Tijs van den Brink, laten we de corona-handschoen oppakken waar hij is blijven liggen

Met bovenstaande kop opent een hoofdartikel van het blad Binnenlands Bestuur op 27 augustus 2024. Kabinet-Rutte IV heeft in zijn laatste volle regeringsjaar 2023 een volledig uit de hand gelopen ambtelijk apparaat veroorzaakt. Een ontwikkeling die aan de explosies van ambtelijke kosten in de voormalige USSR doet denken. Wat zijn de oorzaken en consequenties van dit extreme wanbeleid van het laatste VVD-kabinet?

Kosten ambtenaren versus totale overheidsuitgaven

De kosten voor het ambtelijk apparaat van de overheid namen in 2023 met 9 procent toe tot 156,1 miljard euro. Dat blijkt uit cijfers van het CBS. De ambtelijke kosten vormen ongeveer een derde van de totale jaarlijkse overheidsuitgaven. Vooral bij de rijksoverheid en gemeenten namen de apparaatskosten het meeste toe, aldus dit artikel.

De totale overheidsuitgaven bedroegen in 2023 461,2 miljard euro. De ambtelijke kosten, bestaande uit salarissen, organisatie-, huisvestings-, materieel-, en bijvoorbeeld automatiseringskosten, maken dus ruim een derde van het totaal aan overheidsuitgaven uit. Alleen al de salarissen stegen in 2023 met in totaal 6,8 miljard euro. Het gaat overigens om voorlopige cijfers van het CBS. Voorgaande jaren bleek de stijging uiteindelijk nog veel hoger.

Verhelderende clip van Kees van Kooten over hoe dit al 30 jaar kon bestaan.

Sociale uitkeringen ook gegroeid

Nog groter dan de kosten voor het ambtenarenapparaat zijn de uitgaven aan sociale uitkeringen. Dat zijn uitkeringen in geld of natura die bedoeld zijn om huishoudens financiële zekerheid te bieden tegen inkomsensrisico’s als ziekte, invaliditeit en arbeidsongeschiktheid. Ook huisvesting, onderwijs en zorguitgaven zoals uitkeringen via de Zorgverzekeringwet (Zvw) en de Wet langdurige zorg (Wlz) worden tot de sociale uitkeringen gerekend.

De uitkeringslasten kwamen in 2023 uit op 218 miljard euro, ten opzichte van bijna 196 miljard euro in 2022. Dat staat in schril contrast met al die mooie verhalen over de Nederlandse economie en hoe geweldig het met onze werkgelegenheid zou zijn gesteld.

Cijfers vertellen de waarheid, ordinaire pr-berichten niet.

Minder subsidies uitgekeerd

Niet alle overheidsuitgaven namen in 2023 toe. Zo daalde het bedrag aan uitgekeerde subsidies, van 19,2 miljard euro in 2022 naar 18 miljard euro in 2023. Dat komt onder andere door het eindigen van corona gerelateerde maatregelen.

De overheidsschuld liep in 2023 met één miljard euro op tot 481,5 miljard euro. Hiermee groeit de schuld veel minder hard dan in het laatste coronajaar, toen deze met 30,8 miljard euro toenam.

Een verwoestende trend die door de kabinetten Rutte werd voortgezet

Een CBS-rapport geeft aan dat het reëel besteedbare inkomen van de gemiddelde Nederlander al meer dan 15 jaar nauwelijks tot niet is gestegen, ondanks een gegroeide economie:

“Het meest in het oog springt de stagnatie van het beschikbaar inkomen van de gemiddelde Nederlander in de eerste vijftien jaar van de huidige eeuw. Tussen 2001 en 2015 nam het gemiddelde inkomen per Nederlander 0,1 procent toe. In dezelfde periode steeg het bbp per inwoner met 10 procent.”

Laat dit even op je inwerken!

Dit zijn fors negatieve ontwikkelingen voor alle Nederlanders die ‘toevallig’ parallel lopen met de introductie van de euro (2001) en de uitbreiding van de Europese Unie met tien lidstaten in 2004.

Bezuinigingsplannen van de nieuwe regering

De volstrekt uit de hand gelopen overheidsuitgaven onder Rutte zijn leiding moet worden teruggedraaid, aldus de plannen van de nieuwe regering.

Eén op de vijf rijksambtenaren moet de overheid verlaten. Dat staat in de budgettaire bijlage van het hoofdlijnenakkoord dat de vier regeringspartijen medio mei 2024 sloten. Vanaf 1 januari 2026 gaat ook een nullijn gelden voor rijksambtenaren én politieke ambtsdragers voor één jaar. De nullijn moet de loonontwikkeling van rijksambtenaren matigen.

De partijen schrijven in het hoofdlijnenakkoord dat de groei van het aantal ambtenaren en de inzet van consultants bij (kern-)departementen van de afgelopen jaren ‘meer dan teruggedraaid’ wordt. De bezuiniging moet structureel 1 miljard euro opleveren. Deze ‘taakstelling’ moet wel worden gekoppeld aan het verminderen van regels en administratieve lasten voor de samenleving en de uitvoering.

Groeiende spanningen binnen de ambtenarij

Het terugdraaien van de ongezonde ontwikkelingen met betrekking tot de groei van het ambtenarenapparaat, gaat in de naaste toekomst spanningen opleveren, mede omdat een aanzienlijk deel van die explosieve groei van het ambtenarenapparaat het gevolg is van een explosief toegenomen EU-wetgeving op het gebied van milieu en CO2-reductie.

Twan Houben schreef hier al eerder het volgende over:

“In algemene zin is die uitbreiding (van het ambtenarenapparaat) noodzakelijk gebleken door de enorme toevloed aan wet- en regelgeving vanuit de EU sinds het aantreden van Ursula von der Leyen in 2019. Het UWV schrijft hierover: ‘Door ontwikkelingen als de energietransitie en klimaatverandering hebben gemeenten, provincies en waterschappen er veel werk bij gekregen’.”

Het nieuwe kabinet heeft veel werk te doen – met name in het terugdraaien van problemen die eerder veroorzaakt werden door één van de vier huidige regeringspartijen; de VVD van mevrouw Yeşilgöz.

Samen met ons impact maken? Dat kan! Of het nu gaat om een kleine eenmalige donatie of een maandelijkse donatie, wij zijn jullie dankbaar voor elke donatie! Doneren kan hier.

Er is iets heel vreemds aan de hand op de Nederlandse woningmarkt. Volgens de op 22 augustus 2024 gepubliceerde CBS-gegevens zijn Nederlandse koopwoningen met 11 procent gestegen in amper een jaar tijd en met fors gestegen hypotheekrentes. In de rest van het eurogebied daalden de prijzen. In Duitsland zelfs met -/- 8 procent! Wat is er in Nederland aan de hand?

De Nederlandse markt voor koopwoningen

In juli 2024 waren de prijzen van bestaande koopwoningen gemiddeld 10,6 procent hoger dan in juli 2023, aldus het CBS. Ten opzichte van juni 2024 stegen de prijzen in juli met 1,4 procent. Dat is de grootste maandelijkse stijging in bijna twee jaar! Ten opzichte van mei 2024 stegen de prijzen in juni met 1,3 procent. Het gaat ongelooflijk hard. Deze prijsontwikkelingen zijn gebaseerd op de prijsindex van bestaande particuliere koopwoningen in Nederland van het CBS en het Kadaster.

De prijzen van bestaande koopwoningen bereikten eerder in juli 2022 een piek. Daarna sloeg de trend om en daalde de prijsindex enige tijd door de hogere rente. Sinds juni 2023 stijgen de prijzen van koopwoningen echter weer.

Deze ontwikkeling is uiterst merkwaardig als je de ontwikkelingen van de hypotheekrente bekijkt; deze stegen immers alleen maar sinds 2021 en staan momenteel op zo’n 3,7 procent bij tien jaar vast.

Probeer dit maar eens te begrijpen; 11 procent prijsstijging voor bestaande woningen bij een rente die driemaal zo hoog is dan drie jaar geleden!

De situatie in het eurogebied

Volgens het statistiekbureau Eurostat zijn de huizenprijzen in het eurogebied met -/- 0,4 procent gedaald ten opzichte van een jaar geleden. Wat een verschil met Nederland!

Dit CBS-rapport (28 mei 2024) verklaart Nederland een van de allerduurste lidstaten in het eurogebied als het om koopprijzen van woningen gaat. Hierbij keek het CBS niet naar de absolute prijzen voor een koopwoning, maar naar het gedeelte van een inkomen dat aan wonen wordt uitgegeven.

In een land als Bulgarije, waar de prijzen van koopwoningen een fractie van die in Nederland zijn, kan je dus toch nog als Bulgaar duurder uit zijn dan in ons land omdat je nettoloon een schijntje is van het Nederlandse equivalent.

Als je naar de verhouding tussen netto-inkomsten en woonlasten kijkt, dan blijkt een straatarme EU-lidstaat als Griekenland relatief de duurste in de EU te zijn qua woonlasten.

De situatie in Duitsland als vergelijk

In Duitsland zijn de koopprijzen van huizen sinds 2023 (net als in de meeste EU-lidstaten) fors aan het dalen als gevolg van de gestegen rente. In de jaren 2021 en 2022 stegen daar de prijzen nog behoorlijk. Zie onderstaande grafiek:

In het Duitse buitengebied, ongeveer 50 kilometer over de grens van Nederland, koop je nog een prachtige villa voor 299.000 euro, zoals deze:

(foto: Funda.nl)

Probeer dat maar eens in ons land!

De EU, stikstof en immigratie als slopers van de Nederlandse huizenmarkt

Als je je afvraagt hoe het in vredesnaam mogelijk is dat je in ons land 11 procent meer betaalt voor een woning dan een jaar geleden, terwijl de gemiddelde prijsontwikkeling in de eurozone 0,4 procent is, kom je bij de Europese Unie uit.

Boosdoener is de nieuwbouw, die ver achterblijft bij wat de Nederlandse markt eigenlijk nodig heeft en wat je in de rest van de EU ziet gebeuren. Om diverse redenen, maar vooral door de Europese stikstofnormering voor Nederland, worden er te weinig bouwvergunningen afgegeven, aldus beleggingssite Morningstar. Daar komt nog bij dat een aantal jaar geleden de bouwsector, ook vanwege de stikstofdiscussie, in zodanige crisis verkeerde dat veel bedrijven destijds mensen hebben ontslagen en daardoor structureel gekrompen zijn. Snel meer bouwen is ook om die reden niet mogelijk.

Kortom: door de stikstofwetgeving is het aantal afgegeven nieuwbouwvergunningen gedaald waardoor er te weinig nieuwe woningen aan de woningvoorraad werd toegevoegd. Een probleem dat andere EU-lidstaten niet, of nauwelijks kennen. Daarnaast is het extreem hoge aantal asielaanvragen in Nederland medeoorzaak van het tekort aan woningen waardoor de prijzen omhoogvliegen, aldus een onderzoek dat in 2023 door minister Hugo de Jonge aan de Tweede kamer werd gepresenteerd.

Het CBS besteedde een aparte publicatie aan de dramatische ontwikkelingen omtrent nieuwbouw in Nederland. Grafisch ziet dat er zo uit:

Kortom: de EU is ook hier weer een showstopper voor de ontwikkeling van ons land, zoals op de meeste financiële of economische terreinen.

De EU moet op korte termijn drastisch hervormen en meer bij de Europese economische realiteit aansluiten voordat heel Europa een tweede wereldregio wordt.

Ter voorbereiding op een oorlog met Rusland – en mogelijk ook China – is de NAVO in goed overleg met de EU gestart om de Europese Unie om te bouwen naar een oorlogseconomie. Zo’n oorlogseconomie is zeer veelomvattend. In dit artikel gaat het om de eerste fase: de bouw en uitbreiding van wapenproductie in ons land. Daarvoor zijn meerdere projecten gestart, tot groot ongenoegen van de omwonenden die soms uit zo’n gebied moeten vertrekken, of zich bedreigd zien door mogelijke raketaanvallen op zo’n nabijgelegen fabriek. Wat speelt hier allemaal?

Oorlogsbeleid EU-NAVO

Naar aanleiding van de oorlog in Oekraïne en de toegenomen spanningen met China, zijn de NAVO en de EU steeds meer gaan samenwerken. Een overzicht van alle onderdelen van de EU-NAVO samenwerking, tref je hier aan. De hoofdlijnen van die samenwerking betreffen:

• Gezamenlijk bestrijden van desinformatie, onder andere door de Europese Digital Services Act (DSA) die vanaf februari 2024 alle “online misleiding en illegale informatie” aanpakt.
• Coördinatie van samenwerking op het gebied van de Europese marinevloten.
• Het gezamenlijk monitoren en beveiligen van het internet tegen hackers.
• Politieke dialoog onderhouden om wederzijdse transparantie inzake bijvoorbeeld Oekraïne te waarborgen.
• Het gezamenlijk houden van militaire oefeningen.
• Het uitwisselen van informatie over militair-industriële- en onderzoekszaken.
• De gezamenlijke ontwikkeling van een Europese defensie-industrie.
• Het gezamenlijk opbouwen van militaire capaciteiten.

Op 3 juni 2024 brachten de NAVO en EU de laatste gezamenlijke update van deze afspraken uit.

EU-oorlogsstrategie voor de periode 2024-2029

Voorafgaand aan haar herbenoeming tot president van de Europese Commissie, hield Ursula von der Leyen een toespraak waarin ze het belang van een Europese ‘Defensie-unie’ onder EU-vlag uiteenzette en aangaf dat de EU fors gaat investeren in de bouw van een Europese wapenindustrie.

Eind 2023 stelde de EU zelf voor om oorlogsobligaties uit te gaan geven: obligaties ter financiering van de Europese wapenindustrie vanuit een EU-initiatief en met EU-dekking. Volgens de voorzitter van de Europese Raad, Charles Michel, zou er minimaal 600 miljard euro nodig zijn aan oorlogsobligaties.

De EU wil haar defensie-industrie op oorlogsniveau brengen en heeft haar plannen hiervoor uiteengezet in een 27 pagina’s tellend concept van een Europese defensie-industriestrategie, aldus Politico. In dezelfde week dat dit nieuws naar buiten kwam, stelde voormalig minister van Defensie Kajsa Ollongren voor om de Nedcar-autofabriek in Limburg militaire voertuigen te laten produceren.

Forse onrust in Limburg over de geplande wapenproductie in Born

Een goede vriend van mij woont op 500 meter afstand van de Nedcar fabriek in Born, net als de meeste inwoners van de stad Sittard (37.000 inwoners). Hij vertelde me over de angsten van de inwoners van deze stad voor de ombouw tot wapenfabriek. De verwachting bij veel inwoners is dat – in geval van een oorlog met Rusland – deze fabriek als een van de eersten met een strategische kernraket wordt bestookt. Daarmee zou de provincie Limburg tot één groot kerkhof worden gereduceerd.

Er bestaan voornemens onder de inwoners om een grote petitie tegen dit voornemen van de Rijksoverheid in te dienen, ondanks dat een dergelijke ombouw de werkgelegenheid in de omgeving in stand houdt.

Hoe gaat die ombouw van Nedcar in zijn werk? Op de website van Regionale Omroep Limburg staat:

“’Nedcar is nu een autofabriek, het is niet zo dat je daar ineens legervoertuigen kunt bouwen’, zegt woordvoerder Miel Timmers van VDL Nedcar. ‘Maar VDL werkmaatschappij Special Vehicles bouwt wel al legervoertuigen, en dat gebeurt straks in Born.’”

Onteigeningen in Overijssel en Drenthe vanwege oorlogsplannen

Midden juni kwam de Overijsselse gemeente Dalfsen (vlakbij Zwolle) met de mededeling dat het ministerie van Defensie in overleg met de NAVO het voornemen heeft om een nieuw groot munitiedepot in die gemeente te bouwen.

Om dat munitiedepot te kunnen bouwen, moeten maar liefst 51 bedrijven en gezinswoningen onteigend en gesloopt worden. Uit dit bericht van de gemeente blijkt dat Defensie maar liefst acht locaties in Nederland aangewezen heeft voor grootschalige munitieopslag. Dat wil zeggen heel erg veel munitie en explosieven – van allerlei soorten en maten – voor alle geledingen van het Nederlandse én vooral het Amerikaanse leger. Amerika bereid zich blijkbaar voor op een grootschalige oorlog in Europa.

De sociale en zakelijke impact in Dalfsen is gigantisch en per direct. Bedrijven kunnen vanaf juni niet meer uitbreiden en woningen zijn onverkoopbaar totdat er een definitief besluit wordt genomen. De geplande nieuwe woonwijk in Dalfsen staat ook op losse schroeven, aangezien deze aan Explosie Zone-C grenst. Ook in Dalfsen zijn bewoners bang om doelwit van een Russische raketaanval te worden.

In de Drentse plaats Havelte bestaat het voornemen om een onverharde landingsbaan voor ‘tactisch luchttransport’ aan te leggen, aldus het AD. In datzelfde artikel staat ook dat de weerstand van burgers voor alle plannen veel hoger is dan gehoopt werd.

Hoe serieus zijn al die oorlogsplannen van de VS en de EU?

In nagenoeg alle EU-lidstaten worden serieuze voorbereidingen getroffen voor een ‘eventueel’ gewapend conflict met Rusland op een termijn van 2 tot 5 jaar. Die voorbereidingen betreffen allen miljarden euro’s aan investeringen in wapentuig en infrastructuur. Duitsland lijkt daarin het meest ver te gaan met een recentelijk plan om 800.000 soldaten en 200.000 legervoertuigen aan de oostgrens van het land gereed te houden.

Op de vraag hoe serieus die dreiging vanuit Rusland en China is, kun je van alles op internet vinden. Volgens geopolitiek onderzoeksjournalist Ben Norton is het echter niet de dreiging vanuit deze landen waardoor de westerse oorlogsplannen zijn gesmeed. De plannen vloeien voort uit de ambitie van de VS om de wereld te blijven domineren en de wens om, net als in Oekraïne, de staatsbezittingen en -bedrijven van deze landen onder VS-controle te krijgen. Dat wordt betoogd in onder andere deze reportage. Volgens Norton zou de dreigende oorlog met Rusland en China gaan om de grootste imperialistische zet in de geschiedenis van de VS.

Samen met ons impact maken? Dat kan! Of het nu gaat om een kleine eenmalige donatie of een maandelijkse donatie, wij zijn jullie dankbaar voor elke donatie! Doneren kan hier.