Binnenland
Keert de Nederlandse landmacht zich tegen haar eigen volk?

op
Door
David van Diemen
In het weekend van 12 en 13 maart ontstaat grote consternatie en verontwaardiging bij enkele Kamerleden omdat uit WOB-stukken (Wet Openbaarheid Bestuur) is gebleken dat zij in de Corona-periode door de overheid zeer gericht in de gaten gehouden zijn, waarbij zij met naam en toenaam in verslagen van het NCTV (Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid) voorkomen. Dat zij niet de enigen zijn is al snel daarna duidelijk. Door verdergaand WOB-onderzoek door Twitteraars vegtdoor, ceescees72 en waukema is nu komen vast te staan dat de overheid heeft toegewerkt naar zogenaamde ‘mass-surveillance’, wat niets anders wil zeggen dan dat iedere beweging van iedere burger in Nederland door de overheid gevolgd wordt. En niet alleen op Twitter, Facebook of LinkedIn, maar ook door gebruikmaking van telefoongegevens, geavanceerde software en geesteswetenschappelijk onderzoek van teksten op Social Media.
Iedereen die op internet actief is, weet dat hij of zij ‘sporen’ achterlaat. Een voor iedereen toegankelijk Facebook-account is een open boek voor iedereen die erin rondneust. De redenatie van de meesten is ‘ik heb niets te verbergen, dus wat maakt het uit?’. Als u echter uw Facebook-account heeft afgeschermd en dit alleen nog maar toegankelijk is voor directe vrienden, dan heeft u er bewust voor gekozen die informatie alleen ter beschikking te stellen aan een selecte groep. Mag de overheid dan nog toegang hebben tot dat gedeelte?
In dat schemergebied is ook onze overheid actief, maar er is ook nog altijd zoiets als de privacywetgeving die een al te nieuwsgierige overheid wettelijke grenzen stelt. Acht dagen na de eerste persconferentie van Mark Rutte wordt officieel een team geformeerd onder de afkorting LIMC, wat staat voor Land Information Manouvre Centre. Officieus werd deze afdeling echter al opgericht op 3 december 2019. Dat is opmerkelijk omdat er toen nog geen sprake was van een ‘dreiging’ door Corona, die brak pas 4 maanden later uit, halverwege maart 2020, de eerste initiatieven zijn dus al vér voor december 2019 ontstaan. Ook is tot op heden nog altijd onbekend wie opdracht gaf tot oprichting van het LIMC.
Onderdeel van het LIMC zijn dataspecialisten, inlichtingenexperts en gedragskundigen. Het LIMC valt vreemd genoeg onder de Landmacht en niet bijvoorbeeld onder de Nationale Politie of de AIVD. Algemene doelstelling van het LIMC is het monitoren van de samenleving tijdens de Corona-crisis. Dat monitoren gebeurt niet op de klassieke manier met camera’s, maar volledig digitaal. Het betreft dan ‘alle beschikbare informatie uit open en semi-gesloten bronnen’. In vakjargon heet dat OSINT: Open Source Intelligence. U moet dan denken aan berichten van burgers op Facebook, Instagram, Twitter, LinkedIn, Fora, Blogs of YouTube. Bij ‘semi-gesloten’ bronnen gaat u zich zonder meer op glad ijs bevinden, want de bewuste keuze van de gebruiker om informatie af te schermen voor het grote publiek raakt aan de privacywet zodra overheidsinstanties zich hierin gaan verdiepen. Maar ook het ‘volgen’ van openbare informatie van individuen door autoriteiten raakt de privacywet. De wetgeving verbiedt dit zolang bijvoorbeeld een Openbaar Ministerie daar geen toestemming voor heeft gegeven op grond van een serieuze verdenking van onoorbaar gedrag.
Aan de top van het LIMC staat een militair die in Afghanistan gediend heeft en gedurende zijn Corona-missie het grijze gebied van wat mag en niet meer mag steeds verder oprekt, blijkt nu. Wettelijk gezien mag onderzoek bijvoorbeeld niet leiden naar individuen, toch gebeurt dat, blijkt uit de WOB-stukken. Sterker nog, mocht men ‘ongewild of onverhoopt’ stuiten op persoonsgegevens dan is dat geen probleem, ‘zolang deze gegevens maar niet worden verwerkt’ blijkt uit de stukken. Dat is opmerkelijk, aangezien menig ‘strijder’ in deze periode intimiderend bezoek krijgt van de Nationale Politie, waarbij nooit wordt aangegeven hoe zij aan hun informatie komen. De Nationale Politie blijkt echter informatie te gebruiken van wekelijkse verslagen die door het LIMC naar allerhande overheidsdiensten wordt verspreid. Bekend voorbeeld is Flavio Pasquino van Blckbx.tv die hier destijds verslag van deed. Hij zou ‘nepnieuws’ verspreiden. En inderdaad, het LIMC houdt zich officieel ook bezig met onderzoek naar wat zij ‘nepnieuws’ noemen. Maar wat nepnieuws is verschuift nogal in de tijd, wat eerst nog zogenaamd nepnieuws is blijkt achteraf toch vaak waar te zijn. Daarnaast houdt het LIMC zich bezig met, en ook dat blijkt uit de WOB-stukken, ‘het gericht beïnvloeden van de opvattingen en houding van de doelgroep’, ja, u leest het goed. Een voorbeeld hiervan zijn zogenaamde ‘trollen.’ Trollen zijn mensen die tegen betaling (in dit geval door de overheid) doelbewust op discussiefora, Twitter of bijvoorbeeld Facebook tegenovergestelde reacties geven, discussies laten ontsporen, mensen tegen elkaar opzetten of de sfeer verzieken. Dat hier heel duidelijk wettelijke kaders grof worden overschreden behoeft geen verder betoog, en dat ontgaat ook een aantal ambtelijke organisaties niet.
Opmerkelijk is een bijlage van het Ministerie van Defensie van 19 juni 2020. Hierin wordt expliciet gewezen op het overtreden van de wet door het LIMC in het kader van het onderzoek naar gedragsdynamiek. Dit onderzoek richt zich per definitie op groepen en individuen, en alleen de AIVD (Algemene Inlichtingen- en Veiligheidsdienst) en de MIVD (Militaire Inlichtingen en Veiligheid) beschikken over bevoegdheden en een wettelijke basis binnen zeer strenge kaders. Politie en Marechaussee hebben deze bevoegdheden op basis van het strafrecht. Het LIMC heeft echter geen enkele bevoegdheid en geen enkel mandaat. Zo circuleert vlak na de oprichting op 18 december 2019 een mail van de DJZ (Dienst Juridische Zaken) met het verzoek om contact op te nemen met de MIVD omdat schrijver dezes ‘een onbestemd gevoel’ krijgt bij de oprichting van het LIMC. Uit mailverkeer van 18 maart 2020 blijkt dat er discussie is tussen het LIMC en DJZ over de specifieke juridische grondslag. Er ontbreekt een wettelijk kader en het LIMC heeft geen wettelijke bevoegdheid tot deze verstrekkende vorm van onderzoek. In een mail van 20 maart 2020 van het LIMC, ze zijn dus inmiddels 3 maanden illegaal aan het werk, wordt duidelijk dat men nattigheid begint te voelen en men gaat op zoek naar een ‘geitenpaadje’. Zo probeert men de activiteiten te herbergen onder de kop ‘opleiding’ en niet als een daadwerkelijke operationele inzet. Ook wordt geopperd het LIMC onder te brengen bij een landelijke toezichthouder (in dit geval de Marechaussee) in het kader van ‘Militaire Steunverlening in het Openbaar Belang’. Dat blijkt niet alleen organisatorisch onmogelijk, ook blijkt er toestemming nodig van het Ministerie van Justitie. Eerder werd al schriftelijk geconstateerd dat de juridische basis ‘optimistisch uitgedrukt flinterdun’ is. Meest schokkende in de bijlage van het Ministerie van Defensie is echter de toepassing door Defensie van Behavioural Dynamics Methodology (BDM). Het baseert zich op inlichtingen over de doelgroep, analyse van die inlichtingen en vervolgens het gericht beïnvloeden van de opvattingen en houding van de doelgroep. Pardon? Schamper staat in de stukken van 19 juni 2020 van Defensie ‘bij de meeste mensen zal bij die omschrijving argwaan ontstaan, zeker als het wordt toegepast buiten de context van een militaire operatie.’ De omschrijving van BDM op Wikipedia is helder: ‘het uitvoeren van acties om de vijand te ondermijnen zonder dat fysiek geweld wordt gebruikt. Het doel kan zijn het bang maken van de vijand zodat deze niet meer terugvecht.’ Maar met wie is Defensie dan in gevecht? De eigen bevolking?
Het RIVM verlegt haar grenzen ook, zoals blijkt uit emailverkeer van 25 maart 2020. Zo zijn zij zeer geïnteresseerd in het Belgische softwarepakket ENDYM waarmee op basis van telecomdata bewegingen van de burger gevolgd kunnen worden. In de betreffende email is de ‘maar’ bij de uitleg of dit wel mag volgens de AVG… zwartgelakt… Eerder al werd het CBS op de vingers getikt omdat zij (illegaal) telecomdata verwerkte van Vodafone.
Blijkens emailverkeer op 28 mei 2020 mengt het RIVM zich ook in het geheel door het Ministerie van Defensie ondersteuning aan te bieden op het vlak van kunstmatige intelligentie op Social Media berichten. Het RIVM heeft op dat vlak veel meer expertise en ze bieden Defensie aan een ‘Letter of Support’ te schrijven zodat een samenwerking kan worden opgezet tussen Defensie, het RIVM, het KNAW (Koninklijke Academie van Wetenschappen) en het moederbedrijf van Cambridge Analytics in Wolverhamptom (UK). Door kunstmatige intelligentie ‘los te laten’ op geschriften op Social Media kunnen zeer snel patronen herkend worden van onwelgevallige teksten van willekeurige gebruikers, relaties tussen personen gelegd worden en verbanden gelegd worden. Dat verklaart ook de inmenging in het emailverkeer van het Meertens Instituut die gespecialiseerd is in geesteswetenschappelijk onderzoek. Het LIVM gebruikt onderdelen van het systeem enkele maanden, maar wederom ontbreekt ieder mandaat en wordt de privacywet grof geschonden.
Ondertussen gaat het LIMC gewoon door met haar activiteiten en verspreidt wekelijks haar rapporten. Op 12 juni 2020 blijkt plots uit WOB-documenten dat de ‘Militaire Steunverlening in het Openbaar Belang’ er toch is gekomen, onduidelijk is hoe. Duidelijk wordt nu wel dat men onder auspiciën van het NCTV (Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid) te werk gaat en denkt de juridische grondslag gevonden te hebben in het NCTV taakbesluit. Men heeft echter twijfels of dit wel ‘WIV-proof’ (Wet op de Inlichtingen en Veiligheidsdiensten) is… kortom, de zaak is juridisch nog altijd niet rond.
Op 25 juni 2020 volgt een interne schriftelijke waarschuwing van Defensie omdat bekend is geworden dat er contacten zijn tussen het LIMC en de Nationale Politie en het Openbaar Ministerie. In het schrijven wordt gewaarschuwd dat de Nationale Politie géén opdrachten aan het LIMC kan verstrekken waartoe zij zelf niet bevoegd is. Of ze desondanks al verstrekt zijn is niet duidelijk.
In september 2020 gaat het LIMC iets opzichtiger de samenwerking zoeken met de Nationale Politie, vermoedelijk om meer draagvlak te creëren voor hun activiteiten en om gerichte ondersteuning te kunnen verlenen. Men kweekt in feite de behoefte en probeert er tweerichtingsverkeer van te maken waardoor hun bestaansrecht gerechtvaardigd kan worden. Daarnaast beschikt de politie wél over bevoegdheden waarvan het LIMC dan weer gebruik zou kunnen maken door middel van ‘samenwerking’. De truc die men uithaalt is door medewerkers van de Nationale Politie in te huren, blijkt uit stukken van 17 september 2020. Iedere donderdag ‘helpt’ de Nationale Politie het LIMC. Wat ze feitelijk doen is het mandaat van de politie misbruiken, maar men schrijft tegelijkertijd in dezelfde notitie dat onderzocht moet worden ‘onder welke voorwaarden informatiedeling mogelijk is’. Men zoekt bij het LIMC dus nog altijd naarstig naar een paraplu die hun activiteiten juridisch zou kunnen dekken. In november 2020 wordt in mailverkeer vastgesteld dat het LIMC zonder mandaat gestart is met het verzamelen van gegevens en dat een formeel verzoek van het bevoegd gezag volstrekt ontbreekt. Let wel, het LIMC is dus al operationeel vanaf december 2019, overtreedt willens en wetens alle wetten, en in november 2020 zijn diverse ambtelijke organisaties nog altijd aan het steggelen, terwijl de wetsovertreding helder is. De Commandant der Strijdkrachten krijgt opdracht om samen met DJZ (Dienst Juridische Zaken) onderzoek te verrichten om vast te stellen welke politiek bestuurlijke risico’s aanwezig zijn (geweest) bij het verzamelen, analyseren en bewaren van gegevens. In hetzelfde schrijven wordt het zelfs scherper gesteld: ‘Compliance is license to operate, er was geen juridische basis en toch is de Commandant Landstrijdkrachten (C-LAS) van start gegaan, dus de interne checks en balances binnen C-LAS hebben niet gewerkt. C-LAS heeft juristen overruled’ om daarna te vervolgen met ‘C-LAS is gewaarschuwd door DJZ en DGB/DSK dat er eerst juridische grondslag zou moeten zijn.’ Dit is een ongekend harde uitspraak over het illegaal functioneren van het LIMC.
Uit de WOB-stukken blijkt dat het LIMC pas op 26 augustus 2020 is overgegaan tot ‘beperking’ van haar ‘experimentele’ activiteiten. Welke ‘beperking’ is onduidelijk. In hoeverre zijn voor het LIVM verboden activiteiten ondergebracht binnen andere organisaties van de overheid en houden die zich wel aan de privacywet en bewegen zij zich binnen de kaders die de Wet op de Inlichtingen en Veiligheidsdiensten van hen vereisen?
Ook nu nog, anno 2022, worden zeer regelmatig individuen door de Nationale Politie benaderd die zich ‘dwars’ gedragen, het trolgedrag op bijvoorbeeld Twitter en LinkedIn gaat onverminderd door en in welke vorm en door welke ambtelijke dienst legaal of illegaal data wordt verzameld is onduidelijk. Verder WOB-onderzoek zal noodzakelijk zijn, maar tot dusverre zijn WOB-aanvragen tot ongeveer juli 2020 pas vrijgegeven, terwijl de beantwoording van WOB-aanvragen wettelijk door de overheid binnen uiterlijk 8 weken dient te worden beantwoord.
Resumé kan gesteld worden dat de Landmacht vér voor de Corona-crisis een dienst heeft opgericht die in december 2019 gestart is met activiteiten waarvoor men geen enkel mandaat had, waarbij op geen enkele wijze de AVG gerespecteerd is, diverse ambtelijke organisaties ernstige bedenkingen hadden, iedere waarschuwing dienaangaande is genegeerd, maar tegelijkertijd diensten als de Nationale Politie er gretig gebruik van hebben gemaakt. Er blijven ook nog een behoorlijk aantal vragen open staan: wie gaf bijvoorbeeld opdracht tot oprichting van het LIMC? Wat wist Ank Bijleveld werkelijk over het LIMC? Waarom werd het leger ingezet om de eigen bevolking te controleren? Waarom worden burgers bespioneerd die een onwelgevallige mening hebben op het overheidsbeleid? Waarom is er niet eerder ingegrepen toen duidelijk werd dat het LIMC bestaande wetgeving aan de laars lapte? Wat was de rol van het NCTV? Heeft het LIMC inmiddels een juridisch kader gevonden om de activiteiten te hervatten? In november 2020 was immers sprake van het ‘tijdelijk’ stilleggen van de activiteiten. Vragen die vooralsnog onbeantwoord blijven. Maar dat het LIMC onrechtmatig en buitenwettelijk haar taken heeft verricht staat als een paal boven water. Ministers en ambtenaren zitten nog altijd op hun plek, terwijl er overduidelijk ambtsmisdrijven zijn gepleegd. Als het bij de Toeslagenaffaire kan, kan het blijkbaar ook op Defensie.
Binnenland
Rutte-doelstelling van 5 procent bbp naar defensie: rampzalig voor Nederland

Gepubliceerd
5 dagen geledenop
15 mei 2025Door
Redactie Indepen
De voormalige premier van ons land, gaat als secretaris-generaal van de NAVO door met de sloop van Nederland. Hij heeft recentelijk opgeroepen tot een drastische verhoging van de defensie-uitgaven naar 5 procent van ons bruto binnenlands product (bbp) in plaats van de huidige richtlijn van 2 procent. Volgens politieke analisten is deze koerswijziging vermoedelijk beïnvloed door eerdere druk van Amerikaans president Donald Trump. Wat zijn de gevolgen als Nederland daadwerkelijk 5 procent van zijn bbp aan defensie zou uitgeven? In dit artikel analyseren we de potentiële impact op de Nederlandse economie, maatschappij en politieke verhoudingen.
Op 9 mei 2025 sprak een onhandige Schoof zijn mond voorbij
Secretaris-generaal Mark Rutte van de NAVO wil dat de lidstaten van het bondgenootschap uiterlijk in 2032 de verhoogde norm van 5 procent halen voor hun defensie-uitgaven, aldus de NOS. Deze nog vertrouwelijke informatie heeft premier Schoof per ongeluk naar buiten gebracht op zijn wekelijkse persconferentie. Tot nu toe was zowel het percentage als het exacte tijdspad formeel geheim.
Op zijn persconferentie bevestigde Schoof het circulerende percentage en het jaartal. Het leek alsof hij ervan uitging dat deze informatie openbaar was. “Zoals u weet heeft de SG van de NAVO alle partners een brief geschreven met de inzet van 3,5 procent harde militaire uitgaven te behalen in 2032 en 1,5 procent met daaraan gerelateerde uitgaven, zoals infrastructuur en cybersecurity en dat soort zaken”, aldus Schoof.
Huidige situatie: hoeveel geeft Nederland nu uit aan defensie?
In 2024 besteedde Nederland 1,95 procent van zijn bbp aan defensie, net onder de NAVO-doelstelling van 2 procent. Dat komt neer op circa 18 miljard euro. Voor het lopende jaar – 2025 – is de defensiebegroting met 4 miljard euro opgehoogd naar 22 miljard euro. Daarmee zit Nederland net boven de huidige NAVO norm van 2 procent.
Als het percentage verhoogd wordt naar 5 procent, zou dat neerkomen op ruim 46 miljard euro per jaar – een verdrievoudiging van het huidige defensiebudget. Dat zal ten koste gaan van andere begrotingsposten.
Waar moet dat vele extra NAVO-geld vandaan komen?
- Extra belastingen of bezuinigingen
Om deze toename te financieren, moet de overheid keuzes maken: óf belastingen verhogen, óf fors bezuinigen op andere terreinen zoals zorg, onderwijs, infrastructuur of sociale zekerheid.
Rutte gaf eind 2024 al aan de eisen van Donald Trump te willen volgen. Een paar dagen later gaf Rutte aan waar de Nederlandse regering dat geld vandaan moet halen, namelijk de pensioenen, de zorg en de sociale zekerheid zoals WW, bijstand en WAO-uitkeringen.
Honderdduizenden Nederlanders zullen hierdoor in de problemen en in armoede terechtkomen.
- Inflatoire druk
Een dergelijke verschuiving in overheidsuitgaven zou de binnenlandse economie sterk beïnvloeden. Hogere overheidsinvesteringen in wapensystemen, militaire infrastructuur en personeel kunnen leiden tot economische groei in bepaalde sectoren, maar ook tot oververhitting van de arbeidsmarkt. Vooral in de techniek, ICT en logistiek zou een tekort aan personeel kunnen ontstaan, met looninflatie als gevolg die zich weer zal vertalen in nog hogere jaarlijkse inflatie dan de huidige 4 procent.
- Verschraling van publieke diensten
Een verdrievoudiging van het defensiebudget betekent dat minder geld beschikbaar is voor essentiële diensten zoals gezondheidszorg en onderwijs. Vooral kwetsbare groepen in de samenleving zullen hiervan de dupe worden, aangezien sociale vangnetten al sinds kabinet-Rutte I werden afgebroken.
Maatschappelijke gevolgen: militarisering van de Nederlandse maatschappij
- Publieke opinie en draagvlak
In Nederland leeft een brede pacifistische en humanitaire traditie. Uit recente peilingen blijkt dat de meningen over militarisering een sterke verdeling binnen de samenleving oproept. Een verhoging naar 5 procent van het bbp kan resulteren in een verdere polarisering van de Nederlandse samenleving met oplaaiende spanningen tussen bevolkingsgroepen en zelfs binnen families, zoals we in de coronatijd gezien hebben.
- Normalisering van militarisering
Een groter defensiebudget zal onvermijdelijk leiden tot meer zichtbaarheid van het leger in het publieke domein. Denk aan vaker voorkomende militaire oefeningen, meer agressieve wervingscampagnes, het slopen van woningen en bedrijven om ruimte te maken voor defensie en mogelijk een grotere aanwezigheid van buitenlandse NAVO-troepen op Nederlands grondgebied. Voor steeds meer burgers kan dit leiden tot een gevoel van onveiligheid of vervreemding binnen de grenzen van ons land.
- Verschuiving in nationale prioriteiten
Als defensie één van de grootste posten op de Rijksbegroting wordt, verandert dat onvermijdelijk de politieke en maatschappelijke focus. Waar nu thema’s als duurzaamheid, woningnood en bestaanszekerheid centraal staan, kunnen deze overschaduwd worden door veiligheid, militaire industrie en internationale NAVO- en EU-verplichtingen. Dat zal weer tot een toename in spanningen tussen de verschillende politieke stromingen in ons land leiden.
Internationale implicaties: meer afhankelijkheid van NAVO en EU
- Versterking NAVO-bondgenootschap
Nederland zou met een bijdrage van 5 procent een koploper binnen de NAVO worden. Dit kan de diplomatieke invloed van Nederland versterken, vooral richting de VS, die al langer klagen over de “free riders” binnen het bondgenootschap. Het zou vooral de positie van Rutte als NAVO-leider fors versterken.
- Verhoogd risico op escalatie
Een grotere militaire capaciteit binnen Europa zou door andere grootmachten – met name Rusland en China – gezien kunnen worden als escalatie. Dit verhoogt mogelijk de internationale spanningen, en zou Nederland nadrukkelijker op de radar zetten als potentieel doelwit in een gewapend conflict of cyberaanval.
- Europese strategische autonomie onder druk
De NAVO is in essentie Amerikaans geleid. Door meer te investeren in NAVO-verplichtingen in plaats van in een autonome Europese defensie, vergroot Nederland zijn afhankelijkheid van de VS. Dit staat haaks op de roep vanuit Frankrijk en andere EU-landen om meer Europese soevereiniteit in veiligheidsvraagstukken.
Hoe realistisch zijn de plannen van Rutte en Schoof?
Een verhoging naar 5 procent is op korte termijn nauwelijks haalbaar, zowel politiek als economisch. De huidige economische groeiverwachtingen voor 2025 en verder zijn belabberd – 1,5 procent volgens De Nederlandsche Bank zonder de Amerikaanse importheffingen – en begrotingskaders laten weinig ruimte voor zo’n mega-investering. Bovendien zou een dergelijk besluit breed maatschappelijk en parlementair draagvlak vereisen – iets wat in de huidige politieke versnippering lastig te organiseren is.
Het door de VS voorgekookte voorstel van secretaris-generaal Rutte om 5 procent van het bbp aan defensie te besteden is zonder twijfel controversieel en ingrijpend. Voor Nederland zou dit een fundamentele koerswijziging betekenen, met grote gevolgen voor de economie, de armoede in Nederland, de polarisering ,het sociale stelsel, en het maatschappelijk debat.
De NOS verwacht dat op de NAVO-top op 24 en 25 juni 2025 in Den Haag het besluit over de ophoging naar de 5 procent zal worden genomen. Trump gaf aan niet te zullen komen als dit besluit niet op de agenda staat, aldus de NOS op 2 mei 2025.
Het is overigens niet de bedoeling dat die 5 procent aan Europese wapens worden besteed. Trump wil dat de extra aankopen in de VS worden gedaan.
Nederland gaat zo ten onder aan de EU en de VS.
Binnenland
Kostbare campagnes van DierenLot roepen vragen op

Gepubliceerd
2 maanden geledenop
1 april 2025Door
Willem Koert
DierenLot voert weer uitgebreid campagne, meldde DierenLot-directeur Jan Krol op 4 maart 2025 op X. En dus kunt u in de auto, voor de tv of achter een computerscherm geconfronteerd worden met beelden van beelden van verminkte en verwaarloosde dieren – en de oproep om geld te geven. U bent niet de enige die zich afvraagt of DierenLot wel zuiver op de graat is.
Volgens zijn website ondersteunt DierenLot vooral lokale en kleine dierenbeschermers. De organisatie betaalt hokken voor opgevangen dieren, runt een voedselbank voor opvangcentra en bekostigde dit jaar nog de verwarmde kantine van Stichting Flappus, een particulier opvangcentrum dat zich vooral richt op konijnen en andere knaagdieren.
Bovendien financiert DierenLot de vervanging van ‘ondeugdelijke dierenambulances’, lezen we eveneens op de website van DierenLot. DierenLot helpt bij de vervanging van dierenambulances met een brandstofmotor door vehikels die rijden op batterijen. “We vinden de overgang naar elektriciteit belangrijk”, vertelde Jane van den Berg van Dierenlot op 22 december 2024 in het Algemeen Dagblad. De krant betitelde DierenLots keuze voor elektrisch rijden als een kwestie van ‘principe’.
Rinkelende kassa
Een deel van de twintig miljoen euro die DierenLot jaarlijks uitgeeft, is afkomstig van initiatieven zoals de Postcode Loterij. Tot voor kort kreeg DierenLot elk jaar een half miljoen euro van de Postcode Loterij, maar recent ging dat bedrag met een ton omhoog. “Fantastisch nieuws”, schreef DierenLot op X.
Het gros van het budget van DierenLot is echter afkomstig van driehonderdduizend donateurs, zo lezen we het in het meest recente jaarverslag van DierenLot. Zij hoesten jaarlijks ongeveer 15 miljoen euro op.
Om die donateurs te bereiken, voert DierenLot al jarenlang campagne op een manier die niet bij iedereen in goede aarde valt. DierenLot vraagt donateurs aanvankelijk om maandelijks een bedrag van 1 euro en 85 cent over te maken, maar op het web vertellen donateurs hoe ze door DierenLot vervolgens onder druk gezet worden om toch maar een groter bedrag te doneren. Die anekdotes worden bevestigd door mensen die voor DierenLot hebben gewerkt en mogelijke donateurs moesten opbellen.
Emotionele chantage
Een ander punt van kritiek betreft de schokkende beelden die DierenLot gebruikt voor zijn campagnes. In de huidige campagne toont DierenLot bijvoorbeeld beelden van een trillende en ernstig verwaarloosde hond die alleen dankzij de donateurs van DierenLot nog overlevingskansen heeft. “DierenLot is enorm op uw gemoedstoestand aan het inwerken”, schrijft kees4fit op X. “Trap er niet in. Deze reclamestroom gaat emotioneel te ver.”
Kees4fit staat niet alleen. AD-columniste Angela de Jong maakte in 2022 al eens de kachel aan met de ‘overkill’ van DierenLot. “Ik trek ze niet meer, die reclames van stichting DierenLot”, schreef De Jong. “Dat treurige muziekje. De voice-over van Ilse ‘juf Ank’ Warringa die doet alsof de wereld vergaat en dat dat mijn schuld is als ik niet onmiddellijk 1,85 euro per maand overmaak.”
Al in 2015 boog de Reclame Code Commissie zich over de campagne van DierenLot. De commissie vonden de beelden van een gapende wond van een hond of een paard die in een plas bloed in de modder lag niet geschikt voor kinderen. Het uitzenden van deze beelden op tv op een tijdstip dat kinderen kijken, zoals DierenLot deed, was volgens de commissie “in strijd met de goede smaak”.
Smijten met geld
Niet alleen de inhoud van de campagnes van DierenLot doet de wenkbrauwen fronsen. Ook de hoeveelheid reclameboodschappen die de organisatie de wereld in slingert maakt mensen bezorgd en boos. “Wat moet dit wel niet kosten?”, zegt Marloes Boogh, donateur van DierenLot, op X. “Zal niet gratis zijn. Besteed dat reclamegeld aan alle vrijwilligers die goed werk doen.”
In 2020 liet DierenLot aan een verslaggever van het NPO-programma Nieuwsuur weten dat het deze prijzige reclameuitzendingen nodig had om voldoende geld binnen te harken. DierenLot vertelde dat spots voor ons by far het meest efficiënt blijken te zijn voor bewustwording en donateurswerving. Zonder werving, geen donateurs, geen geld, geen hulp voor dieren.” En natuurlijk ook geen salaris voor Jan Krol en Peter Helmer, de directeuren van DierenLot. Beide heren vangen volgens de jaarverslagen van DierenLot voor een 32-urige werkweek bijna een ton.
Bestuurders van filantrope instellingen kunnen van zo’n flutbedrag natuurlijk niet rondkomen. Gelukkig hebben de heren nog een andere bron van inkomsten. Krol is directeur van de 3F-Academy, een opleidingsinstituut dat fondsenwervers voor organisaties als Greenpeace en Natuurmonumenten de kneepjes van het vak leert. Peter Helmer, de andere directeur van DierenLot, is bij datzelfde instituut docent, net als Jane ‘Electrische Dierenambulance’ van den Berg.
Omgaan met kritiek
Laten we er geen doekjes om winden. Bij DierenLot werken dus de besten van de besten. Van zo’n uiterst professionele organisatie verwacht je dat het uitstekend weet om te gaan met kritiek. En inderdaad. Toen een twitteraar bij DierenLot informeerde over de salarissen van hun bestuurders, beantwoordde DierenLot die vraag zoals je van een moderne filantropische instelling kunt verwachten. “Hoe hoog is jouw uitkering?”
Hetzelfde overkwam Harry van den Berg. Het PVV-Statenlid liet zich op X ontvallen dat hij als dierenliefhebber had overwogen DierenLot te steunen, maar dat hij daarvan afzag vanwege de riante salarissen van de DierenLotdirecteuren. “Geld geef je voor de dieren, niet de directie”, aldus Van den Berg.
Dat kwam ook hem op een verbolgen reactie van DierenLot te staan. Van den Berg had geen goedkope kritiek moeten ventileren op X, maar net als “inmiddels veel Statenleden in andere provincies” in gesprek met DierenLot moeten gaan, meldde de organisatie.
Waar dat gesprek over zou moeten gaan, vertelde DierenLot er niet bij. Misschien over meer subsidie?
INDEPEN staat voor een onafhankelijk en pluriform medialandschap met ruimte voor kritische en diepgaande journalistiek. Steun INDEPEN vandaag nog en maak het verschil!
Binnenland
Waarom raakt Nederlands onderwijs achterop?

Gepubliceerd
3 maanden geledenop
20 februari 2025Door
Twan Houben
De kwaliteit van het onderwijs bepaalt in hoge mate de economische groei en welvaart van een land. In Nederland gaan beide al jaren achteruit, net als in de rest van de westerse wereld. Dat verklaart deels waarom onze kennisontwikkeling, innovatie, economische groei en welvaart structureel afnemen. De oorzaken waarom zullen verbazen!
Gemiddeld genomen neemt overal in het Westen het onderwijs in kwaliteit af
De organisatie die voor het Westen bijhoudt hoe het met ons onderwijs gaat, is de ‘Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling’ (OESO). Deze maakt periodiek de balans op van alle 37 lidstaten volgens de zogeheten PISA-methodiek; Programme for International Student Assessment. Die methodiek meet de intelligentie van 15-jarige middelbare scholieren op de volgende drie hoofdonderwerpen:
- Wiskunde
- Wetenschap en technologie
- Taalvaardigheden
Hieronder staat een grafische weergave van de ongekende afname van de kwaliteit van onderwijs in het Westen:
Bron: PISA
De situatie in Nederland
Al in 2018 plaatste de NOS een artikel op haar website met de titel ‘Het Nederlandse onderwijs glijdt af’.
Het onderwijs op de basisschool en in het voortgezet onderwijs gaat steeds verder achteruit, constateert de inspectie in het rapport Staat van het Onderwijs 2016/2017. Volgens de onderwijsinspectie glijdt het onderwijsniveau af en zijn de prestaties van leerlingen de afgelopen 20 jaar geleidelijk gedaald: “Dat is uniek en reden tot zorg.”
Met die constatering uit 2018 is nauwelijks wat gedaan door de kabinet-Rutte IV, getuige het rapport dat de minister van Onderwijs in december 2023 naar de Tweede Kamer stuurde.
In die brief van de minister staat als verklaring voor de toegenomen achterstand sinds het al dramatische jaar 2018:
“Dat in veel landen de scores zijn gedaald komt vermoedelijk door de invloed van corona op het onderwijs.”
Corona als verklaring voor de afname van onderwijskwaliteit, betekent voor mij dat deze minister zelf ook al slachtoffer is van de afgenomen kwaliteit van het onderwijs in Nederland. Ze had er onderstaande statistiek maar bij hoeven te pakken om te zien dat haar ‘coronaverklaring’ de grootst denkbare onzin is, aangezien we hier met een structurele afname sinds het jaar 2000 te maken hebben.
Bron: OESO
Waar ligt het aan?
Op zoek naar verklaringen voor de vrije val waarin het Nederlandse onderwijs is beland, kom je vele rapporten tegen. Een greep daaruit:
- Een rapport van McKinsey&Company geeft als verklaringen voor de afnemende kwaliteit van het onderwijs:
- – Kwaliteit van lerarenopleidingen in Nederland is voor verbetering vatbaar.
- – Kwaliteit van leraren is te laag.
- – Er is te weinig uitwisseling van ervaring tussen leraren.
- – Beloning van onderwijskrachten basisonderwijs is te laag.
- Het rapport De Staat van het Onderwijs 2024 van het ministerie van Onderwijs. Dat verklaart de achteruitgang door:
- Een schrijnend tekort aan leraren en schoolleiders.
- Te vaak uitvallen van lessen.
- Onvoldoende bewaking onderwijskwaliteit op de scholen zelf.
- Onvoldoende kwaliteit binnen de besturen van scholen (in 25 procent van alle gevallen)
- Te weinig doelmatige besteding van gelden binnen het ‘passend onderwijs’ (dat is onderwijs voor kinderen met leerproblemen en -achterstanden).
- Het rapport van het Centraal Planbureau meldt over deze materie:
- Nederlandse studenten lopen steeds verder achter op studenten uit andere westerse landen.
- Achteruitgang bij alle vakken, maar vooral bij de (Nederlandse) taal.
Immigratie als verklaring voor achteruitgang in taalvaardigheden
De invloed van immigratie op de kwaliteit van het onderwijs is een beladen onderwerp. Uit alle onderzoeken blijkt Nederlands onderwijs het snelst achteruit te zijn gelopen op het gebied van (Nederlandse) taalbeheersing, taalvaardigheid en het hieraan verbonden taalkundig redeneervermogen. Dat valt mij persoonlijk sterk op in de politiek. Verbanden leggen kunnen de huidige politici nauwelijks meer.
Uit meerdere academische studies zoals deze van de Universiteit van Groningen en deze van de Universiteit van Leiden, blijken zaken waarover de media liever zwijgen:
- De gemiddelde sociaaleconomische status (SES) van de immigranten ligt aanmerkelijk lager dan die van de autochtone bevolking.
- De studies hebben aangetoond dat leerlingen met een migratieachtergrond lagere cijfers halen op de basisschool, lagere opleidingen volgen en afronden op de middelbare school, minder vaak hoger onderwijs volgen en een lager opleidingsniveau hebben als volwassene dan Nederlandse kinderen.
- 16 procent van de 18 miljoen inwoners van Nederland bestaat uit immigranten, oftewel 2.880.000 inwoners.
- Leerlingen met een migratieachtergrond scoren lager op maatschappelijke kennis, aldus de Universiteit van Groningen.
- De opleidingsniveaus van kinderen met een migratie-achtergrond stijgen, maar lopen nog steeds fors achter bij die van Nederlandse kinderen.
- Cultureel kapitaal van de ouders heeft grote invloed op de onderwijsprestaties van kinderen. Dit kapitaal verwijst specifiek naar hoe ouders culturele codes, praktijken en normen aan hun kinderen doorgeven via socialisatie. Als die culturele codes van immigrantouders (te)veel afwijken van de Nederlandse codes, ontstaan achterstanden bij de kinderen. Als de immigrantouders (te) weinig socialiseren met de directe woonomgeving, ontstaan verdere achterstanden bij de ontwikkelingsmogelijkheden van hun kinderen.
- Dit OESO-rapport toont aan dat kinderen in Nederland met een migratieachtergrond vaak uit armere gezinnen komen en daardoor op school in het nadeel zijn. Maar ook als ze uit rijkere huishoudens komen, blijven hun schoolprestaties vaak achter bij die van Nederlandse leeftijdsgenoten vanwege taalachterstand.
- De taalontwikkeling bij Nederlandse scholieren ligt ver onder het gemiddelde van de OESO-landen (zie grafiek hieronder, de oranje lijn is het OESO-gemiddelde)
- Volgens dit OESO-landenrapport voor Nederland, is 14 procent van alle schoolkinderen tot 15 jaar oud een immigrant. 67 procent van die kinderen spreekt thuis geen Nederlands waardoor ze de Nederlandse taal minder goed leren beheersen en in de klas aan taalachterstanden bij autochtone kinderen bij kunnen dragen.
Bron: OESO
Als je het totaal overziet, is het duidelijk aan welke knoppen gedraaid moet worden om het onderwijs te verbeteren en daarmee de toekomstige welvaart van Nederland veilig te stellen.
Daarvoor moet toch allereerst aan de taalvaardigheid van Nederlandse politici worden gewerkt, want die lijken onvoldoende in staat om verbale verbanden te leggen tussen de diverse vormen van informatie over dit onderwerp om daarmee effectief beleid vorm te geven.
Recent


Hoe bestaat het dat Ursula von der Leyen werd herkozen?
De ervaringen met Ursula von der Leyen in haar eerste termijn waren voor velen uitzonderlijk slecht. Dat blijkt uit de...


Zo achterhaald is het stikstofmodel van het RIVM
Dankzij het stikstofrekenmodel Aerius, een monster uit de koker van het RIVM, incasseert de economie de ene mokerslag na de...


Rob Roos over macht, controle en democratisch verval van de EU
In een tijd waarin Europa voor grote geopolitieke, economische en maatschappelijke uitdagingen staat, is het cruciaal om stil te staan...


Rutte-doelstelling van 5 procent bbp naar defensie: rampzalig voor Nederland
De voormalige premier van ons land, gaat als secretaris-generaal van de NAVO door met de sloop van Nederland. Hij heeft...


Box 3: de spaarpot van de overheid
Box 3, officieel de belasting op sparen en beleggen, is ooit bedacht als manier om mensen met flink vermogen een...


EU eist nieuwe pensioenwet in ruil voor geld uit EU-herstelfonds
De EU stond al jaren geleden aan de wieg van de nieuwe Nederlandse pensioenwet waarover zoveel te doen is en...


Coronaherstelfonds en pensioenpot hebben gemeenschappelijk doel: roof
Toen in 2020 het zogenaamde ‘coronaherstelfonds’ werd opgericht zal menigeen gedacht hebben dat er IC-plekken en ziekenhuizen van deze 750...


De woningcrisis is geen gevolg van ouderliefde, maar van dertig jaar falend beleid
Wanneer is het eigenlijk begonnen, dat we ouders die hun kinderen helpen ineens als probleem zijn gaan zien? In de...


Von der Leyen is uit op de alleenheerschappij over de EU
Ursula von der Leyen is uit op de absolute alleenheerschappij over de EU, aldus een uitgebreide analyse van Politico. Dat...


Brief van de allerlaatste slager aan de allerlaatste bakker
Hoi Marcel. Het is jammer dat je geen tijd had om met mij mee te gaan naar Frankfurt. Je had...
Trending
-
Politiek1 week geleden
EU eist nieuwe pensioenwet in ruil voor geld uit EU-herstelfonds
-
Binnenland5 dagen geleden
Rutte-doelstelling van 5 procent bbp naar defensie: rampzalig voor Nederland
-
Politiek2 weken geleden
Von der Leyen is uit op de alleenheerschappij over de EU
-
Column2 weken geleden
De woningcrisis is geen gevolg van ouderliefde, maar van dertig jaar falend beleid
-
Column1 week geleden
Coronaherstelfonds en pensioenpot hebben gemeenschappelijk doel: roof
-
Klimaat1 dag geleden
Zo achterhaald is het stikstofmodel van het RIVM
-
Column2 weken geleden
Brief van de allerlaatste slager aan de allerlaatste bakker
-
Column6 dagen geleden
Box 3: de spaarpot van de overheid
Marcel
15 maart 2022 in 14:02
Vandaar dat je, met een andere mening, op veel plaatsen wordt gecensureerd.
Een ding kan je van de geschiedenis leren: Degenen die censureren waren ALTIJD de slechteriken.
Rob
3 februari 2025 in 09:59
Yep klopt gewone burgers die zelfs trouwe dienstplicht hebben gedaan worden getrolled als je kritische noot tegen defensie hebt op hun beleid.