Oekraïners willen Nederlands leren, hun baas wil dat liever niet

Veel welvarende landen hebben te maken met een explosie aan asielzoekers. Deels zijn dat mensen die oorlogsgebieden ontvluchten en deels betreft het economische vluchtelingen. De landen waar vluchtelingen naartoe gaan voor een beter leven, reageren verschillend op deze tsunami; van executies aan de grens en het plaatsen van muren, tot een warm ontvangst die de eigen maatschappij dreigt te ontwrichten. Echte oplossingen voor dit wereldwijde probleem blijven uit, terwijl die in wezen niet zo moeilijk zijn; onder andere een pittige dialoog met de VS.

De dodelijke grens van Saudi-Arabië versus die van de VS en de EU

Het meest extreme voorbeeld van hoe landen met asielzoekers omgaan, is waarschijnlijk Saudi-Arabië. Aan de grens van dat land worden asielzoekers vaak simpelweg geëxecuteerd. Dat blijkt onder andere uit deze documentaire van Nieuwsuur. Het wordt de dodelijkste migratieroute ter wereld genoemd: de oversteek van Ethiopië en Somalië naar Saudi-Arabië. Honderden mensen worden jaarlijks doodgeschoten bij de grens, aldus Nieuwsuur.

Minder dodelijk, maar gevaarlijker dan bijvoorbeeld de grensbewaking in de EU, is de grensmuur tussen de VS en Mexico. Deze wordt ook wel The Wall, of The Trump wall genoemd en is bedoeld om economische vluchtelingen uit Mexico en andere Zuid-Amerikaanse landen tegen te houden.

In de EU kennen we bewaking aan de buitengrenzen, uitgevoerd door Frontex. Frontex is een operationeel agentschap dat op elk willekeurig moment meer dan 1.500 functionarissen uit de lidstaten inzet om de buitengrenzen te bewaken. Op het agentschap is veel kritiek. Enerzijds zou dit niet effectief genoeg zijn om voldoende (economische) vluchtelingen tegen te houden, anderzijds zou het weer te agressief zijn in het tegenhouden van bootvluchtelingen. Een bijkomend nadeel van Frontex is dat een aanzienlijk deel van de asielzoekers hier per vliegtuig aankomt en dus niet alleen per boot over de Middellandse Zee.

Over welke aantallen hebben we het in 2023?

De EU ontving in 2023 meer dan 1 miljoen asielzoekers, aldus deze site. Daarvan gingen er bijna 400.000 naar Duitsland en meer dan 50.000 naar Nederland, waarvan er doorgaans 85 procent uiteindelijk de felbegeerde statushouderpositie bereikt. Dus zo’n 42.500 asielzoekers uit 2023 zullen uiteindelijk aan een Nederlandse woning geholpen moeten worden in de loop van 2024 en 2025, nadat ze hun procedure hebben afgerond.

Even ter vergelijking: van 2014 tot en met 2021 kwamen er in totaal 184.000 statushouders bij in Nederland, oftewel zo’n 23.000 per jaar. In 2023 is dat aantal bijna verdubbeld!

Het voorgaande impliceert dat in 2023 zo’n 7.000 asielzoekers naar Nederland zijn gekomen die economische vluchtelingen (gelukzoekers) zijn en weer het land uitgezet moeten worden. In de praktijk gebeurt dat nauwelijks en komen deze mensen vaak in het illegale circuit terecht, met alle gevolgen van dien.

Werk en huisvesting voor statushouders

Vaak wordt als positief argument aangevoerd dat deze nieuwe Nederlanders een bijdrage aan de economie zullen leveren middels werk en ter compensatie van de snelle vergrijzing van de Nederlandse samenleving.

Als je het CBS raadpleegt over het aantal statushouders dat in de Nederlandse samenleving aan het werk gaat, is het toch even schrikken.

Van de statushouders die in 2014 een verblijfsvergunning kregen, had 45 procent na negen jaar (!) een baan, aldus het onderzoek ‘Asiel en integratie 2023’ van het CBS. In de acht voorafgaande jaren werden ze grotendeels op kosten van de staat gehuisvest en van inkomen (een bijstandsuitkering) voorzien.

Dan de huisvesting van statushouders; een zeer groot probleem, dat ook de Nederlandse bevolking direct treft. Er zijn immers veel te weinig woningen in ons land. Om het even concreet te maken: medio 2023 waren er maar liefst 32.000 statushouders zonder een passende woonruimte, aldus een artikel in het AD van augustus dat jaar. Momenteel is dat aantal vermoedelijk boven de 40.000 en groeiende.

Het schreeuwende woningtekort in Nederland wordt inmiddels hoofdzakelijk veroorzaakt door de uit de hand gelopen immigratie en het groeiend aantal statushouders, aldus het Parool. Ook de Rijksoverheid zelf geeft aan dat immigratie een van de grootste redenen is van ons woningtekort. Al in 2022 gaf De Jonge, toen minister voor Volkshuisvesting & Ruimtelijke Ordening, aan dat er urgent wat aan immigratie gedaan moest worden om het woningtekort op te kunnen lossen.

Inmiddels is kabinet Rutte-IV gevallen wegens onenigheid over het immigratieprobleem, dat ook een volkshuisvestingsprobleem is.

Het Westen is zelf medeschuldig aan de grootste stroom van asielzoekers

Meer dan de helft van de verblijfsvergunningen uit de periode 2014-2022 werd verleend aan Syriërs, volgens eerdergenoemd CBS-rapport. In 2014 besloot de VS om de strijd in dat land aan te gaan met IS aangezien de VS van mening was dat in Syrië wereldwijd de grootste concentratie aan IS-strijders aanwezig zou zijn.

Afghanistan, Iran en Irak zijn, naast Turkije, de andere landen waarvan de meeste statushouders afkomstig zijn. In de eerste drie landen heeft het Westen, en met name de VS, ook een duidelijke rol gespeeld. In 2001 begon de VS, met volle ondersteuning van de NAVO, een oorlog in Afghanistan omdat dit land niet mee wilde werken aan het uitleveren van de vermeende dader van 9/11, Osama Bin Laden. Inmiddels is de VS meer dan 20 jaar in oorlog geweest met Afghanistan, aldus het Britse Imperial War Museum.

Over de oorlogen in Irak en Iran hebben we de afgelopen ruim 20 jaar ook genoeg in Nederland kunnen lezen. In 2003 viel de VS (samen met het VK) Irak binnen onder het voorwendsel dat daar massa vernietigingswapens zouden zijn opgeslagen die tegen de VS konden worden ingezet. Het bleek jaren later een verzinsel van de regering Bush II. In die jarenlange strijd hebben 4.700 Amerikaanse soldaten en meer dan 100.000 Iraakse burgers het leven gelaten, aldus de website van de Amerikaanse Council on Foreign Relations. De werkelijke reden van de oorlog zou met oliewinning te maken hebben gehad.

De geschiedenis tussen de VS en Iran gaat al terug tot 1953 toen de Amerikaanse CIA het leger van Iran een coup hielp te plegen tegen de toenmalige president van het land. Tot op de dag van vandaag gaat die strijd door. Actuele onderwerpen daarbij zijn de oorlog tussen Israël en Gaza, en de vermeende kernwapens die Iran zou ontwikkelen.

Als we iets aan de asielinstroom willen veranderen, is een discussie over het buitenlandbeleid van de VS dus geen overbodige luxe. Maar wie durft die discussie aan te gaan? De EU duidelijk niet.

Hoe zit het met de gelukszoekers onder de asielaanvragers?

We zagen het hierboven; volgens Nederlandse cijfers is circa 85 procent van de asielaanvragen terecht en dus circa 15 procent niet, oftewel jaarlijks circa 7.000 asielzoekers. Die mensen komen niet uit de eerdergenoemde landen, maar vooral uit West-Afrika, hét continent met de grootste bevolkingsaanwas per jaar in de wereld. Volgens dit NOS-artikel betreft het de Ivoorkust, Gambia, Guinee-Bissau, Burkina Faso en zeker Ghana.

Ghana en Nigeria zijn de grootste economieën van Afrika, en Ghana geldt al jaren als een van de stabielere landen in West-Afrika, zowel op economisch als politiek gebied. Asielzoekers die uit deze landen vluchten, nemen meestal de route in bootjes via de Middellandse Zee en komen als eerste in Italië en Griekenland terecht, vaak via mensensmokkelaars die het verdienmodel van de asielindustrie bepalen.

Tot welke maatschappelijke problemen en kosten de asielproblematiek in Nederland leidt, anders dan werk en huisvesting, is voor een volgend artikel.

Beste Tijs,

Bedankt voor het fijne gesprek dat wij hebben gehad in het kader van de tweedelige serie ‘Dit is de kwestie’, waarin jij een zoektocht hebt gedaan naar jouw rol als journalist gedurende de coronaperiode. In deze periode is een zwart-wit polarisatie ontstaan tussen zij die menen de waarheid in pacht te hebben en de ‘wappies’: de coronakloof.

Jij bent door het land gereden om met mensen hierover van gedachten te wisselen. Met mij, met onder andere Maurice de Hond en Marianne Zwagerman. Ook heb je een interview gegeven in De Andere Krant en ben je in gesprek gegaan met Flavio Pasquino bij BlckBx.

Jouw eindconclusie van je zoektocht was dat je te bang bent geweest voor desinformatie en dat je misschien meer critici op andere gebieden dan virologie had moeten uitnodigen.

Ons gesprek in het Amsterdamse Bos heb ik qua sfeer heel positief ervaren. Ik heb het gevoel dat je oprecht op zoek bent naar de kloof. Bij veel geïnterviewden blijkt achteraf dat zij, ondanks jouw inspanningen, zich niet gehoord voelen. Zij spreken daar nu hun frustratie over uit.

Ik heb je meermaals in de uitzending horen zeggen “heb ik zoveel impact dan gehad?” Ja Tijs, zoveel impact heb je gehad. Voor een groot deel van de bevolking is de televisie hét medium om zich te informeren. Ook hoor ik je zeggen dat je voldoende experts hebt geïnterviewd, maar te weinig experts met een ander geluid. Ook dat kan ik beamen, de wetenschap is namelijk niet dé wetenschap. De wetenschap bestaat juist bij de gratie van vragen stellen, iedere keer weer opnieuw.

Door je belangrijke rol om via een medium als de televisie de Nederlander te informeren ligt er ook een zware last op je schouders. Het ontslaat je niet van de taak om ook verantwoordelijk te zijn voor datgene wat je verkondigt of door anderen aan tafel laat verkondigen. De taak om nepnieuws en echt nieuws van elkaar te onderscheiden rust op zo’n moment op jouw schouders en die van je team, en je dient de verkondiger van zogenaamde feiten van repliek te dienen door kritische vragen te stellen. En nepnieuws en echt nieuws laat zich niet onderscheiden door slechts één kant van de medaille te belichten of te onderzoeken. Net zo goed als in de wetenschap zelf behoort ook hoor en wederhoor onlosmakelijk bij de journalistiek, dat ben je toch met mij eens?

Ik zie in alle interviews in ‘Dit is de kwestie’ dat je vasthoudt aan het proces, maar de verantwoordelijkheid voor de inhoud bij de boodschapper laat. En precies daar zit in mijn overtuiging de kloof, de bereidheid om samen ook naar de inhoud te kijken. Om samen aan hoor- en wederhoor te doen. Wellicht komen we dan samen tot de conclusie dat een andere visie niet tot desinformatie hoeft te leiden, maar juist naar meer inzicht in elkaars inzichten. Misschien komen we er samen wel achter dat er júíst desinformatie is verspreid op het moment dat jij aan tafel zat en dacht de waarheid te horen? Zoals dat het vaccin helpt de overdracht te voorkomen bijvoorbeeld?

Laten we samen die zoektocht voortzetten waardoor die ‘kloof’ in ieder geval tot begrip gaat leiden voor elkaars standpunten. Wie er achteraf of destijds al gelijk had laten we dan in het midden.

Carolien

INDEPEN LIVE VANUIT STRAATSBURG

De barbaarse opdrijving door Tunesië, die vluchtelingen zonder water de woestijn injaagt om te voorkomen dat ze illegaal oversteken naar Europa, moet stoppen. Europarlementariër Mick Wallace en veel andere Europarlementariërs sloegen 12 september op de plenaire vergadering van het Europees parlement in Straatburg groot alarm over de weerzinwekkende taferelen die zich sinds enkele maanden afspelen in de woestijn van Tunesië en Libië. Wallace ziet Afrikaanse woestijnen veranderen in kerkhoven.

De migratiedeal, die demissionair premier Rutte, zijn ambtsgenoot Meloni van Italië en Commissievoorzitter Ursula von der Leyen in juli sloten met de president van Tunesië, zou door grensbeheer de migratiestroom naar Europa moeten verminderen. Maar volgens Wallace en andere Europarlementariërs worden de vluchtelingen door Tunesië regelrecht een wrede dood ingedreven.

,,In augustus zijn 27 dode lichamen ontdekt in de Tunesische woestijn. De mensen waren door de autoriteiten gedwongen er rond te lopen’’, aldus Wallace. En dat zonder water.

De EU betaalt ongeveer een miljard euro, zodat Tunesië mensensmokkelaars zou opsporen en de toestroom over de Middellandse zee zou stoppen. Maar er zijn in die deal onvoldoende harde voorwaarden gesteld, was deze dinsdag de kritiek.

Volgens Isabel Santos van de fractie S&D zijn sinds 2014 meer dan 25.000 vluchtelingen verdronken. De mensen blijven, gelokt door mensensmokkelaars, in gammele bootjes de oversteek wagen over de Middellandse zee, in de hoop op een andere toekomst.

Volgens commissaris Olivér Várhelyi boekt de nieuwe strategische aanpak tussen de EU en Tunesië echt wel succes. In 2022 zijn volgens hem 24.000 vluchtelingen onderschept door de kustwacht van dat land.