Welke democratie is in gevaar?

DierenLot voert weer uitgebreid campagne, meldde DierenLot-directeur Jan Krol op 4 maart 2025 op X. En dus kunt u in de auto, voor de tv of achter een computerscherm geconfronteerd worden met beelden van beelden van verminkte en verwaarloosde dieren – en de oproep om geld te geven. U bent niet de enige die zich afvraagt of DierenLot wel zuiver op de graat is.

Volgens zijn website ondersteunt DierenLot vooral lokale en kleine dierenbeschermers. De organisatie betaalt hokken voor opgevangen dieren, runt een voedselbank voor opvangcentra en bekostigde dit jaar nog de verwarmde kantine van Stichting Flappus, een particulier opvangcentrum dat zich vooral richt op konijnen en andere knaagdieren.

Bovendien financiert DierenLot de vervanging van ‘ondeugdelijke dierenambulances’, lezen we eveneens op de website van DierenLot. DierenLot helpt bij de vervanging van dierenambulances met een brandstofmotor door vehikels die rijden op batterijen. “We vinden de overgang naar elektriciteit belangrijk”, vertelde Jane van den Berg van Dierenlot op 22 december 2024 in het Algemeen Dagblad. De krant betitelde DierenLots keuze voor elektrisch rijden als een kwestie van ‘principe’.

Rinkelende kassa

Een deel van de twintig miljoen euro die DierenLot jaarlijks uitgeeft, is afkomstig van initiatieven zoals de Postcode Loterij. Tot voor kort kreeg DierenLot elk jaar een half miljoen euro van de Postcode Loterij, maar recent ging dat bedrag met een ton omhoog. “Fantastisch nieuws”, schreef DierenLot op X.

Het gros van het budget van DierenLot is echter afkomstig van driehonderdduizend donateurs, zo lezen we het in het meest recente jaarverslag van DierenLot. Zij hoesten jaarlijks ongeveer 15 miljoen euro op.

Om die donateurs te bereiken, voert DierenLot al jarenlang campagne op een manier die niet bij iedereen in goede aarde valt. DierenLot vraagt donateurs aanvankelijk om maandelijks een bedrag van 1 euro en 85 cent over te maken, maar op het web vertellen donateurs hoe ze door DierenLot vervolgens onder druk gezet worden om toch maar een groter bedrag te doneren. Die anekdotes worden bevestigd door mensen die voor DierenLot hebben gewerkt en mogelijke donateurs moesten opbellen.

Emotionele chantage

Een ander punt van kritiek betreft de schokkende beelden die DierenLot gebruikt voor zijn campagnes. In de huidige campagne toont DierenLot bijvoorbeeld beelden van een trillende en ernstig verwaarloosde hond die alleen dankzij de donateurs van DierenLot nog overlevingskansen heeft. “DierenLot is enorm op uw gemoedstoestand aan het inwerken”, schrijft kees4fit op X. “Trap er niet in. Deze reclamestroom gaat emotioneel te ver.”

Kees4fit staat niet alleen. AD-columniste Angela de Jong maakte in 2022 al eens de kachel aan met de ‘overkill’ van DierenLot. “Ik trek ze niet meer, die reclames van stichting DierenLot”, schreef De Jong. “Dat treurige muziekje. De voice-over van Ilse ‘juf Ank’ Warringa die doet alsof de wereld vergaat en dat dat mijn schuld is als ik niet onmiddellijk 1,85 euro per maand overmaak.”

Al in 2015 boog de Reclame Code Commissie zich over de campagne van DierenLot. De commissie vonden de beelden van een gapende wond van een hond of een paard die in een plas bloed in de modder lag niet geschikt voor kinderen. Het uitzenden van deze beelden op tv op een tijdstip dat kinderen kijken, zoals DierenLot deed, was volgens de commissie “in strijd met de goede smaak”.

Smijten met geld

Niet alleen de inhoud van de campagnes van DierenLot doet de wenkbrauwen fronsen. Ook de hoeveelheid reclameboodschappen die de organisatie de wereld in slingert maakt mensen bezorgd en boos. “Wat moet dit wel niet kosten?”, zegt Marloes Boogh, donateur van DierenLot, op X. “Zal niet gratis zijn. Besteed dat reclamegeld aan alle vrijwilligers die goed werk doen.”

In 2020 liet DierenLot aan een verslaggever van het NPO-programma Nieuwsuur weten dat het deze prijzige reclameuitzendingen nodig had om voldoende geld binnen te harken. DierenLot vertelde dat spots voor ons by far het meest efficiënt blijken te zijn voor bewustwording en donateurswerving. Zonder werving, geen donateurs, geen geld, geen hulp voor dieren.” En natuurlijk ook geen salaris voor Jan Krol en Peter Helmer, de directeuren van DierenLot. Beide heren vangen volgens de jaarverslagen van DierenLot voor een 32-urige werkweek bijna een ton.

Bestuurders van filantrope instellingen kunnen van zo’n flutbedrag natuurlijk niet rondkomen. Gelukkig hebben de heren nog een andere bron van inkomsten. Krol is directeur van de 3F-Academy, een opleidingsinstituut dat fondsenwervers voor organisaties als Greenpeace en Natuurmonumenten de kneepjes van het vak leert. Peter Helmer, de andere directeur van DierenLot, is bij datzelfde instituut docent, net als Jane ‘Electrische Dierenambulance’ van den Berg.

Omgaan met kritiek

Laten we er geen doekjes om winden. Bij DierenLot werken dus de besten van de besten. Van zo’n uiterst professionele organisatie verwacht je dat het uitstekend weet om te gaan met kritiek. En inderdaad. Toen een twitteraar bij DierenLot informeerde over de salarissen van hun bestuurders, beantwoordde DierenLot die vraag zoals je van een moderne filantropische instelling kunt verwachten. “Hoe hoog is jouw uitkering?”

Hetzelfde overkwam Harry van den Berg. Het PVV-Statenlid liet zich op X ontvallen dat hij als dierenliefhebber had overwogen DierenLot te steunen, maar dat hij daarvan afzag vanwege de riante salarissen van de DierenLotdirecteuren. “Geld geef je voor de dieren, niet de directie”, aldus Van den Berg.

Dat kwam ook hem op een verbolgen reactie van DierenLot te staan. Van den Berg had geen goedkope kritiek moeten ventileren op X, maar net als “inmiddels veel Statenleden in andere provincies” in gesprek met DierenLot moeten gaan, meldde de organisatie.

Waar dat gesprek over zou moeten gaan, vertelde DierenLot er niet bij. Misschien over meer subsidie?

INDEPEN staat voor een onafhankelijk en pluriform medialandschap met ruimte voor kritische en diepgaande journalistiek. Steun INDEPEN vandaag nog en maak het verschil!

De kwaliteit van het onderwijs bepaalt in hoge mate de economische groei en welvaart van een land. In Nederland gaan beide al jaren achteruit, net als in de rest van de westerse wereld. Dat verklaart deels waarom onze kennisontwikkeling, innovatie, economische groei en welvaart structureel afnemen. De oorzaken waarom zullen verbazen!

Gemiddeld genomen neemt overal in het Westen het onderwijs in kwaliteit af

De organisatie die voor het Westen bijhoudt hoe het met ons onderwijs gaat, is de ‘Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling’ (OESO). Deze maakt periodiek de balans op van alle 37 lidstaten volgens de zogeheten PISA-methodiek; Programme for International Student Assessment. Die methodiek meet de intelligentie van 15-jarige middelbare scholieren op de volgende drie hoofdonderwerpen:

• Wiskunde
• Wetenschap en technologie
• Taalvaardigheden

Hieronder staat een grafische weergave van de ongekende afname van de kwaliteit van onderwijs in het Westen:

Bron: PISA

De situatie in Nederland

Al in 2018 plaatste de NOS een artikel op haar website met de titel ‘Het Nederlandse onderwijs glijdt af’.

Het onderwijs op de basisschool en in het voortgezet onderwijs gaat steeds verder achteruit, constateert de inspectie in het rapport Staat van het Onderwijs 2016/2017. Volgens de onderwijsinspectie glijdt het onderwijsniveau af en zijn de prestaties van leerlingen de afgelopen 20 jaar geleidelijk gedaald: “Dat is uniek en reden tot zorg.”

Met die constatering uit 2018 is nauwelijks wat gedaan door de kabinet-Rutte IV, getuige het rapport dat de minister van Onderwijs in december 2023 naar de Tweede Kamer stuurde.

In die brief van de minister staat als verklaring voor de toegenomen achterstand sinds het al dramatische jaar 2018:

“Dat in veel landen de scores zijn gedaald komt vermoedelijk door de invloed van corona op het onderwijs.”

Corona als verklaring voor de afname van onderwijskwaliteit, betekent voor mij dat deze minister zelf ook al slachtoffer is van de afgenomen kwaliteit van het onderwijs in Nederland. Ze had er onderstaande statistiek maar bij hoeven te pakken om te zien dat haar ‘coronaverklaring’ de grootst denkbare onzin is, aangezien we hier met een structurele afname sinds het jaar 2000 te maken hebben.

Bron: OESO

Waar ligt het aan?

Op zoek naar verklaringen voor de vrije val waarin het Nederlandse onderwijs is beland, kom je vele rapporten tegen. Een greep daaruit:

1. Een rapport van McKinsey&Company geeft als verklaringen voor de afnemende kwaliteit van het onderwijs:

• – Kwaliteit van lerarenopleidingen in Nederland is voor verbetering vatbaar.
• – Kwaliteit van leraren is te laag.
• – Er is te weinig uitwisseling van ervaring tussen leraren.
• – Beloning van onderwijskrachten basisonderwijs is te laag.

2. Het rapport De Staat van het Onderwijs 2024 van het ministerie van Onderwijs. Dat verklaart de achteruitgang door:

• Een schrijnend tekort aan leraren en schoolleiders.
• Te vaak uitvallen van lessen.
• Onvoldoende bewaking onderwijskwaliteit op de scholen zelf.
• Onvoldoende kwaliteit binnen de besturen van scholen (in 25 procent van alle gevallen)
• Te weinig doelmatige besteding van gelden binnen het ‘passend onderwijs’ (dat is onderwijs voor kinderen met leerproblemen en -achterstanden).

3. Het rapport van het Centraal Planbureau meldt over deze materie:

• Nederlandse studenten lopen steeds verder achter op studenten uit andere westerse landen.
• Achteruitgang bij alle vakken, maar vooral bij de (Nederlandse) taal.

Immigratie als verklaring voor achteruitgang in taalvaardigheden

De invloed van immigratie op de kwaliteit van het onderwijs is een beladen onderwerp. Uit alle onderzoeken blijkt Nederlands onderwijs het snelst achteruit te zijn gelopen op het gebied van (Nederlandse) taalbeheersing, taalvaardigheid en het hieraan verbonden taalkundig redeneervermogen. Dat valt mij persoonlijk sterk op in de politiek. Verbanden leggen kunnen de huidige politici nauwelijks meer.

Uit meerdere academische studies zoals deze van de Universiteit van Groningen en deze van de Universiteit van Leiden, blijken zaken waarover de media liever zwijgen:

• De gemiddelde sociaaleconomische status (SES) van de immigranten ligt aanmerkelijk lager dan die van de autochtone bevolking.
• De studies hebben aangetoond dat leerlingen met een migratieachtergrond lagere cijfers halen op de basisschool, lagere opleidingen volgen en afronden op de middelbare school, minder vaak hoger onderwijs volgen en een lager opleidingsniveau hebben als volwassene dan Nederlandse kinderen.
• 16 procent van de 18 miljoen inwoners van Nederland bestaat uit immigranten, oftewel 2.880.000 inwoners.
• Leerlingen met een migratieachtergrond scoren lager op maatschappelijke kennis, aldus de Universiteit van Groningen.
• De opleidingsniveaus van kinderen met een migratie-achtergrond stijgen, maar lopen nog steeds fors achter bij die van Nederlandse kinderen.
• Cultureel kapitaal van de ouders heeft grote invloed op de onderwijsprestaties van kinderen. Dit kapitaal verwijst specifiek naar hoe ouders culturele codes, praktijken en normen aan hun kinderen doorgeven via socialisatie. Als die culturele codes van immigrantouders (te)veel afwijken van de Nederlandse codes, ontstaan achterstanden bij de kinderen. Als de immigrantouders (te) weinig socialiseren met de directe woonomgeving, ontstaan verdere achterstanden bij de ontwikkelingsmogelijkheden van hun kinderen.
• Dit OESO-rapport toont aan dat kinderen in Nederland met een migratieachtergrond vaak uit armere gezinnen komen en daardoor op school in het nadeel zijn. Maar ook als ze uit rijkere huishoudens komen, blijven hun schoolprestaties vaak achter bij die van Nederlandse leeftijdsgenoten vanwege taalachterstand.
• De taalontwikkeling bij Nederlandse scholieren ligt ver onder het gemiddelde van de OESO-landen (zie grafiek hieronder, de oranje lijn is het OESO-gemiddelde)
• Volgens dit OESO-landenrapport voor Nederland, is 14 procent van alle schoolkinderen tot 15 jaar oud een immigrant. 67 procent van die kinderen spreekt thuis geen Nederlands waardoor ze de Nederlandse taal minder goed leren beheersen en in de klas aan taalachterstanden bij autochtone kinderen bij kunnen dragen.

Bron: OESO

Als je het totaal overziet, is het duidelijk aan welke knoppen gedraaid moet worden om het onderwijs te verbeteren en daarmee de toekomstige welvaart van Nederland veilig te stellen.

Daarvoor moet toch allereerst aan de taalvaardigheid van Nederlandse politici worden gewerkt, want die lijken onvoldoende in staat om verbale verbanden te leggen tussen de diverse vormen van informatie over dit onderwerp om daarmee effectief beleid vorm te geven.

Al vaker schreven we hier over de door de overheid georganiseerde pensioenroof. Toen bleek dat onze parlementariërs zelf niet beroofd zouden worden omdat hun pensioenen wettelijk beschermd zijn, was het accorderen van de nieuwe pensioenplannen snel gebeurd. Zeer zeker toen bleek dat er enkele miljarden uit de EU-coronapot anders niet uitgekeerd zouden gaan worden.

Complex

Het pensioenstelsel is dermate complex dat slechts weinigen weten hoe het exact in elkaar zit. Het geld dat u maandelijks afdraagt gaat naar een pensioenverzekering die vervolgens met dit geld gaat beleggen. Tegen de tijd dat u met pensioen gaat wordt het opgebouwde pensioenvermogen vervolgens uitgekeerd. Wisselt u gedurende uw loopbaan een aantal keren van pensioenbeheerder dan wordt het alweer wat complexer, u krijgt dan te maken met verschillende pensioenpotjes bij verschillende beheerders.

Iedereen wil uit de pensioenpot roven

De pensioenfondsen zijn gebonden aan strenge regels ten aanzien van de gekozen methoden om uw pensioenvermogen te beleggen. Aangezien er vele partijen geïnteresseerd zijn in de enorme pot met geld van de pensioenbeheerders, azen ook vele partijen op pensioenfondsen die willen ‘investeren’ in hun business. Het doel van de pensioenbeheerders is echter lange termijn succes, en zeker niet korte termijn succes. Toch worden pensioenbeheerders verleid tot politieke besluiten bij het uitkiezen van renderende ondernemingen. Zo is altijd de afspraak geweest dat er niet geïnvesteerd zou worden in de wapenindustrie. Als Mark Rutte vervolgens zegt dat de ‘investeringen’ in de NAVO ook ten koste mogen gaan van de pensioenen, dan bedoelt hij dat pensioenbeheerders zouden moeten ‘investeren’ in de NAVO. Investeren? Levert de NAVO dan geld op? Natuurlijk niet. Op eenzelfde leest zijn ‘investeringen’ in de groene gekte gestoeld; groen levert helemaal geen geld op aangezien we alleen maar gesubsidieerde groenprojecten kennen, zonder subsidie is ‘groen’ verliesgevend.

Banken gaan gokken met uw geld

Het nieuwe pensioenstelsel wordt ook wel het ‘casino-pensioen’ genoemd, aangezien de banken grip zullen krijgen op úw pensioen en daarmee gaan ‘gokken’ op de beurs en in allerhande projecten. Dat banken dat doen zal iedereen zich kunnen herinneren die ooit heeft meegedaan aan het loonsparen eind jaren negentig. Van alle prachtige scenario’s is helemaal niets terecht gekomen.

Invaren eerste grote hobbel

Het eerste grote probleem is echter het ‘invaren’ (hier een uitgebreide uitleg); het reeds belegde vermogen van uw pensioen zal gewaardeerd moeten worden om vervolgens ‘ingevaren’ te moeten worden in het nieuwe pensioenstelsel. En exact daar knelt het door de enorme complexiteit van het pensioenstelsel. Want als het pensioenfonds heeft geïnvesteerd in een winkelcentrum, wat is de waarde van uw stukje pensioen daarin nou exact? Dat bepalen is schier onmogelijk! En zo zal dat gelden voor vrijwel ieder pensioen. En dat u als ‘simpele’ mini-aandeelhouder in dat gigantische pensioenfonds helemaal niets in de melk te brokkelen heeft moge duidelijk zijn. En dús verwachten de mensen die het wél weten en snappen een enorme hoeveelheid rechtszaken, aangezien over de hoofden van de burgers de pensioenfondsen en banken gaan beslissen wat uw pensioen nog waard is, om het daarna ook nog eens te gaan ‘vergokken’. En dan ligt het er maar net aan op welk moment u met pensioen gaat wat ze ervan gebakken hebben. Na 40 jaar gedwongen sparen komt u er dan achter dat ze er mogelijk een puinhoop van hebben gemaakt.

Slechts enkele parlementariërs begrijpen het, terwijl er 150 over beslissen

Er zijn slechts enkele Kamerleden die begrijpen hoe het pensioenstelsel in elkaar zit, en we mogen in onze handen knijpen dat dezen zich alsnog gaan bemoeien met de reeds gesloten deal. Agnes Joseph van NSC is zo iemand, Pieter Omtzigt is zo iemand, en ook BBB begint zich te roeren. Allen willen ze een beslismoment waarop een eigenaar van een pensioen kan beslissen of zijn of haar pensioen ook daadwerkelijk ingevaren wordt of juist niet. Het moet een bewuste keuze worden, en geen gedwongen, het is tenslotte úw geld en dat wordt nog wel eens vergeten.

In een recent betoog van Agnes Joseph lijkt ze wel een roepende in de woestijn, maar feitelijk snappen slechts weinigen iets van haar betoog en treft het bovendien ook niemand van de toehoorders. Als slechts enkele parlementariërs het begrijpen, ze zelf niet geraakt worden door hun eigen beslissing en er 150 parlementariërs over gaan beslissen zouden bij iedereen alle alarmbellen moeten afgaan.