarte vrouw aanvoerder is van een Vikingclan? Heeft u moeite met de adaptie van stripverhalen uit uw jeugd, waarin de helden van weleer ineens seksueel-fluïde zijn geworden? Dan hebben we goed nieuws voor u.

Uit de Verenigde Staten van Amerika, het thuisland van de woke-ideologie, komen signalen dat de dagen van de woke-beweging zijn geteld. De laatste maanden heeft het ene na het andere iconische Amerikaanse bedrijf de woke-beweging de rug toegekeerd. Diezelfde bedrijven hadden eerder met donaties aan activisten, ‘inclusieve’ reclamecampagnes en hun personeelsbeleid de woke-ideologie omarmd. Aanvankelijk met goed resultaat.

Volgens The Economist konden woke-bedrijven de waarde van hun aandelen op de beurs wel met een factor van 14 zien stijgen. Geen wonder dat in hun jaarverslagen concerns als Merck, BlackRock, JPMorgan Chase en Barclays benadrukten hoe belangrijk inclusiviteit voor hen was. En het klimaat. En nog meer van die dingen.

In 2024 draaide de wind. Schoorvoetend bekenden bedrijven als Harley-Davidson, Ford, Walmart en Microsoft dat ze niet langer een punt maakten van ‘diversity, equity, and inclusion’ (DEI). Dat betekende dat ze stopten met de verplichte trainingen voor witte heteromannen die moesten leren hoe ze met niet-witte niet-hetero-niet-mannen moeten omgaan. Het betekende ook dat ze stopten met een wervingsbeleid waarin witte heteromannen werden achtergesteld bij andere groepen.

Onafhankelijke rechters

Bij hun beslissing om hun woke-idealen bij het grootvuil te zetten, verwijzen bedrijven vaak naar een uitspraak van het Amerikaanse federale hooggerechtshof, dat oordeelde dat ook positieve discriminatie gewoon discriminatie is. De uitspraak had betrekking op het voortrekken van gekleurde en niet-Aziatische studenten op universiteiten, maar de bedrijven voelden de bui al hangen.

Recent veroordeelden Amerikaanse rechters ook regels die de technologiebeurs Nasdaq had ingevoerd. Die hielden in dat de beurs alleen nog aandelen van bedrijven verhandelde die een vrouw en iemand van kleur in het bestuur hadden. Na de tik op de vingers schafte Nasdaq in december 2024 de regel af.

Consumentenopstand

Misschien nog belangrijker dan het optreden van principiële rechters bij de val van de woke-beweging is het groeiende verzet van Amerikaanse consumenten. Door geen producten meer te kopen van woke-bedrijven brachten zij de voorbije jaren het ene na het andere woke-bedrijf op de knieën.

Hoe groot de macht van consumenten is, werd al duidelijk in 2019. In dat jaar lanceerde Gillette, geïnspireerd door de MeToo-beweging, een reclamecampagne die mannen neerzette als geestelijk gestoorde zedendelinquenten. De reguliere media waren vol lof, maar honderdduizenden mannen dachten daar anders over. Ze stapten over op een ander merk. Dat ze door de reguliere media werden weggezet als ‘extreemrechts’ maakte weinig indruk.

Het marktaandeel van Gillette verminderde waarschijnlijk met 8 procent, de inkomsten namen af met 350 miljoen dollar. De bedenkers van de campagne verdwenen door de achterdeur en het imago van Gillette is nu, zes jaar na dato, nog steeds beschadigd. Het was een voorproefje van wat zou komen.

Honderden bedrijven die zich lieten gijzelen door de woke-beweging weten inmiddels wat kan gebeuren als je consumenten van je vervreemdt of beledigt. Het outdoor-merk North Face zag bijvoorbeeld, nadat het voor zijn promotie met ‘real life homosexual’ Pattie Gonia (they/she) in zee ging, de interesse in zijn producten kelderen. Alleen door het geven van fikse kortingen kon North Face iets van zijn marktaandeel behouden.

In 2023 torpedeerde bierproducent AB InBev zijn alcoholvrije Bud Light door het inschakelen van transmodel Dylan Mulvaney voor een reclamecampagne. Mulvaney maakte duidelijk in de commercial dat hij niet behoorde tot de stereotypische kopers van Bud Light, de mannen die een blik opentrokken tijdens een sportwedstrijd.

AB InBev probeerde met zijn campagne een nieuw segment van de markt aan te boren, maar dat mislukte. In plaats daarvan verminderde de omzet met minstens 17 procent. De ware schade was echter groter. In een wanhoopsoffensief maakte AB InBev in de zomer van 2023 Bud Light met een weggeefacties praktisch gratis, waardoor niet duidelijk werd hoe hard de klap was aangekomen.

Disney

De bedrijfstak die het zwaarste werd geraakt door de woke-moeheid, is echter de entertainmentindustrie. Hollywood zag de voorbije jaren de ene na de andere van woke-doordrenkte productie genadeloos floppen. Vraag het maar aan Walt Disney. Filmliefhebbers hadden zo weinig interesse in Star Wars-producties en superheldenfilms die vooral een aanklacht waren tegen ‘toxic masculinity’, dat Disney de laatste jaren voor een miljard dollar rode cijfers moest schrijven. Disney moest bezuinigen en is daardoor niet langer de grootste filmproducent van Hollywood.

De CEO van Disney, Bob Iger, koos in april 2024 eieren voor zijn geld. Tijdens een vergadering van aandeelhouders beloofde hij dat Disney zich weer ging richten op vermaak – en zich niet meer voor het karretje van welke beweging dan ook zou laten spannen.

 Kritische superrijken

De consumenten die zich niet in hun populaire cultuur herkennen, hebben in de Verenigde Staten steun gekregen uit onverwachte hoek. De woke-ideologie is dan wel een gedachtengoed dat voornamelijk leeft in de maatschappelijke bovenlaag van westerse samenlevingen, maar ook in die bovenlaag is niet iedereen gecharmeerd van de woke-beweging. In 2023 en 2024 stonden ook de superrijken op.

Walt Disney vond bijvoorbeeld miljardair en investeerder Nelson Peltz tegenover zich, die het concern van binnenuit onder druk zette. Nasdaq en andere door de woke-beweging geïnfiltreerde elementen van Corporate America kregen felle kritiek van techtycoon Peter Thiel, die het gedweep met ‘environmental, social & governance’ (ESG) tot de grond afbrandde.

Nederland

In Nederland is vooralsnog weinig van het veranderde klimaat te merken. Misschien komt dat omdat de ‘wokificatie’ van Nederland zich vooral heeft afgespeeld bij de overheid – en minder bij bedrijven. De Nederlandse overheid heeft nu eenmaal geen gevoel voor wat er onder zijn burgers leeft. Ook niet met een premier die beroepshalve de bevolking jarenlang heeft afgeluisterd en bespioneerd.

Kennelijk is Nederland, ook als het om de woke-ideologie gaat, niet in staat om zichzelf te bevrijden. We zullen wéér moeten wachten tot de Amerikanen het voor ons doen.