Fake news bestrijders leveren vaker zelf desinformatie

Nederland levert in toenemende mate wapens en militaire kennis aan het buitenland. In het verleden aan bijvoorbeeld Irak om ISIS te bestrijden. Recentelijk vooral aan Oekraïne onder NAVO-vlag. Die wapenleveranties kunnen ook buitenlandse burgers schaden en/of doden. Voor die gevallen is nu sinds 14 juni 2024 besloten om een meldpunt op te richten waar deze slachtoffers, of organisaties die hen vertegenwoordigen (ngo’s), zich kunnen melden. Wie maken zich druk om die mogelijke slachtoffers van Nederlandse wapenleveranties? Ollongren? De Tweede Kamer? Of toch vooral Defensie zelf?

Brief aan de Tweede Kamer door Kajsa Ollongren

Op 13 juni 2024 stuurde onze demissionaire minister van Defensie een brief naar de Tweede Kamer waarin ze uitlegt wat de bedoeling van dit nieuwe meldpunt burgerslachtoffers is.

Het meldpunt is bedoeld als specifiek loket voor ngo’s en slachtoffers/nabestaanden om (met terugwerkende kracht) vermoedens van burgerslachtoffers en ernstige materiële nevenschade, veroorzaakt door Nederlandse wapenleveranties, bij Nederland te melden. Ook andere partijen dan eerdergenoemd kunnen zich tot het meldpunt richten, aldus de brief.

Het gaat hierbij uitdrukkelijk om schade aan burgers in het buitenland. Wat er gebeurt nadat er een melding uit het buitenland is ontvangen, behandelt de brief van Ollongren niet.

Iraakse burgerslachtoffers van Nederlandse wapenleveranties als voorbeeld

De brief van Ollongren noemt als voorbeeld voor het meldpunt de medische noden van kinderen die getroffen zijn door de Nederlandse wapeninzet op 2-3 juni 2015 te Hawija, Irak.

In de nacht van 2 op 3 juni 2015 bombardeerde een Nederlands gevechtsvliegtuig een wapenopslag van IS in de stad Hawija in Noord-Irak. Het bombardement leidde tot de ontploffing van explosieven in de opslag. Dat kostte volgens Airwars het leven aan 70 burgers, onder wie 22 vrouwen en 26 kinderen, aldus Amnesty International.

Volgens een NOS bericht (18 oktober 2019) ontkende het ministerie van Defensie indertijd Nederlandse betrokkenheid bij deze doden, maar dat is door de brief van Ollongren rechtgezet.

Nederland zal in de naaste toekomst veel meer slachtoffers gaan maken door wapenleveranties

Een vertrouwelijke brief van de directeur-generaal van Defensie aan Ollongren van 18 december 2023 meldt dat het ministerie van Defensie zich zorgen maakt om het gebrek aan transparantie en verantwoordelijkheden als er burgerslachtoffers vallen als gevolg van het optreden van Defensie in het buitenland.

De hoogste ambtenaar van Defensie roept daarbij minister Ollongren op om een aantal acties te ondernemen om “een belangrijk signaal af te geven dat Defensie het thema burgerslachtoffers serieus neemt”.

Tot de acties die Ollongren zou moeten nemen volgens haar eigen ministerie behoren:

• “U wordt geadviseerd om voor reeds beëindigde artikel 100 inzet (inzet in het buitenland) een loketfunctie in te richten voor partijen buiten Defensie, zoals ngo’s en slachtoffers/nabestaanden, zodat duidelijk is waar zij vermoedens van burgerslachtoffers bij Nederland kunnen melden.
• U wordt geadviseerd om voor aanvang van toekomstige artikel 100 missies in coalitieverband (= NAVO verband) in te zetten op de mogelijkheid om te melden bij een centraal loket van de betreffende coalitie.
• U wordt geadviseerd om voor alle meldingen beter vast te leggen wat het achterliggende proces van behandeling is (de backoffice).
• U wordt geadviseerd de Kamer door middel van bijgaande brief hierover te informeren.”

Het ministerie van Defensie maakt zich zorgen over de reputatie van Nederland in het buitenland

Als je de vertrouwelijke brief van de directeur-generaal aan minister Ollongren leest, proef je de zorg die uit wordt gesproken over de huidige rommelige gang van zaken. Die zorg is terecht als je de aanklacht tegenover Defensie leest die de advocaten van de Iraakse slachtoffers op 24 oktober 2023 voor de Rechtbank Den Haag hebben ingediend.

Daarin staat te lezen dat de Nederlandse Staat met het bombardement op Irak in 2015 een onaanvaardbaar risico op disproportionele schade aan burgers en burgerobjecten heeft genomen. “De Staat wist of had behoren te weten dat de luchtaanval enorm veel burgerslachtoffers zou (kunnen) veroorzaken en dat deze schade niet in verhouding stond tot het militaire voordeel dat het uitschakelen van het doelwit op dat moment zou opleveren.”

Claims van Oekraïense en Russische burgers?

Met dit meldpunt, dat voor het einde van 2024 operationeel moet zijn, kunnen ook burgers uit landen als Oekraïne en Rusland in beginsel klachten tegen de Nederlandse staat indienen als door ons land geleverde wapens en militaire steun tot schade en/of doden heeft geleid. Nederland heeft immers onder het demissionaire kabinet-Rutte IV al voor miljarden euro’s aan wapentuig geleverd aan Oekraïne.

Nederland doneerde in 2023 al achttien F-16 vliegtuigen aan Oekraïne. Begin dit jaar werden daar nog eens zes aan toegevoegd.

Op 1 juni dit jaar besloot demissionair minister van Defensie, Kajsa Ollongren in al haar wijsheid dat Nederlandse wapens (en dus ook de gedoneerde F-16’s) gebruikt mogen worden voor aanvallen op Russisch grondgebied. Dergelijke aanvallen kunnen ook tot Russische burgerslachtoffers leiden. Om die reden wordt er in Rusland een prijs uitgeloofd voor het neerschieten van de eerste (Nederlandse) F-16.

Wij hopen dat mevrouw Ollongren aan alle mogelijke consequenties van haar impulsieve acties heeft gedacht.

De afgelopen jaren is er toenemende aandacht voor de vraag welke Nederlandse politici het meest betrokken zijn bij de uitrol van de agenda’s van het World Economic Forum (WEF) en/of de Bilderbergconferentie. Mark Rutte blijkt daarin bij beide partijen de meest prominente rol te hebben vervuld. Maar wie nog meer en wat hebben die twee belangengroeperingen voor multinationals met elkaar gemeen?

World Economic Forum

Zowel het WEF als de Bilderbergconferentie organiseren bijeenkomsten waar de machtigste zakenlui en politici elkaar jaarlijks treffen om van gedachten te wisselen over de koers van de wereld en de economische en politieke belangen van die grootste spelers daarin. De vrees onder de bevolking is dat deze twee partijen inmiddels meer invloed op de mondiale ontwikkelingen hebben, dan de traditionele democratieën.

Het World Economic Forum is sinds 1972 een jaarlijkse bijeenkomst van de CEO’s van de grootste bedrijven ter wereld, internationale politici, intellectuelen en journalisten. Het WEF organiseert in de winter een jaarvergadering in Davos en diverse regionale conferenties op alle continenten, waar tussen de 700 en 3.000 bezoekers op af komen.

Met name Forum voor Democratie heeft zoveel Kamervragen over het doen en laten van het WEF gesteld, dat het ministerie van Buitenlandse Zaken er een eigen webpagina aan heeft besteed waarin het WEF wordt uitgelegd aan de Nederlandse bevolking.

Bilderbergconferentie

Sinds de oprichtingsbijeenkomst in 1954 is de jaarlijkse Bilderbergconferentie, tegenwoordige ‘Bilderberg Meetings’ genoemd, een forum geweest voor informele discussies om de dialoog tussen Europa en Noord-Amerika te bevorderen. Jaarlijks worden slechts circa 130 politieke leiders en deskundigen uit de industrie, de financiële wereld, de academische wereld en de media uitgenodigd om aan de bijeenkomst deel te nemen.

De Bilderbergconferentie is volgens onderzoek van de Universiteiten van Victoria en Praag invloedrijker dan het WEF omdat de jaarlijkse vergadering van deze organisatie een veel grotere concentratie van de machtigste lieden der aarde bevat: slechts 130 deelnemers van het allerhoogste niveau in plaats van de 3.000 WEF bezoekers in Davos.

Alle vergaderingen zijn strikt geheim. In tegenstelling tot het WEF, zijn journalisten niet welkom bij de jaarlijkse Bilderbergconferentie, welke ook geen multinationals als leden kent zoals het WEF. Iedereen die aanwezig is bij de Bilderbergconferentie, is dat op persoonlijke uitnodiging van het bestuur.

Overeenkomsten tussen WEF en Bilderbergconferentie

Als je naar de samenstelling van het beide gezelschappen kijkt, valt op dat in beide organisaties het aantal deelnemers met een Amerikaanse achtergrond procentueel in de meerderheid is. Dat is te zien op de gastenlijst van de Bilderbergconferenties en die van het WEF (beide van 2023).

Een andere overeenkomst is het feit dat organisatoren en leiding van beide organisaties elkaars jaarlijkse bijeenkomsten bezoeken. Zo is Børge Brende, de directeur van het WEF, al jaren vaste gast op de Bilderbergconferentie en verscheen Henry Kissinger, een van de belangrijkste financiers van de Bilderbergconferentie, regelmatig in Davos.

Zowel bij het WEF als de Bilderbergconferentie komen, na een meerderheid uit de VS, aanzienlijk veel EU-bestuurders op de gastenlijsten voor, meestal leden van de Europese Commissie. Over die geheimzinnige deelname van de hoogste functionarissen van de EU aan de Bilderbergconferentie, maakt het Europees Parlement zich grote zorgen en stelde er zelfs herhaaldelijk vragen over aan de Europese Commissie zoals laatst op 26 mei 2023.

Tot slot zijn de onderwerpen die besproken worden bij het WEF en de Bilderbergconferentie grotendeels overlappend.

Mark Rutte meest geziene gast bij Bilderbergconferentie

Als je de (inmiddels openbare) gastenlijsten van de Bilderbergconferentie bekijkt, zie je dat Mark Rutte daar de hoogste score haalde van alle westerse premiers in de afgelopen 10 jaar. Zijn naam prijkt maar liefst negen keer op die lijst, een ‘score’ die niemand uit de westerse politiek hem nadoet.

Andere politici uit Nederland op de lijst:

• Sigrid Kaag (2023, 2021,2019 en 2018)
• Klaas Knot (2018,2017, 2015,2013)
• Wopke Hoekstra (2022)
• Kathalijne Buitenweg (2019)
• Jeanine Hennis-Plasschaert (2017)
• Achmed Aboutaleb (2016)
• Kajsa Ollongren (2016)
• Jeroen Dijsselbloem (2015)
• Diederik Samsom (2014)
• Edith Schippers (2014)
• Gerrit Zalm (2014)
• Alexander Pechtold (2012)
• Neelie Kroes (2011)
• Uri Rosenthal (2011)

Verder was ieder jaar iemand van de koninklijke familie aanwezig, Beatrix of Willem-Alexander.

Mark Rutte tevens veelvuldig van de partij bij het WEF

Mark Rutte mag de Nederlandse bevolking graag op stang jagen met zijn ‘WEF-tasje’ dat zelfs tot Kamervragen in 2022 leidde.

Hoe vaak Rutte precies bij de jaarlijkse bijeenkomst is geweest, is niet meer te achterhalen omdat niet alle jaargangen online staan. Desondanks zijn er incidenteel wel lijsten te vinden zoals de lijst uit 2023. Daarop prijken (pagina 28) de namen van Klaas Knot, Kajsa Ollongren, Sigrid Kaag, Liesje Schreinemacher.

We hebben de lijsten uit 2014 en 2020 t/m 2023 kunnen achterhalen. Daarop komen de volgende Nederlandse politici voor: Mark Rutte, Neelie Kroes, Jeroen Dijsselbloem, Klaas Knot, Lilianne Ploumen, Frans Timmermans, Melanie Schulz van Haegen. Aanmerkelijk minder dan bij de Bilderbergconferenties en dat is opvallend omdat de Bilderbergconferentie slechts ongeveer 5 procent van het aantal bezoekers ontvangt van het aantal dat naar het WEF gaat. Daaruit kun je concluderen dat Nederlandse politici relatief veel internationale invloed hebben, maar ook veel door internationale krachten beïnvloed worden binnen de Bilderbergconferentie.

Om te achterhalen wat Mark Rutte allemaal met het WEF heeft bekokstoofd, kun je het site archief van de Nederlandse Rijksoverheid raadplegen en in de linker kolom de zoekterm ‘Mark Rutte WEF’ intoetsen. Dan verschijnen er rechts 121 documenten die je kunt bekijken. Dan lees je dat Rutte in 2017 bijvoorbeeld samen met Dijsselbloem, Ploumen, Hennis-Plasschaert en Schippers naar Davos trokken.

Je kunt via het site archief ook lezen dat Rutte op 27 januari deelnam aan een sessie met het WEF over het transformeren van voedselketens en landgebruik. Daarbij gaf Rutte aan dat Nederland een centrale rol speelt binnen het voedingsketenbeleid van het WEF.

Wat doen het WEF en de Bilderbergconferentie met de democratie?

Zowel het Europese als het Nederlandse parlement hebben meerdere malen vragen gesteld over de veelvuldige bezoeken van hun ministers en commissarissen aan het WEF en de Bilderbergconferentie. Wat wordt daar besproken en besloten? Waarom geldt er geheimhouding over de uitkomsten? In hoeverre staan deze twee organisaties een normaal functionerende democratie in de weg? Gaan ze daar voor hun carrière naartoe?

Dit soort vragen worden ook gesteld in academische onderzoeken en het antwoord is meestal niet hoopgevend.

Dr. Lukas Kantor van de Universiteit van Praag stelt in zijn proefschrift uit 2022 dat de ‘Bilderberg Groep’ nog steeds een van de machtigste beleidsbepalende organisaties van het Westen is. Nog meer dan het WEF geldt de Bilderbergconferentie als een kruiwagen voor nationale politici die de hoogste posities binnen internationale organisaties willen invullen zoals bij de NAVO, EU of VN. Hij betoogt (pagina’s 120-122) dat alle leden van de Europese Commissie van meet af aan eerst op Bilderbergconferenties zijn geweest voordat ze benoemd werden. Dat geldt doorgaans ook voor de secretaris-generaal van de NAVO en heel specifiek voor de benoeming van de Franse president Emmanuel Macron (pagina 119).

Om zulke posities te bereiken, moet de betreffende politicus uiteraard meegaan in het gedachtengoed van de Bilderbergconferentie die niets op heeft met de democratieën, noch de soevereiniteit van individuele landen.

Met negen bezoeken aan de Bilderbergconferentie, heeft Mark Rutte ongetwijfeld goed gebruik gemaakt van de kruiwagenfunctie die het voor de benoeming bij de NAVO vervult. Met democratie heeft dat weinig tot niets meer te maken, wel met invloed en macht.

In het nieuwe regeerakkoord staat dat 20 procent van alle rijksambtenaren ontslagen moet worden. Waarom, om hoeveel mensen gaat het en wat voor problemen levert dat op? Het kabinet-Rutte IV zal toch niet voor niets al die extra 25.000 fte’s aan ambtenaren hebben aangenomen?

Wat zijn rijksambtenaren en hoeveel hebben we daarvan?

Een rijksambtenaar is iemand die in dienst is van een van de ministeries van de landelijke regering. De meesten hiervan werken in Den Haag. Tussen 2018 en 2022 kwamen er ongeveer 25.000 fte’s aan rijksambtenaren bij, een toename van 22 procent in vier jaar tijd. In totaal hebben we nu ongeveer 114.000 ambtenaren die voor een ministerie werken.

Het gaat dus expliciet om een geplande reductie van ambtenaren in rijksdienst, niet over ambtenaren bij een gemeente, provincie of waterschap.

Waarom heeft de laatste regering Rutte zo enorm veel extra ambtenaren aangenomen?

De overheid is de laatste jaren als werkgever exorbitant gegroeid, aldus gegevens van het UWV. Halverwege 2022 waren er In totaal 570.000 banen bij de overheid. Dit is een toename van 50.000 banen ten opzichte van 2019. De groei komt volgens UWV voornamelijk door de toename van het aantal taken bij de overheid en de financiële mogelijkheid om meer personeel aan te nemen zoals gecreëerd door de Europese Centrale Bank (ECB).

Vooral beroepen waarvoor minimaal een hbo-opleiding gevraagd wordt, zijn gegroeid.

In algemene zin is die uitbreiding noodzakelijk gebleken door de enorme toevloed aan wet- en regelgeving vanuit de EU sinds het aantreden van Ursula von der Leyen in 2019. Het UWV schrijft hierover: “Door ontwikkelingen als de energietransitie en klimaatverandering hebben gemeenten, provincies en waterschappen er veel werk bij gekregen”.

Als we alleen naar de explosieve groei van het aantal rijksambtenaren kijken, dan is die groei vooral ontstaan bij de ministeries die het meest te maken hebben met de implementering van nieuwe EU-wetgeving. Dat zie je terug in de cijfers op de website van Binnenlands Bestuur: “De relatief grootste fte-stijging was te zien bij het ministerie van Economische Zaken en Klimaat (+ 1346 ambtenaren, 16,2 procent) en Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit. Binnenlandse Zaken kreeg er vorig jaar ruim 450 ambtenaren bij.”

De loonkosten van al die ambtenaren

De salarisuitgaven van het rijk bedroegen vorig jaar bijna 11,5 miljard euro; een stijging van 8,6 procent ten opzichte van 2021. Die stijging komt grotendeels door de toename van het aantal fte’s, aldus het bovengenoemde artikel in Binnenlands Bestuur.

Behalve de groei van het aantal medewerkers in vaste dienst, steeg ook de externe inhuur. Volgens de zogeheten Roemer-norm zouden de uitgaven aan externe inhuur onder de 10 procent van de totale personele uitgaven moeten blijven, maar die norm is overschreden: in 2022 bedroegen de totale uitgaven aan externe inhuur 2,68 miljard euro; 14,2 procent van de totale personele uitgaven.

Nieuwe regering wil minder EU en minder ambtenaren

In het Hoofdlijnenakkoord tussen PVV, VVD, NSC en BBB, staat onder meer vermeld dat Nederland de bijdrage aan de EU wil terugdringen. Ook willen de partijen nieuwe afspraken met de EU maken over de Natura 2000-gebieden en de stikstofeisen die Brussel aan de Nederlandse landbouw stelt.

De budgettaire bijlage van het Hoofdlijnenakkoord laat hierbij aan duidelijkheid weinig te wensen over. Aan de EU moet structureel jaarlijks 1.600 miljoen euro minder afgedragen worden dan nu het geval is. Aan jaarlijkse kosten voor lonen van rijksambtenaren moet structureel 1 miljard euro bespaard gaan worden. Minder EU betekent minder ambtenaren.

Onderzoek Ipsos I&O: grote tevredenheid onder bevolking over nieuw regeerakkoord

In tegenstelling tot het eerdere boegeroep vanuit de nieuwe oppositie, blijkt een veel groter deel van de Nederlandse bevolking gelukkig met het nieuwe regeerakkoord dan bij het aantreden van Rutte IV.

Wel leeft er breed bij de kiezer zorg over de vraag of de coalitie waar kan maken wat ze belooft, aldus het onderzoek van Ipsos I&O in samenwerking met NOS. Het vermoeden is dat de partij van Omtzigt (NSC) vroegtijdig roet in het eten gaat gooien en te veel mee zal waaien met de oppositie. Dat zou zelfs tot een vroegtijdig einde van de coalitie kunnen leiden.

Ook blijkt er grote weerstand vanuit de EU ten aanzien van de nieuwe Nederlandse plannen. De EU heeft de afgelopen 5 jaar onder Ursula von der Leyen steeds meer macht naar zich toegetrokken, onder andere te zien aan de explosieve groei van het aantal ambtenaren op ministeries, en zal deze macht niet zonder strijd opgeven.

Een ander gevaar voor de plannen van de nieuwe coalitie is een mogelijk te verwachten weerstand vanuit de rijksambtenaren die dreigen ontslagen te worden. Kortom, er gaat een forse machtsstrijd ontstaan in de komende maanden: een strijd tussen het nieuwe kabinet en de EU, maar ook mogelijk een strijd tussen delen van de ambtenarij en een nieuw kabinet.