De puzzel is compleet: klimaat en gezondheid worden nu gekoppeld

De betweterige Nederlandse overheid is vastbesloten om ons minder biefstukken, kippenpoten en hamlapjes te laten eten. Aangespoord door onduidelijke supranationale organisaties probeert Den Haag dierlijke producten zo duur en onpopulair mogelijk te maken. Het leven gaat er niet leuker op worden. En ook niet gezonder.

De belangrijkste reden waarom Den Haag wil bepalen wat de burgers eten, is de klimaathysterie. Vleesproductie zou het ecosysteem van onze planeet ontwrichten en bijdragen aan de opwarming van de aarde, hebben ‘experts’ in organisaties als het WEF, de Verenigde Naties en de WHO besloten. Echte experts, zoals de Wageningse voedingstechnoloog Wouter de Heij, zetten daar op basis van nuchtere feiten vraagtekens bij, maar dat kritische geluid komt bij Den Haag niet meer binnen.

De anti-vleestrein is gaan rijden en zal voorlopig niet meer stoppen. Uit vrijgegeven Nederlandse overheidsdocumenten blijkt dat in Den Haag ambtenaren werken aan anti-vleescampagnes, een belasting op vlees, maatregelen om supermarkten te dwingen om meer vleesvervangers te verkopen en leerboeken die kinderen vertellen hoe verkeerd vlees is. Uit die documenten blijkt ook dat het Voedingscentrum vlees uit de Schijf van Vijf moet gaan halen en dat vlees uit de kantines van overheidsinstellingen moet verdwijnen, of hooguit ergens in een hoekje achteraf worden aangeboden. In 2030 moet de klus geklaard zijn.

Armzalig dieet

Wie wil weten hoe karig ons voedingspatroon er dan uit zal zien, moet maar eens een kijkje nemen in de publicatie van ‘the EAT-Lancet Commission on Food, Planet, Health’. Daarin becijferen voedingswetenschappers een ‘planeetvriendelijk’ en ‘duurzaam’ voedingspatroon waarbij de gezondheid niet in gevaar komt. Het werk van deze commissie geldt in de hoge bestuurlijke gremia als de blauwdruk voor het dieet van morgen.

In dat voedingspatroon consumeert de gemiddelde volwassene dagelijks 25-30 gram dierlijk eiwit uit vlees, kip, vis, eieren en zuivel. Dat komt neer op een glas melk, een ei en een uiterst bescheiden gehaktballetje per dag. Dat beetje dierlijk eiwit wordt dan nog aangevuld met plantaardig eiwit. Een volwassene mag straks ook nog elke dag 20-30 gram plantaardig eiwit consumeren in de vorm van granen en bonen. En daar zullen we het mee moeten doen. Nog nooit zullen zoveel mensen met zo weinig plezier aan tafel plaatsnemen.

Volgens de Gezondheidsraad is er echter geen vuiltje aan de lucht. De raad publiceerde op de valreep van 2023 het rapport Gezonde eiwittransitie, waarin staat dat we alleen maar gezonder worden door een opgedrongen vleesarm dieet. Alles wat in het rapport staat, is gebaseerd op voedingswetenschappelijke inzichten, maar dan wel op voedingswetenschappelijke inzichten die de overheid goed uitkomen. Er is immens veel onderzoek dat een andere kant op wijst, maar daarover rept het rapport met geen woord. Net zoals dat het geval is met discussies over de coronavaccins, het klimaat, stikstof en steeds meer andere onderwerpen, is er slechts ruimte voor één kant van de wetenschap.

Ondervoeding

Zo gaat het rapport van de Gezondheidsraad bijvoorbeeld ervan uit dat een mens behoefte heeft aan 0,66 gram eiwit per kilo lichaamsgewicht per dag. Nu eet de gemiddelde Nederlanders volgens RIVM de eiwitinname nog ongeveer 1 gram per kilo lichaamsgewicht per dag, maar dat mag volgens de Gezondheidsraad dus fors naar beneden, en dat is precies wat er volgens de overheidsplannen gaat gebeuren. Na 2030 eten we allemaal precies genoeg eiwit om volgens de voedingswetenschap van de Gezondheidsraad gezond te blijven.

Toch jammer dat die voedingswetenschap niet klopt, of in ieder geval verouderd is. Volgens recente inzichten ligt de optimale inname van eiwit een stuk hoger dat de Gezondheidsraad, de EAT-Lancet Commission en al die andere voedingstechnocraten verkondigen. En dat geldt zeker voor 65-plussers.

Canadese wetenschappers, die een verbeterde manier gebruikten om de behoefte aan eiwit te meten, publiceerden in ‘the Journal of Nutrition’ analyses waarin ze berekenden dat zowel mannelijke als vrouwelijke 65-plussers per kilo lichaamsgewicht per dag ongeveer 1,2 gram eiwit nodig hebben om gezond te blijven. Dat is dus bijna twee keer meer dan onze overheid na 2030 nog wil toestaan.

Het duurzame en vleesarme dieet dat onze overheid ons opdringt is je reinste ondervoeding. De verarming van ons voedingspatroon zal in ieder geval bij ouderen de afbraak van spieren en de afname van de kracht versnellen. Spieren hebben nu eenmaal eiwitrijke voeding nodig. In het Nederland van na 2030 zullen nog meer ouderen dan nu niet meer zelfstandig kunnen wonen en zijn aangewezen op verzorging.

De gevolgen van de ontvlezing gaan nog veel verder. De sterke reductie van hoogwaardige dierlijke producten zal leiden tot een afname van de inname van de vitamines B3, B6 en B12 en de mineralen ijzer, zink en jodium. De inname van lange- keten visvetzuren zal kelderen, net als die van creatine, carnitine en taurine.

De Amerikaanse biochemicus Mark McCarty noemde die laatste groep stoffen ‘carninutrients’. Ze zitten in vlees maar het lichaam maakt ze in beperkte hoeveelheden ook zelf aan. De reguliere voedingswetenschappers negeren ze, ondanks duizenden wetenschappelijke publicaties, maar miljoenen sporters hebben ervaren dat ze beter functioneren als ze die stoffen als supplement binnenkrijgen. Suppletie met creatine maakt bijvoorbeeld hun spieren groter en sterker, terwijl taurine het fysieke uithoudingsvermogen verbetert.

Tijdelijke bevlieging

Het is moeilijk te voorspellen wat de ontdierlijking van onze voeding teweeg zal brengen, maar onderzoek dat is uitgevoerd onder vegetariërs en veganisten doet het ergste vermoeden. Volgens Amerikaanse gegevens is voor de overweldigende meerderheid van vegetariërs en veganisten het vleesloze dieet een tijdelijke bevlieging.

Dat komt vooral omdat na het schrappen van vlees en (in het geval van veganisten) alle andere dierlijke producten de gezondheid verslechtert. Soms hadden vegetariërs en veganisten continu honger omdat hun maaltijden geen voldaan gevoel meer gaven. Soms rolden ze van de ene infectie naar de andere, waarschijnlijk omdat hun immuunsysteem niet meer goed werkte. Vaak merkten dat ze minder energiek, veerkrachtig en vitaal waren geworden. Een enkeling kreeg zelfs bloedarmoede.

Uiteindelijk kwam driekwart van de vegetariërs en veganisten weer bij zinnen. Opgelucht en wijzer namen ze weer dagelijks plaats achter een bord met een malse biefstuk, een lamskotelet of spareribs. Als er geen politieke kentering komt, zullen wij na 2030 die vrijheid niet meer hebben.

Voormalig gezondheidsminister Hugo de Jonge kan het bloed van de CEO’s van AstraZeneca waarschijnlijk wel drinken. Heeft hijzelf in 2021 staan roeptoeteren dat het coronavaccin van AstraZeneca ‘veilig en effectief’ was, haalt dat bedrijf zelf zijn vaccin van de markt. Dus wie staat er nu met terugwerkende kracht in zijn hemd? Nou? Nou?

Precies. Hugo de Jonge.

Diezelfde Hugo de Jonge die in maart 2021 verkondigde dat het AstraZeneca-vaccin ‘gewoon een hartstikke goed vaccin’ was, terwijl op dat moment de aanwijzingen al metershoog lagen opgestapeld dat er iets faliekant mis was. Denemarken had de vaccinaties met het AstraZeneca-vaccin stopgezet na meldingen van bloedproppen bij gevaccineerden. Daarna zouden andere Noord-Europese landen volgen.

De autoriteiten die het vaccin hadden goedgekeurd relativeerden de berichten onmiddellijk. Het Europees Geneesmiddelenbureau (EMA) benadrukte in persberichten dat “de voordelen van de vaccins nog steeds zwaarder wogen dan de risico’s”. Ton de Boer, voorzitter van het Nederlandse College ter Beoordeling van Geneesmiddelen (CBG), zei het zijn Europese collega’s na. Die paar hartaanvallen en beroertes stelden geen fluit voor, vond hij. “De voordelen zijn duidelijk, de risico’s blijven klein.”

Enkele dagen later stopten nog meer landen met de toediening van het AstraZeneca-vaccin. Het vaccin, dat een genetisch gemanipuleerd verkoudheidsvirus bevatte waaraan het spike-eiwit van het coronavirus SARS-CoV-2 was vastgeplakt, veroorzaakte bij honderden gevaccineerden een vorm van trombose waarbij het totale aantal bloedplaatje in het bloed verminderde. Het ‘trombose met trombocytopenie syndroom’, noemen artsen de aandoening, die onder normale omstandigheden niet vaak voorkomt. Van elke drie gevallen had er één een dodelijke afloop.

Miljoenenclaims

Gezondheidsministers, grote farmaceutische bedrijven en medische autoriteiten deden de bijwerkingen weliswaar af als futiel en onbelangrijk, maar mensen die hun geliefden verloren dachten daar anders over. Zij stapten naar een advocaat en daagden AstraZeneca voor de rechter. In Engeland, waar de universiteit van Oxford met geld van de overheid het AstraZeneca-vaccin ontwikkelde, verenigden vier dozijn gezinnen hun krachten. In hun zaak tegen AstraZeneca is inmiddels sprake van meer dan tachtig doden, waarschijnlijks slechts een fractie van het totale aantal doden dat het vaccin heeft veroorzaakt.

Na een jaar procederen gaf AstraZeneca enkele weken geleden voor de eerste keer toe dat zijn vaccin inderdaad een vorm van trombose kon veroorzaken. Volgens het bedrijf ging het uiteraard om een ‘zeldzame bijwerking’.

De bekentenis kwam rijkelijk laat en was nauwelijks een onthulling, maar in het juridische strijdtoneel was het een cruciale ontwikkeling. Nu hebben letseladvocaten, in alle landen waar de vaccins slachtoffers hebben gemaakt, een breekijzer in handen om AstraZeneca aan te klagen en vergoedingen te eisen.

AstraZeneca zag de bui al hangen. In maart van dit jaar haalde het bedrijf zijn vaccin van de Europese markt. De reden die het bedrijf daarvoor gaf, is dat er al ‘zoveel andere goede coronavaccins op de markt zijn’. Ongetwijfeld speelt ook mee dat het bedrijf met angst en beven kijkt naar de miljoenenclaims die straks zullen komen.

Grote klap

De recente gebeurtenissen zijn pas de eerste schermutselingen in een juridische oorlog die nog wel eens heel, heel erg lang zal kunnen gaan duren en waarin we veel onaangename dingen over het AstraZeneca -vaccin te weten gaan komen. Maar de incomplete kennis van dit moment werpt nu al een bedenkelijk licht op onze eigen overheid. Toen in maart 2021 de eerste geluiden over problemen met het vaccin de overheid bereikten, liet die overheid zien dat het niet capabel was.

Hugo de Jonge, die voor zijn politieke carrière als schoolmeester in het basisonderwijs werkzaam was en geen medische achtergrond heeft, ontkende publiekelijk de risico’s van het vaccin. Toen in maart de verontrustende signalen bleven aanhouden en steeds meer mensen het vaccin weigerden, legde hij prikken met het AstraZeneca-vaccin even stil. Uit vrijgegeven overheidsdocumenten blijkt dat eigenlijk alleen nog mensen met een persoonsgebonden budget het vaccin ontvingen. Daardoor hadden alle alarmbellen al af moeten gaan, maar in april 2021 hervatte De Jonge de vaccinaties. Vanaf dan kwamen alleen zestigplussers nog in aanmerking. Voor hen was het AstraZeneca-vaccin (jawel!) ‘veilig en effectief’, twitterde de bewindsman opgetogen.

Het mocht niet baten. Gealarmeerd door de negatieve publiciteit daalde de animo voor het vaccin. Niemand wilde het nog. In juni 2021 besloot de Nederlandse overheid dus om de honderdduizenden ongebruikte AstraZeneca-vaccins maar naar Suriname te sturen. “Vanwege de zeer ernstige corona-situatie”, aldus een persbericht van de overheid. Enkele dagen eerder had de staatsomroep al gemeld dat “Suriname staat te springen om vaccins”. Een beter bewijs van het belang van onafhankelijke journalistiek is bijna niet denkbaar.

Eind 2021 stopte Nederland definitief met de vaccinatie met het AstraZeneca-vaccin. En nu, twee en een half jaar later, haalt AstraZeneca zijn vaccin uit eigen beweging van de markt. Het tij is aan het keren. Het wordt steeds duidelijker dat de massavaccinaties tegen COVID-19 rampzalige gevolgen hebben gehad. Het is ook duidelijk dat dit nog maar het begin is.

Er was van alles mis met de coronavaccins van het type als het AstraZeneca-vaccin, die versleutelde virussen bevatten. Maar hun bijwerkingen waren, als je ze vergelijkt met die van de mRNA-vaccins van Pfizer en Moderna, waarschijnlijk klein bier. Voor Big Pharma en de prikgrage overheden moet de grote klap nog komen.

Al vanaf het begin volgt Indepen huisarts Jan Vingerhoets op de voet in zijn strijd tegen de bureaucratie en de volstrekte willekeur van de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ). Terwijl de IGJ de andere kant opkijkt bij het dagelijkse off label gebruik van vele medicijnen (dat is namelijk de realiteit) openden zij tijdens de coronacrisis de jacht op huisartsen die het goedkope en uiterst veilige ivermectine voorschreven. Tegelijkertijd werd remdesivir, eveneens off label toegepast, wél toegestaan.

In de zoveelste rechtszitting heeft Jan Vingerhoets een krachtig verweer gehouden bij de Meervoudige Kamer van de rechtbank in Breda op 25 april 2024. Met alle door Jan Vingerhoets met ivermectine behandelde patiënten gaat het uitstekend, een vraag die tot op heden nog altijd niet door de rechtbank of de IGJ is gesteld. Er zijn ook mensen die niet meer aan ivermectine konden komen omdat artsen dit niet meer durfden voor te schrijven door de jacht van de IGJ en Hugo de Jonge persoonlijk, terwijl dat volledig binnen de bevoegdheden van de huisarts viel. Welke drijfveren hebben een hoofdrol gespeeld bij de jacht op artsen die ivermectine voorschreven? Ethiek in ieder geval niet. Was het bureaucratie of waren er nog andere drijfveren?

De originele tekst van het verweerschrift is hier te vinden.

Verweerschrift huisarts Jan Vingerhoets voor de meervoudige kamer van de rechtbank in Breda, 25 april 2024

“Geachte rechters,

Ik zou mijn betoog willen beginnen met de volgende vraag aan u: 

Wat voor dokter zou u zelf aan uw bed willen als u zelf ziek was? Iemand die in u vooral een juridisch risico ziet, die strikt de regeltjes volgt en die u, uit angst voor boetes en gedoe, desnoods letterlijk laat stikken? 

Of liever een echte, menselijke dokter, die u in de eerste plaats ziet als mens in nood en vanuit medemenselijkheid alles op alles zet om u te helpen?

We praten hier over de exacte interpretatie van een wetsartikel. Over juridisch gesteggel op de vierkante nanometer. Maar misschien zou het eens wat meer moeten gaan over ethiek, over compassie, over medemenselijkheid. 

Ik sta hier voor de rechtbank omdat ik mij bij een aantal voorschriften voor ivermectine niet zou hebben gehouden aan de richtlijnen. Richtlijnen zijn lijnen waarlangs men zijn beleid kan richten. Het zijn geen rode lijnen die onder geen enkele omstandigheid overschreden mogen worden. 

Juist daarom heeft de Hoge Raad al jaren geleden geoordeeld dat een arts zo nodig van de richtlijnen mag en soms zelfs moet afwijken als hij dat in een specifiek geval in het belang van de patiënt acht. 

Regels onnadenkend toepassen houdt in dat je je eigen verantwoordelijkheid inruilt voor handelen gericht op een standaard situatie. Maar als ik een patiënt behandel, dan zie ik geen standaard patiënt, maar een uniek mens. 

De inspectie verwijt mij dat ik in een aantal gevallen het middel ivermectine off label heb voorgeschreven.  

Gesuggereerd wordt dat dit ongebruikelijk is, maar niets is minder waar: de realiteit is dat maar liefst de helft van de in Nederland voorgeschreven recepten off label medicatie betreft, zoals de minister zelf in antwoord op Kamervragen heeft toegegeven. 

Ik noem bijvoorbeeld het middel quetiapine, dat zeer veelvuldig als slaapmiddel wordt voorgeschreven maar ernstige bijwerkingen kan hebben en de richtlijnen wordt afgeraden. 

Ik noem ook het middel remdesivir, waarmee mensen met COVID-19 wel mochten worden behandeld. Het was een nieuw middel waarmee geen ervaring was en dat risico’s met zich meebracht. Op de dag dat de WHO in haar rapport het gebruik van dit middel expliciet afraadde, reageerden ambtenaren bij WVS, en ik citeer: “het is aan de arts om te bepalen hoe medicijnen worden gebruikt”.

Dat is wel heel wrang, want dat is precies wat wij als aangeklaagde artsen deden. 

Als voorbeeld van off label voorschriften mogen de coronavaccins niet onvermeld blijven, waarvan de EMA schriftelijk bevestigde dat zij niet zijn geregistreerd voor het voorkómen van besmetting. Toch werden ze, nota bene door de toenmalige minister, gepromoot met de slogan ‘je doet het voor een ander’.

 ‘Follow the science’ werd ons voorgehouden. Maar hier werd de wetenschap niet gevolgd, maar juist met voeten getreden. Want de minister wist heel goed dat hij loog zoals expliciet bleek uit een mail van 9 december 2020 die via Woo-verzoeken openbaar geworden is. 

Als iemand zich hier voor de rechtbank zou moeten verantwoorden dan zou het een liegende minister moeten zijn, en niet een groep integere artsen die geen enkel ander doel hadden dan hun patiënten te helpen. Het is de wereld op zijn kop. 

En wat te denken van het middel Ozempic, geregistreerd voor diabetes, maar off label voorgeschreven voor gewichtsreductie op een zodanig grote schaal dat er een tekort ontstond voor diabetespatiënten. Voor dit middel wordt zelfs onverholen publieksreclame gemaakt. Nooit trad de inspectie op tegen het off label gebruik van deze middelen of van welk ander middel dan ook. Maar bij het onschuldige ivermectine stond zij ineens op haar achterste benen. Dat is medisch gezien volstrekt niet uit te leggen. 

Met rechtszekerheid of rechtsgelijkheid heeft dit alles natuurlijk niets, maar dan ook niets te maken. En ik vraag u: Is dit recht? Nee, natuurlijk niet, dit is zo krom als een hoepel. 

Edelachtbare rechters, de voorbeelden die ik zojuist noemde betreffen stuk voor stuk off label gebruik en in het geval van de prikken betreft het zelfs off label gebruik dat van overheidswege met aan dwang grenzende drang is gepromoot en opgedrongen. Onze minister suggereerde zelfs dat je zonder vaccin geen recht had op een ic-bed, want de zorg stond onder druk. 

Ondertussen werden integere dokters beboet, artsen die de zorg juist ontlastten en die ic-opnames voorkwamen. Die geen ander doel nastreefden dan hun patiënten te helpen met middelen waarvan het veiligheidsprofiel volstrekt niet ter discussie staat. 

De inspectie heeft ons het hemd van het lijf gevraagd, maar één vraag werd nooit gesteld en dat is de vraag: “hoe ging het nu eigenlijk met de patiënten die jullie hebben behandeld?” Daarvoor heeft de inspectie tot op de dag van vandaag geen enkele belangstelling getoond, maar ik geef u toch het antwoord: al onze patiënten zijn genezen. En toch sta ik hier terecht. Waarom? Omdat ik mijn morele kompas niet te grabbel wenste te gooien. De artsen die dit deden handelden niet uit eigenbelang. Nee, juist wij waren degenen die het écht ‘voor een ander’ deden. 

Ik sta terecht voor het gebruik van een middel dat door de WHO is betiteld als een van de veiligste geneesmiddelen ter wereld. Een middel waarmee een enorme ervaring is van miljarden doses over een periode van tientallen jaren.

We wisten dát het werkte, we wisten zelfs hóe het werkte en dat het veilig was. Wie een arts zonder inhoudelijke reden verbiedt om een dergelijk middel aan zijn zieke patiënt te geven vraagt van die dokter echt het onmogelijke. 

Door het handelen van de inspectie werd ik dan ook geplaatst in een conflict van plichten: zou ik de wet volgen, dan liet ik de zieke in de steek. Zou ik de zieke helpen, dan dreigde vervolging. Maar ik heb een eed afgelegd en dat is bepaald geen loze belofte geweest. Als ik gedwongen word om te kiezen, dan kies ik voor het belang van de patiënt. 

Dokters die het waagden om voor hun patiënt te kiezen werden in het openbaar als kwakzalvers afgeschilderd door politici die hiermee een ultiem brevet van onbenul afgaven.  Wat is er toch in de politiek gevaren? Welnu, daar wil ik wel iets over zeggen.

Recent is een rapport uitgebracht over het functioneren van de overheid in de afgelopen decennia. Onderzocht werd hoe vele jarenlang omgegaan werd met goedbedoelende mensen van wie op vaak zeer dubieuze gronden werd vermoed dat ze regels hadden overtreden. Het vernietigende rapport droeg een treffende titel: ’Blind voor mens en recht’. Het zal je maar gezegd worden. Dit rapport schetst een verbijsterend beeld van een overheid die elk gevoel van menselijkheid verloren is. Het ergste is, zo stelt de commissie, dat zij niet lijkt te leren. Ik citeer: “het kan zo weer gebeuren”. 

Waarvan acte. Het gebeurt weer, en wel hier en nu. We zijn er op dit moment getuige van. Ditmaal worden integere artsen bewust geslachtofferd. Het is meer dan duidelijk dat de minister, en met hem de inspectie die zich kritiekloos liet aansturen, ook hier blind was voor mens en recht.  

Het gaat hier om artsen die ondanks alle druk, hun verantwoordelijkheid niet inruilden voor rigide en onnadenkend handelen. Artsen die in tegenstelling tot de overheid níet blind waren voor de mens achter de patiënt. Van een arts mag niet, mag nooit verwacht worden dat hij zijn patiënt in de steek laat. Wij deden dan ook het enige wat een arts onder die omstandigheden kon doen: wij hielpen onze patiënten.

Nooit zullen weten hoeveel mensen onnodig zijn gestorven door de niet onderbouwde dreigingen van de minister, maar ik vrees dat het er velen zijn. Na de vorige zitting kreeg ik duizenden kaarten en brieven met steunbetuigingen. Daaronder ook een van een moeder van een nog jonge man die zijn leven in dienst van het land had gesteld en COVID-19 kreeg. Hij had heel graag een behandeling met ivermectine willen hebben maar het werd hem geweigerd. Hij heeft het helaas niet overleefd.

Zijn moeder stuurde mij een hartverscheurende brief waarin zij schrijft en ik citeer: “Ik heb wanhopig geprobeerd om het middel voorgeschreven te krijgen maar er was geen arts die het aandurfde uit angst voor de inspectie. Had ik toen maar geweten dat ik via u ivermectine had kunnen krijgen. Misschien had mijn kind dan nu nog geleefd.” Deze moeder, geachte rechters, is hier in de zaal aanwezig.

Wat het effect geweest zou zijn weten we niet. Maar dat haar zoon de kans niet eens kreeg om deze veilige behandeling te proberen is wat mij betreft onvergeeflijk. Ziedaar wat de inspectie teweeggebracht heeft met deze volstrekt niet onderbouwde actie. En ik vraag u tot slot nogmaals:  

Wat voor dokter zou u zelf aan uw bed willen als u zelf ernstig ziek was? Een arts die u uit angst en lafheid liever letterlijk laat stikken dan buiten de lijntjes te kleuren? 

Of een echte menselijke dokter, die vanuit zijn professionaliteit en medemenselijkheid alles op alles zet om u te helpen?

Geachte rechters, ik behoor tot de laatste categorie. Ik heb gehandeld uit oprechte compassie, zonder enig ander motief. Daar sta ik nog steeds volledig achter  en wel met een loepzuiver geweten. 

Als de wet zó onduidelijk is dat zelfs rechtsgeleerden daarover van mening verschillen, dan ben ik er snel uit: ik kies voor het belang van mijn patiënt. 

Dan geldt voor mij de Wet van de medemenselijkheid. 

Een boete zou begrijpelijk zijn als ik een patiënt in steek gelaten zou hebben. Dat is precies wat de inspectie van mij vroeg: om mijn patiënten een mogelijk effectieve behandeling te onthouden. Maar gezien de goede effecten van dit middel kon ik dat 

onmogelijk verantwoorden. 

Als uw rechtbank toch van mening is mij te moeten beboeten omdat ik mijn geweten volgde en mijn patiënten geholpen heb zoals elke dokter dat zou moeten doen dan zeg ik u, vrij naar een befaamd theoloog: 

“Hier sta ik. Ik kan niet anders.”